Kendini Hep İleriye Taşıyan Ressam: Nevhiz Tanyeli

Hayatı

Nevhiz Tanyeli, 1941 yılında Edirne’ de doğmuştur. Kendisini hep ileriye taşımış ve bunu her zaman sürdürmüş önemli bir ressamdır. 15 yaşındayken günlüğüne “Akademiye sonra Paris’e gideceğim, ressam olacağım.” diye not düşmüştür. Bu kararlılığı ve farkındalığı doğrultusunda bu isteklerini başarmıştır. Ailesinin, “Ressam olursan aç kalırsın” uyarılarına rağmen kendi isteği doğrultusunda hareket etmiş ve İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nde eğitim almıştır. 1956 yılında mezun olduktan sonra Neşet Günal, Bedri Rahmi Eyüboğlu ve Cemal Tollu atölyelerinde eğitim almıştır. İlk kişisel sergisini 1964'te İstanbul'da Yelken Kulübü Sanat Galerisi'nde açmıştır. 1971-1975 yılları arasında devlet bursu ile Paris’te uzmanlık eğitimi görmüş, resim konusundaki incelemelerini de Fransa, İngiltere ve İspanya’daki müze ve sanat galerilerinde sürdürmüştür. İlerleyen zamanlarda da akademik kariyerine yoğunluk göstermiştir. Çünkü ailesinin ona dediği gibi resim yapmak maddi gelir kazandırmamış. Nevhiz Tanyeli, sırasıyla çalışmalarını tamamlayarak “profesör” unvanını almış, bunu yaparken de resim yapmaktan vazgeçmemiştir. 2003 yılında Karşı Sanat çalışmalarının ev sahipliğinde gerçekleşmesi planlanan “Nevhiz Tanyeli Retrospektif Sergisi" ne yazık ki gerçekleştirilemedi bunun nedeni ise bu olay sonucu eserlerinin çoğunun kaybolmasıdır. Yine 2003 yılında Sedat Simavi Görsel Sanatlar Ödülü’ne, 2014 yılında da Tüyap Fuarı Onur Ödülü’ne layık görülmüştür.

Nevhiz Tanyeli, Orhan Çelik’in sunduğu bir programa katılmış. Ve ona şu soru yöneltilmiştir: Resimlerinizi nasıl tanımlıyorsunuz? Tanyeli ise; “Resimlerimi tanımlamak, sözele dökmek neredeyse olanaksız, görsel bir dille çalışıyorum.” demiş. Tablolarındaki üslubun yapı taşı olan çizgisel öğeler ise kendiliğinden oluşmuş. Hiçbir zaman düzenli bir ressam olamadığını da dile getirmiştir. İçinden geldiği gibi dokunmuş boyalara, fırçalara, tuvallere ve o farklı, özgün eserlerini ortaya koymuş. Ayrıca röportajda: “Sanat yapmak bir maceradır. Resim yaratıcı emeğin, yaratıcı emeğe eklenmesidir.” diye de fikirlerinden bahsetmiştir. Nevhiz Tanyeli, önemli bir dönemde, önemli isimlerle çalışmış ve resim yapmanın onun için bir iç meselesi olduğunu açıkça hissettirmiştir. Gerçekten çok farklı bir sanatçı. Ben Tanyeli’nin sözlerine baktığımda samimiyeti ve gerçekleri hissediyorum. Eserlerine baktığımda ise sustuklarımı, bağıramadıklarımı, karışıklığımı görüyorum. Başkalarının ne düşüneceğine pek aldırış etmeyen ama bir o kadar da mütevazı bir kişi. Hala daha o güzel hanımefendi tavırlarını, nezaket ve saygıyı sözlerinde barındırıyor.

Sanat Anlayışı

Modern üslupla ürettiği figüratif ve anlatımcı (ekspresyonizm) resimleriyle tanınır. Figüratif resim kuşağı sanatçılarındandır. Resimlerindeki figürleri ise her biri ayrı bir ruh halini yansıtmaktadır; yaşamanın yükü ile yorulanlar, bağırmak isteyip susanlar, zevklerinden, tutkularından vazgeçmeyenler, başından olay eksik olmayanlar ve daha bir sürü insan. Nevhiz Tanyeli, adeta resimlerinin her birine bir insanı ve ruh halini anlatan bir roman yazıyor.

Türk Sanatına Katkıları

Toplumun en hassas, kırılgan ve farklı duygularını eserlerine yansıtmıştır. Bunu da en özgün şekilde yapmayı başarmıştır. Özgün üslubuyla oluşturduğu figüratif ve anlatımcı (ekspresyonizm) resimleriyle tanınan en önemli Türk ressamlardandır. Akademi hayatında yer almış, bu alanda çalışmalar ortaya koymuş ve pek çok kişiye ilham kaynağı olmuştur.