Bir Tüketim Çılgınlığı: Diderot Etkisi

Tüketim çılgınlığı; tüketicinin ihtiyaç olmayan ürünlere, psikolojik hilelerle, sanki çok önemli bir ihtiyaçmış gibi gösterilerek alışveriş yoğunluğunu artırmasına denir. Diğer bir ifadeyle ihtiyacımız olmadığı halde gereksiz yere yapılan harcamalardır.

Diderot etkisi, tüketim mallarıyla ilgili sosyal bir olgudur. Diderot etkisi ilk olarak Diderot'un ‘Eski Sabahlığımdan Ayrılmanın Pişmanlıkları’ adlı makalesinde anlatılmıştır.

Denis Diderot (5 Ekim 1713 - 31 Temmuz 1784), Fransız yazar ve filozof. Aydınlanma Çağı'nın en önemli kişiliklerinden biridir. Yazdıkları ve felsefesi Fransız Devrimi'ni hazırlamıştır. Diderot’ya dönemin Rus imparatoriçesi yüklü bir yardımda bulunur. Ardından Diderot kırmızı bir sabahlık edinir. Bir kırmızı sabahlığın beklenmedik sonuçlara yol açacağını ve onu borca sürükleyeceğinden habersizdir.

Diderot’nun kırmızı sabahlığı o kadar görkemliydi ki evindeki eşyalar ona birbirleri ile uyumsuz ve bayağı gelmeye başladı. Yeni sabahlığı ile çalışma masasına oturan Diderot masasının sabahlığı için eski olduğunu düşünerek pahalı ve yeni olan yazı masası ile değiştirdi. Daha sonra eski hasır sandalyesini Fas derisiyle kaplı bir koltukla değiştirdi. Her değişim diğerini de beraberinde getirerek bir döngü meydana getirdi.

Sonunda kendisini, evdeki bütün eşyaları yenileriyle değiştirmiş ve yeniden yardıma muhtaç bir halde buldu. Diderot bu süreç boyunca yaşadıklarını kaleme alıp yayınladığı ‘Eski Sabahlığımdan Ayrılmanın Pişmanlıkları’ adlı makalesinde anlattığı durum bir psikolojik fenomenin ‘Diderot Etkisi’ adı ile anılmasına neden olmuştur. Makalesinde Diderot, ‘Eski sabahlığımın mutlak efendisiydim, yenisinin ise kölesi oldum.’ diye belirterek içine düştüğü tüketim çılgınlığını anlatmıştır.

Öneri İçerik

Dikkat Edin! Sizde De Onyomani Olabilir