14 Mayıs’ta gerçekleşecek olan 28’inci dönem Milletvekili Genel Seçimleri ve Cumhurbaşkanlığı seçimine tam 3 gün kaldı. Birçok farklı ülkede de kullanılan D’Hondt Sistemi’ni, bu seçimlerde bizler de kullanacağız.
Belçikalı hukukçu ve matematikçi olan Viktor D’hondt tarafından kurulan bu sistem, 14 Mayıs’ta Türkiye Büyük Millet Meclisi aritmetiğinin belirlenmesini sağlayan ana unsur olacak. D’Hondt Sistemi, Türkiye’de 1961’den beri; 1965 Millet Meclisi genel seçimi ve 1966 Millet Meclisi ara seçimi dışında tüm milletvekili genel ve ara seçimlerinde uygulandı.
D’Hondt Sistemi Nedir?
D’Hondt Sistemi, seçim sonuçlarının adil bir şekilde belirlenmesi amacıyla kullanılan bir oy dağılımı yöntemidir. Bu sistem, birçok ülkede parlamento seçimleri için kullanılmaktadır.
D’Hondt Sistemi, seçim sonuçlarının orantılı temsil ilkesine uygun olarak belirlenmesine yardımcı olur. Bu ilkeye göre, bir parti aldığı oy oranına göre temsil edilmelidir. Örneğin, bir parti toplam oyların yüzde 30’unu alırsa, parlamentoda yüzde 30’luk bir temsil hakkına sahip olmalıdır.
Sistem, her parti için kazanılan oy sayısına göre bir dizi katsayı hesaplar. Bu katsayılar, parti listelerinin sıralamasına göre sıralanır. Daha sonra, her parti için bir dizi katsayı belirlenir ve kazanılan oy sayısı buna göre dağıtılır.
Örneğin, bir seçimde dört parti yarışıyor olsun: A, B, C ve D. Toplamda 100 oy kullanıldı. Parti A, 40 oy alırken, parti B 30 oy, parti C 20 oy ve parti D ise 10 oy aldı. Bu durumda, her parti için şu katsayılar hesaplanır:
Parti A: 40, 20, 13, 10
Parti B: 30, 15, 10
Parti C: 20, 10
Parti D: 10
Daha sonra, bu katsayılar sırayla kullanılır ve kazanılan oy sayısı bu katsayılara göre dağıtılır. Bu şekilde, her parti için aldığı oy sayısına göre bir temsilci sayısı belirlenir.
D’Hondt Sistemi, genellikle küçük partilerin temsil edilmesi konusunda zorluklar yaşayabilir. Bunun nedeni, bu partilerin oy oranlarının düşük olması ve dolayısıyla katsayılarının da düşük olmasıdır. Bu nedenle, bazı ülkelerde küçük partiler için bir seçim barajı uygulanır.
Sonuç olarak, D’Hondt Sistemi, birçok ülkede parlamento seçimleri için kullanılan bir oy dağılımı yöntemidir. Bu sistem, seçim sonuçlarının orantılı temsil ilkesine uygun olarak belirlenmesine yardımcı olur. Ancak, küçük partilerin temsil edilmesi konusunda zorluklar oluşturabilir.
