Tüm Suçlu İçimizdeki Şeytan Mı?

Sizin de zaman zaman eylemlerinizden ve eylemlerinizin meydana getirdiği sonuçlardan kaçmak istediğiniz oldu mu? Hatta bu sonuçlardan kaçıp hiçbir şey yapmamayı tercih edip suçu başkasına, herhangi bir duyguya, bir nesneye veya suçu bir insana attığınız oldu mu?

Sabahattin Ali bu suçu ona yükleyebileceğimiz bir kavram ortaya atıyor: İçimizdeki Şeytan…

Hatta İçimizdeki Şeytanı da şu sözleriyle özetliyor kendisi:

"Fakat içimizde, bizim 'ahlak' tarafımızda hiçbir şekilde münasebete geçmeyerek hadiseleri muhakeme eden, neticeler çıkaran ve tedbirler alan bir 'hesabi' tarafımız vardı ve lafta değilse bile fiilde daima o galip çıkıyor ve onun dediği oluyordu."

Sabahattin Ali

Sabahattin Ali ve o çok çarpıcı adıyla dikkatimizi çeken, akıllarda yer edinen eseri: İçimizdeki Şeytan…

Bu yazımızda, kitabın arka kapağındaki tanıtım bülteninde de yazılmış olduğu üzere: “Aydın geçinenlerin karanlığına, ‘insanın içindeki şeytan’a keskin bir bakış.” şeklinde tanımlanan İçimizdeki Şeytan kitabından kesitlere yer vereceğiz.

"Bir insanı kendisi kadar, kendi düşünceleri, dertleri, korkuları ve noksanları kadar ne meşgul edebilirdi?"

"Demek hayat böyle iki adım ilerisi bile görünmeyen sisli ve yalpalı bir denizdi. Tesadüflerin oyuncağı olacak olduktan sonra ne diye bir irademiz vardı? Kullanamadıktan sonra göğsümüzü dolduran hisler ve kafamızda kımıldayan düşünceler neye yarardı? Yaşayışımıza ve etrafımıza şekil vermek arzusuyla dünyaya gelmekten ise hayatın ve muhitin verdiği şekli kolayca alacak kadar boş ve yumuşak olmak daha rahat, daha makul değil miydi?"

"Bu şeytan hepimizde vardır. Bizim sanatkar tarafımız onun çocuğudur. Bizi gündelik hayatın dışına çıkaran, bize insanlığımızı, makine olmadığımızı idrak ettiren odur."

"İlkbahar gibi bir mevsimi olan bu dünya, üzerinde yaşanmaya değer... Ne olursa olsun..."

"Acaba şu anda o ne düşünüyor? Herhalde beni değil... Niçin?.. Onun kafasında bir müddet yaşamak için neleri feda etmem ki?.. Her şeyi... Bana şimdi bir işaret versin, derhal, bir an düşünmeden şu tramvayın altına atlarım. Acaba atlar mıyım?.."

"Dünyada şimdi onunla yan yana bulunmamamız kadar mantıksız ve lüzumsuz ne vardır acaba? Hayat bir tesadüfler silsilesi imiş, ala! Fakat tesadüfün de kendine göre bir mantığı olmalı değil mi ya?"

"Herkes ne diyecek? Fakat bu ana kadar herkesten ne gördüm ki... Bana en yakın olanlar dahil olmak üzere, bu herkes dedikleri şey beni üzmekten, hayatımı manasız bir hale sokmaktan başka ne yaptı?"

Yazarımız İçimizdeki Şeytan'a sonunda güzel bir nokta koyuyor:

"İsteyip istemediğimi doğru dürüst bilmediğim, fakat neticesi aleyhime çıkarsa istemediğimi iddia ettiğim bu nevi söz ve fiillerimin daimi bir mesulünü bulmuştum: Buna içimdeki şeytan diyordum, müdafaasını üzerime almaktan korktuğum bütün hareketlerimi ona yüklüyor ve kendi suratıma tüküreceğim yerde, haksızlığa, tesadüfün cilvesine uğramış bir mazlum gibi nefsimi şefkat ve ihtimama layık görüyordum. Halbuki ne şeytanı azizim, ne şeytanı? Bu bizim gururumuzun, salaklığımızın uydurması... İçimizdeki şeytan pek de kurnazca olmayan bir kaçamak yolu... İçimizde şeytan yok... İçimizde aciz var... Tembellik var... İradesizlik, bilgisizlik ve bunların hepsinden daha korkunç bir şey: hakikatleri görmekten kaçmak ihtiyadı var..."

Bu içerikler de ilginizi çekebilir: