Eda Nur Soysal
Kimya mühendisliğine yüzde kaç uyumlusunuz? Gerekli özelliklere sahip misiniz? Nasıl bir düşünceye sahip olunmalı? Kimya mühendisi ne yapar? Hangi alanlarda çalışır? Hangi üniversiteler de bölümü vardır? Kimyager ile kimya mühendisinin farkı nedir? En çok merak edilen, karşımıza çıkan ve karıştırılan bilgileri soru-cevap ile açığa çıkarıyoruz.
Kimya Mühendisliği nedir, bir kimya mühendisi aslında ne yapar?
Mühendisliğin esasında yer alan temel amaç ekonomik düzeyde minimum harcama ile maksimum verim kazanmaktır. İşin içine kimya mühendisi girdiğinde ise aynı doğrultuda ilerleme kaidesi ile en başlıca amaç belirli bir kimyasal maddeyi veya ürünü en ekonomik şekilde üretmek için kurulacak işletmenin/ tesisin projesini hazırlamaktır. Bu projeyi hazırlamak, gerekli araç ve gereç tipini belirlemeyi ve tasarımını yapmayı, hazırlık aşamasında her türlü denetim ve kontrolü sağlamayı, maddelerin karışım ve bileşim oranlarını tespit etmek ve kontrolünü sağlamak ve en önemlisi ürünün kalitesini arttırarak çevreye olan zararını azaltmayı içerir.
1950- AIChE (Amerikan Kimya Mühendisliği Enstitüsü) Kimya mühendisliğinin ilk tanımı:
“Kimya mühendisliği mühendislik mesleğinin bir kolu olup, maddelerin fiziksel ve kimyasal değişimlerinin yer aldığı, üretim işlemlerinin uygulama ve gelişimi ile ilgilenir. Kimya mühendisinin görevi, içlerinde fiziksel ve kimyasal değişimlerin yer aldığı cihazların projelendirme, yapım ve çalıştırılmasından ibarettir.” (*)
Kimya mühendisliği nasıl ortaya çıktı ve gelişti?(Tarihçesi)
Tarihi ta Sanayi Devrimi’ne dayanan kimya mühendisliği ilk zamanlarda mühendislik dalında değil de “endüstri kimyageri” olarak adlandırılıyordu. Zamanla bu alandaki katma değeri yüksek ürünlerin üretilmesi için gerekli kimyasal işlemlere duyulan ihtiyaçtan dolayı farklı bilim ve teknik disiplinleri ortaya çıktı.
1970-1980 yıllarında Amerikan Kimya Mühendisliği Enstitüsü’nün tanımı ardından yeni bir tanım geldi:
“Maddeyi fiziksel ve kimyasal değişimlere uğratan cihazları ve özellikle değişimlerin (bileşim, hal ve enerji değişimleri) kendilerini mühendislik, ekonomi ve insan ilişkileri yönlerinden inceleyen bilim koluna kimya mühendisliği adı verilir.”
2000’li yıllarda ise böyle tanımlandı:
“Kimya mühendisliği, malzemelerin kimyasal yapılarının, enerji içeriklerinin veya fiziksel hallerinin değişime uğradığı proseslerin geliştirilmesi ve uygulanması ile ilgilenen engin ve çok yönlü bir mühendislik dalıdır.”
Türkiye Bazında
1913-1915-Darülfünun'daki reform sonucu 1917 yılında Almanya’dan üç profesör getirtildi. Bu sırada hem dünya hem de Türkiye çapında kimya mühendisliği henüz ara bir disiplindi. Fritz Arndt, Kurt Hoesch ve G. Fester tarafından “Endüstri Kimyageri” yetiştirmek amacıyla Kimya Enstitüsü kuruldu
1957-Robert Kolej Mühendislik Yüksek Okulu'nda kimya mühendisliği bölümü kurulup 1971'de millileştirilip Boğaziçi Üniversitesi'ne aktarıldı.
1958-Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve İstanbul Teknik Üniversitesi'nde bölüm olarak açıldı.
1954-TMMOB'a bağlı olarak Kimya Mühendisleri Odası kuruldu.
Üniversite süreci nasıl geçer? Müfredat nasıldır?
Kimya mühendisliği bölümü 4 senelik bir üniversite bölümüdür. Yalnızca örgün öğretim mevcuttur, uygulamalı bir bölüm olduğundan ikinci öğretim seçeneği bulunmamaktadır. İlk iki sene genel mühendislik eğitimi ardından üçüncü sene hesaplama ağırlıklı teorik eğitim gelir ve son olarak dördüncü senede tüm bilgilerin kullanılarak bir tesis/proses tasarımı proje ve bitirme çalışması ile bölüm taçlandırılır, mezuniyet ve iş arayışı başlar. Bu süreçte iki adet staj yapılması gerekli; biri laboratuvarda, diğeri ise tesiste deneyim kazanmayı hedefler.
Müfredat bakımından bakıldığında isimden çağrıştırdığı gibi kimya ağırlıklı değil, matematik ve fizik temel bilimlerini kullanır. Bölümü seçmek isteyenlerin bunu dikkate alması tavsiye edilir.
Dilerseniz örnek bir ders programını incelemek isteyenler Yıldız Teknik Üniversitesi’nin temsili Bologna sistemi müfredatına aşağıda yer alan linkten göz atabilir.
Kimyager ile kimya mühendisi arasındaki farklar nelerdir?
Kimyager ile Kimya Mühendisliği, sıklıkla birbirine karıştırılan iki meslek dalıdır. Birbirine karıştırılmaktan daha da öte kimi zaman kimya mühendisliği okuyanlara kimyager mi olacaksın sen denildiği çokça duyulur ki durum gerçekte çok farklıdır.
Bir kimya mühendisi, seri üretim noktasında işin içine girer ve temel olarak kimya bilimini matematik, fizik, biyoloji ve hatta ekonomi bilimi ile harmanlayarak; endüstriyel, teknolojik ve çevresel problemleri çözmek üzerine odaklanır. Laboratuvar çalışmalarını yararlı ekonomik ürünlere dönüştürmek için gerekli süreçleri ve fabrikaları tasarlar.
Bir kimyager ise maddeleri atomlarına ve moleküllerine değin inceler, maddeleri tanır, temel teknik bilgiler ile üretime sokabilir ve değişime uğratabilir. Laboratuvarda az miktarda malzemeler ile çalışır; araştırma yapar, ham madde, ara ürünlerin kalite kontrollerini bizzat yapar.
Çalışma imkânları nelerdir? Ülke genelinde maaşların genel hali nedir?
Kimya Mühendisliği akla gelebilecek her alanda yer alabilmeleri açısından en avantajlı mesleklerden biridir. Mezunları üretim yapılan tüm endüstrilerde çalışabilmektedir. Türkiye ve dünyada pek çok farklı sektörün üretim, planlama, Ar-Ge ve idari birimlerinde görev alırlar. Gıda, petrol, yapı kimyasalları, tekstil, sabun, deterjan, kozmetik, boya, gübre, tarım ilaçları, plastik, gıda, çimento, ilaç, enerji…
Bazı büyük çaplı firmalara şunlar örnek gösterilebilir: Abdi Ibrahim Coca Cola DSM Eczacıbaşı Evyap Goodyear Organik Kimya Paşabahçe Pfizer Sanovel Shell Şişecam Total…
Kariyer.net’te yapılan araştırmaya göre aylık maaşlar ortalama 3500-3600 TL civarındadır. Şirkete ve pozisyona göre değişkenlik gösterir elbet. 2000-10000 arası geniş bir fiyat skalası vardır.
Dernekler- Odalar- Kuruluşlar
Kimya Mühendisliğine dair tüm kuruluşlar ve internet siteleri aşağıdaki gibidir. Geleceğin kimya mühendislerine; staj, iş arayışlarında kolaylıklar, geniş iş ağı ve bağlantılar, ayrıca mesleğe dair kazanımlar için takipte kalmak hoş bir fırsat olacaktır.
- Amerikan Kimya Mühendisleri Enstitüsü (AIChE): https://www.aiche.org/
- Avrupa Kimya Mühendisleri Federasyonu (EFCE): https://efce.info/
- Dünya Mühendislik Federasyonu: http://www.wfeo.org/
- Kimya Mühendisleri Enstitüsü (IChemE): https://www.icheme.org/
- TMMOB Kimya Mühendisleri Odası: http://www.kmo.org.tr/index.php
- European Federation Of National Engineering Associations: https://www.feani.org/
Kimya Mühendisliği için üniversite sınavında sıralamanın ne olması gerekiyor? Hangi üniversitelerde var?
Örnek olarak aşağıda gösterilen tablo dikkate alınabilir. Türkiye’nin en iyi üniversitelerinin son yıla ait başarı sıralaması aşağıdaki gibidir. Daha fazlası için kaynak olarak gösterilen universitego.com adresini ziyaret edebilirsiniz.
ÖZGÜN İÇERİK
Sıla Tanrıverdi
0 Yorum
Yorum Yap