En Güzel Manzaraların Ressamı: Hoca Ali Rıza

Farklı bir üslupla manzara resimleri yapan Hoca Ali Rıza, kullandığı renklerle, dokunuşlarıyla bambaşka eserler ortaya koymayı başarmıştır.

Hayatı

Hoca Ali Rıza Bey 1858’de Üsküdar’da doğmuş ve hayatı boyunca da Üsküdar’da yaşamıştır. Süvari binbaşısı Mehmet Rüştü beyin oğludur. Hoca Ali Rıza, Mekteb-i Harbiye mezunu asker ressamlardandır. İlk resim eğitimini Saray Yaveri Osman Nuri ve Süleyman Seyyid’den almıştır. Pek çok okulda resim öğretmenliği yapmış bu sebeple de yaşadığı dönemde “Hoca” lakabıyla tanınmıştır. Doğadan eskizler yapan ilk Türk ressamlarından biridir. Daha öğrencilik yıllarında yaptığı resimler dikkatleri üzerine çekmesini sağladı. 1884 yılında Harbiye’nin öğretmen sınıfından mezun olmuş, Osman Nuri Paşanın yardımcısı olarak okulun resim öğretmenliğine atanmıştır. 1895 yılında Yıldız Porselen Fabrikasında desen çalışmaları yapmış, 1903 yılında Osmanlı Kıyafetleri albümü hazırlamıştır.

1909 yılında Harbiye Mektebi Matbaası’nın baş ressamlığına, 1910 yılında Şehzadegân sınıfına resim öğretmeni olarak atanmıştır. 1911 yılında emekli olduktan sonra İnas Sanayi-i Nefise Mektebi’nde peyzaj öğretmenliği ve çeşitli liselerde resim öğretmenliği yapmış bu sayede de pek çok öğrenciye sanatı sevdirmiş ve yol göstermiştir. Osmanlı Ressamlar Cemiyeti’nin kurucularındandır. Galatasaray sergilerine katılmış ve kişisel sergiler açmıştır. İstanbul’un pek çok köşesini sıcak, samimi ve gerçekçi bir bakış açısıyla resmetmiştir. Şeffaf ve sıcak renklerin hâkim olduğu bol ışıklı İstanbul görünümleri sanatçının özgün üslubunu yansıtan en güzel örneklerdir. 1930 yılında Üsküdar’da hayata veda eden Ali Rıza Bey Karacaahmet’e defnedilmiştir.

Hoca Ali Rıza, eserlerinde doğayı şeffaf ve en samimi şekilde resmetmiştir. Kendine has üslubuyla bunu daha da güzel bir hale getirmeyi başarmıştır. Renklerin uyumu, iç içe geçişi resme ayrı bir hava katıyor.

Sanat Anlayışı

Hoca Ali Rıza, Türk resminde manzara resmi yapan ilk ressam değildir ama saray bahçelerinden çıkıp bir empresyonist gibi kırlarda ve sahillerde resim yapan ilk Türk ressamıdır. Ayrıntılara gösterdiği özen ve renk uyumu onun üslubunu farklı kılan noktalardır. Resimlerinde şiirsel bir üslup vardır. Resimlerinde figürü boyut belirleyici olarak kullanır. Hoca Ali Rıza, hiç Avrupa’ya gitmemiş olmasına ve empresyonizmi görmemesine karşın resmine batılı bir tarz katmıştır.

Türk Sanatına Katkıları

Türk sanatına resim alanında pek çok katkısı olan Hoca Ali Rıza, Osmanlı Ressamlar Cemiyeti’nin kurucu öncüleri arasında yer almıştır. Çeşitli liselerde resim öğretmenliği yaparak yol gösterici olmuştur. Ayrıca doğadan eskizler yapan ilk ve önemli Türk ressamlarından biridir.

Bazı Tabloları 

Eserlerinde sıklıkla doğa manzaralarına yer vermiştir. Kullandığı renklerin uyumu ve ince dokunuşlarıyla manzaraları en iyi şekilde resmetmiş ve dikkat çekici hale getirmiştir.

Özgün İçerik