Sıra Dışı Gelenek: Ölüler Günü

Kuzey Amerika’nın güney yarısında yer alan ilginç kültürü ve yerlileriyle dikkat çeken federal ülke Meksika. Uzun yıllar boyunca İspanya’nın sömürgesi altında kalan bu ülkenin resmi bir dili olmamasına rağmen kendine özgü kökleşmiş kültürü ve gelenekleri vardır. Renkli, hareketli, gürültülü ve şenliklerin bolca bulunduğu bir ülke olarak hafızalara nüfuz eden Meksika’nın en ilginç geleneklerinden biri olan “Ölüler Günü” hakkında biraz inceleme yapalım.

Ölüler Günü

meksika

İçimizi karartan ismine karşın bu gün, daha çok renkli kostümlerin, süslü geçitlerin ve festivallerin günüdür. Aztekler’ den beri kutlanan ölüler gününde aileler bir araya gelir, şenlik havasında ihtişamlı hazırlıklar yapılır ve ölmüş atalarına özel hazırlanan yemeklerle mazileri anılır.

Aklımızda Cadılar Bayramı’nın bir başka versiyonu gibi canlanmış olsa da ondan daha farklı bir festival olarak karşımıza çıkmakta. Bu günde kadife döşeme alanlarda toplanılır, ölüleri için tütsüler yakılıp dualar edilir. Cadılar Bayramı’nda korkutma ve yaramazlık ön plandayken onun aksine Ölüler Günü’nde renkler ve hayatın canlılığı ön plana çıkmaktadır.

mexico city

Dünya’daki diğer kültürlere bakacak olduğumuzda ölüleri anmanın en etik yolu sükunet ve yasken bu onlar için bir saygısızlık kabul edilir. İnançlarına göre yılın belirli günlerinde başlattıkları bu festivalle yerliler ölülerini evlerine misafir ederler. Yılın belli günlerinde periyodik bir kutlama sistemi benimser, ilk gün ölü çocukların ikinci gün ise ölü yetişkinlerin onları ziyarete geldiklerini düşünür, iki dünya arasında bir köprü kurarlar.

ölüler gunu

Kutlamaların en yoğun olduğu yer elbette başkent Mexico City’dir ve sokaklarda adeta bir görsel şölen sergilenir. Meksika, halkının Avrupai bir havaya bürünmesinden son derece rahatsızlık duyan bir ülkedir. Avrupa’ya benzeme özelliğine getirdiği eleştiri ise Ölüler Günü’nde sembolize edilir. Meksika toplumunun Avrupa hayranlığına bir eleştiri olması için, yapay bir iskeleti Fransız kadınlar gibi giydirirler. Hatta ona bir isim bile verilir: Calavera Garbancera!

kurukafa