Hristiyanlık Tarihinin En Önemli Bayramı: Paskalya

Paskalya, Hristiyanlık tarihinin en eski ve en önemli bayramıdır. Bu bayramda Hz.İsa'nın çarmıha gerildikten üç gün sonra dirilişi kutlanır. Doğu ve Batı kiliseleri arasında farklılıklar olmakla beraber, Paskalya dönemi yaklaşık olarak Mart sonundan Nisan sonuna kadar olan dönemi  kapsar. Kıyam Yortusu, Diriliş Pazarı ya da Diriliş Günü olarak da adlandırılan Paskalya, sabit bir tarihte gerçekleşmemekle dünya kiliselerinin çoğunda birlikte her yıl 22 mart ile 25 nisan arasındaki günlerde, ayın dolunay devresinden sonraki ilk pazar günü kutlanır. 

PASKALYA BAYRAMI KELİME KÖKENİ

Paskalya, Hristiyanlar tarafından kutlanan bir bayramdır. Kelime kökeni İbranice'ye dayanan paskalya “dokunmadan geçmek” anlamına gelmektedir ve İsrailoğulları'nın Mısır'daki esaretten kaçışına veya İsrailoğulları'nın ilk doğan çocuğunun canının bağışlanmasına gönderme yapmaktadır. Bazı Batılı dillerde Paskalya yerine kullanılan Easter, Ostern vb. sözcüklerin kökeni Cermen Takvimi'ndeki Eostur (Nisan) ayıdır. Bu ay, adını Anglosakson pagan tanrıçası Eastre'den almaktadır.

PASKALYA BAYRAMI TARİHİ

Hristiyan inancında, Hz.İsa'nın MS 29 ila 33 yılları arasında öldüğü kabul edilmektedir. Paskalya bayramına dair en eski kayıtlar ise 2. yüzyıla ait olmakla birlikte Hz.İsa'nın dirilişinin anılması muhtemelen daha eski tarihlere dayanmaktadır. Hz.İsa'nın dirildiği günü belirleme hususu, 8. yüzyıla kadar Doğu ve Batı kiliseleri arasında başlıca tartışma konularından biri olmuştur. 

Anadolu'daki Hıristiyanlar Hz.İsa'nın çarmıha gerildiği günü, Yahudilerin Pesah (Hamursuz Bayramı) olarak kutladığı, baharın ilk dolunayından sonraki 14. gün (Yahudi Takvimi'ne göre 14 Nisan) olarak belirlemiştir. Diriliş gününü de haftanın hangi gününe geldiğine bakılmaksızın bundan iki gün sonrası, yani 16 Nisan olarak belirlemişlerdi ancak Yahudi Takvimi'nde de adı Nisan olan bu ay, günümüzde kullandığımız Gregoryen Takvimi'deki Nisan ayı ile örtüşmemektedir. Modern Mart ve Nisan aylarının bir kısmını kapsamaktadır. Batı Kiliselerinde ise İsa'nın bir Pazar günü dirildiğine inanıldığı için, Yahudi 14 Nisan'ından sonraki ilk Pazar günü "Diriliş Günü" kabul edilmiştir. Zamanla diğer kiliseler de bu geleneğe uymuş ve kutlamalar Pazar günü yapılmaya başlanmıştır. Katoliklerle Ortodokslar arasında Paskalyanın tarihi bakımından ayrılıklar vardır. Ortodoksların Paskalyasi, Katoliklerinkinden 12 gün sonra gelir.

PASKALYA BAYRAMI NASIL KUTLANIR?

Yaygın olarak kiliselerde düzenlenen ayinlerin dışında, kutlandığı ülkeye göre değişik gelenekler vardır. Bunlar arasında en yaygını şahısların birbirine genellikle çikolatadan yapılan Paskalya tavşanı ve Paskalya yumurtası hediye etmesidir.Paskalya Günü için evlerde Paskalya çöreği yapılır, haşlanmış yumurtalar boyanır, mumlar yakılır ve dualar okunur.

Süryanilerin temmuz ayında kutladıkları Meryem Ana Paskalyası adı verilen yortu da Paskalya kavramı içine girer. Katolik Kiliselerinde, Paskalya gecesi ayininde yeni ateş kutsanır, Paskalya mumu yakılır ,Kitabı Mukaddes'ten bölümler okunur ve vaftiz törenleri yapılır. Hıristiyanlığın başlangıç döneminde vaftiz törenleri, yılda yalnızca bir kez, Paskalya gününde yapılırdı. Rum ve Rus Ortodoks Kiliselerinde gece ayinlerinden önce kilise dışında bir ayin alayı düzenlenir. Alay kiliseden çıkarken hiç ışık yakılmaz; dönüşte ise, İsa'nın dirilişini simgelemek için yüzlerce mum yakılır.

Özgün İçerik