Tarihin En Büyük Felaketlerinden Bhopal Felaketi

Tarihler 3 Aralık 1984'ü gösterirken, ABD kökenli Union Carbide firmasının Hindistan'ın Bhopal şehrinde kurduğu böcek ilacı üreten fabrikadan gece yarısı yanlışlıkla 40 ton metil izosiyanat gazı salındı. Yoğun sis tabakası halinde ilerleyen gaz, fakir ve çoğu kapısız binalarda uyuyan insanların bir anda öksürmesine, gözleri ve ağızlarının yanmasına yol açtı. Sokaklardaki insanlar ise can çekişmeye ve oldukları yerde yığılmaya başladılar. Çoğu olduğu yerde hayatını kaybetti.

Pek çok kişinin bilmediği bu felaket o kadar büyüktü ki, gazın salınması ile birlikte, ilk üç günde 8 ila 10 bin arasında kişi yaşamını yitirmiş, sonraki haftada ise bu sayı 16 bini aşmıştı. 550.000'den fazla insan ise pek çok sağlık sorunu yaşamış, çocuklar sakat doğmuştu. Bu kaza sonrasında, Bhopal eyaleti doğal afet bölgesi ilan edildi. Greenpeace ise bölgede 2004 yılında yaptığı ölçümlerde, toprakta normalin 6 milyon katı toksik madde buldu.

Bhopal felaketi o kadar büyüktü ki facianın üzerinden yıllar geçmesine rağmen halen fiziksel ve zihinsel engelli çocuklar dünyaya geliyor, çevresel etkisinin Çernobil'den bile daha fazla olduğu belirtiliyor. 1984 yılında facianın boyutu artmaya devam ederken Union Carbide'ın yetersiz teknolojiyle açılmış olduğu ve kazanın göz göre göre geldiği açıklandı. Firma ise uzunca bir süre 'ticari sır' diyerek maddenin adını belirtmekten çekindi. Bu da ölümlerin artmaya devam etmesine yol açtı.

Birkaç yıl sonra Bhopal Faciası ile ilgili dava açıldı. Hindistan’da kurulu bu şirketin %49’u da devlete aitti. Hindistan Hükümeti, Union Carbide’dan 3,3 milyar dolar tazminat talep etti ancak çeşitli anlaşmalar sonucu bu rakam 470 milyon dolara düştü ve anlaşıldı. Yani resmi ölü sayısı ile birlikte kişi başına 500 dolar dahi etmedi. 2001 yılında Union Carbide şirketi ünlü Dow Chemical tarafından satın alındı. Ancak yeni şirket bu olayla ilgili sorumluluk yüklenmeyeceğini açıkça belirtti.

Dava 2010 yılında sonuçlandı ve hepsi de Hintli olan yerel yöneticilerden sekiz kişi ikişer yıl hapse ve her biri 2000 dolar para ödemeye mahkûm edildi. ABD'li genel müdür ise olay sonrası ABD'ye kaçtı ve hiçbir zaman yargılanmadı. Günümüzde Bhopal halkı kimyasaldan arındırılmayan bu bölgede ikamet etmeye devam ediyor ve etkilerini hala yaşıyor.

KAYNAK