Küçük Bir Şok: Tourette Sendromu

Tourette sendromu, bedensel ve sesli tiklerin bir arada bulunduğu bir hastalıktır. Bu sendrom ilk defa 1825 yılında tanımlanmış ve ismini de 1885 yılında Fransız doktor Georges Gilles de la Tourette’den almıştır. Beynin bazal ganglion denilen bölümündeki anormallikten kaynaklandığı düşünülmektedir.

turet

Genellikle çocukluk çağlarında başladığı görülen Turet Sendromu nörobiyolojik, kalıtsal bir rahatsızlıktır. Hastalığın muhtemel sebebi her hastalıkta olduğu gibi nörokimyasal dengesizlikler ve beyindeki gelişimsel bozuk

Beyindeki gelişimsel bozukluklar ve her hastalıkta olduğu gibi nörokimyasal dengesizlikler hastalığın muhtemel sebebidir.

Tikler biçim, yerleşim yeri ve tip açısından çok büyük farklılıklar gösterirler. Şiddetleri, sıklıkları ve süreleri çok değişken olabilir. Hem motor hem de fonik tikler basit ya da karmaşık olabilirler.

Göz kırpma, omuz silkme, kafa sallama şeklinde gerçekleşebilen tikler bu hastalığın kişideki istemsiz gerçekleşen bedensel tik çeşitleridir. Tikler vucudun herhangi bir bölgesinde aynı biçimde tekrar tekrar meydana gelen istemsiz, hızlı, ani hareketlerdir. Turet hastalarında sesli tikler de vardır. Bu tikler öksürme, boğaz temizleme, istemsiz ses çıkarma şeklinde olabilir. Bazı Turet Sendromu hastaları, iradesiz olarak küfür veya müstehcen, açık saçık, kötü sözler söyleyebilirler. Bu da bir tip tiktir. Bu semptom KOPROLALİ (pis konuşma) olarak adlandırılmaktadır. Tourette Sendromuna sahip hastalarda koprolali belirtisi varsa, kişinin hayatı daha da kısıtlanır, bu durum ileri derecede sosyal izolasyona neden olabilir.
Tourette sendromunda kişi, istemli olarak bir süre tikleri bastırabilir, yapmayabilir. Bu anlar kişi için oldukça rahatsız edicidir. Genellikle bastırma döneminden sonra bir patlama yaşanır, adeta arada yapılmayan tikleri telafi edercesine bir çeşit tik fırtınası ortaya çıkar.

Tourette sendromu, çok yaygın bir rahatsızlık olarak bilinmese de hafif olarak tabir edilebilecek tikler görüldüğünden bazı durumlarda doğru tanı yapılamamaktadır. Tourette sendromu obsesif kompulsif bozukluk, dikkat eksikliği ve hiperaktivite gibi rahatsızlıklarla akrabalık göstermektedir ve birçok Tourette sendromlu kişi aynı zamanda bu rahatsızlıklara da sahiptir. Ayrıca down sendromlu ve otizmli bireylerin tourette sendromuna yakalanma riski normal bireylere göre daha fazladır. Tourette sendromunun görülme sıklığı 10.000'de 4-5'tir ve erkeklerde kızlara oranla daha sık görülmektedir. Bilinen kesin bir tedavisi olmamakla birlikte tedaviye yardımcı ilaçlar, bazı terapiler ve cerrahi müdahaleler mevcuttur.

Şu an için Türkiye'de 2009 yılında Prof. Dr. Hakan Oruçkaptan kontrolünde Osman D. ve 2016'da Prof. Dr. Ahmet Hilmi Kaya kontrolünde Seyithan S. olmak üzere sadece iki hastaya cerrahi müdahale gerçekleşmiştir. Hastalara DBS (Derin Beyin Stimülasyonu - Beyin Pili) müdahalesi yapılmış ve büyük oranda tikler ortadan kaldırılmıştır.