Olasılığın Mimarisi: Nevzat Sayın

3 Temmuz 2018’de usta mimar Nevzat Sayın, Olaslığın Mimarisi adında bir TEDx konuşması gerçekleştirdi. Bu konuşmasıyla, mimarlıkla ilgisi olmayan insanları dahi kendine bağlamayı ve hatta kendilerini sorgulamaları için kenara çekilirken de gelecek ve geçmiş arasındaki köprüyü mimari üslupla oluşturmayı başardı.

1954’te Hatay’da dünyaya gelen Nevzat Sayın, 1986 yazı İstanbul’dan Bodrum’a giden bir çocuk olarak o yolculuğunu kendi adına bir farkındalık yolculuğu olarak değerlendiriyor. Bodrum’un her yeri bembeyaz ve büyülü havası Nevzat Sayın’ı kendi içine çekmeyi başarmış ve hayatına yepyeni bir pencere açıyor. Görmenin ve okumanın çizgisinde çevresini tanımaya çalışıyor. Tapınakları, tiyatroları, anfileri tanımak için merakla araştırıyor ve bir parçası haline geliyor. Geçmişin farkındalığıyla yüzleşmeyi ilk burada öğreniyor. Onu böyle geçmişle sarıp sarmalayan “iyonya ve antikite” oluyor.

Bodrum’dan sonra İzmir’de yepyeni bir dünya ile tanışma fırsatı buluyor. Atatürk Lisesi’nin ardından Ege Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Mimarlık Bölümü sayesinde siyasetle tanışıyor ve sol siyasetin ileriyi düşünmek konusunda ne kadar zihin açıcı olduğunu fark ediyor.

Bu vesileyle de antikitenin geriye doğru bakma eğilimi ile sol siyasetin ileriye doğru bakma halini aynı tabanda buluşturup, kendine bir rehber olarak benimsiyor. Mimarlık yolculuğunda her yapıyı bir hikâye olarak okumaya çalışırken, bu anlayışına bağlı kalmayı ustaca başarıyor. Üç farklı hikâye ile bulunduğu konumunu, anlayışını, benimseyiş tarzını, tasarımdaki üslubunu ve hayranlık uyandıracak derecede yaratıcı bakış açısını bizlere sunuyor.

Tasarımcının iki farklı türü olduğunu söyleyen Nevzat Sayın, çözümden yola çıkanlar ve sorundan yola çıkanlar olarak ikiye ayırıyor. Her ikisinin bazı noktalarda eksik yanlarının olabileceğini vurguluyor.

Peki bu dahi ve yaratıcı mimar bizimle hangi hikayelerini paylaşıyor?

1. Santral İstanbul

1910 yılında Fransızlar tarafından yaptırılmış ve Osmanlı’nın ilk enerji santralidir. Bilgi Üniversite’nin kampüsü içerisinde yer almaktadır. 1986’ da faaliyetini sonlandırmış ve 2000’lere kadar hiç faaliyet göstermemiştir. Bir üniversite kampüsü haline getirilmesi istendiğinde hissettiği hüznü tasarıma dönüştürmeyi başaran Nevzat Sayın, üniversite ve hüzün arasında nasıl bağ kurduğunu bizlere aktarıyor.

2. The Seed Konser Salonu

Boğaz’da Sakıp Sabancı Kampüsü’nün içerisinde yer alan bu yapıyı yapması istendiğinde oldukça tereddütte kaldığını; hem bir konser salonu yapma arzusunun onu tetiklediğini hem de ne olursa olsun Boğaz etrafına bir yapı inşa etme fikrini desteklemediğini anlatıyor. Bu düşünce yapısıyla hareket ettiğinde de dışarıdan varlığı belli olmayan yani çevre düzenini bozmayan ve yere gömülü bir konser salonu inşa ediyor.

3. Göksu’da Ofis

Göksu deresi üzerinde iki eski yapının bir ofise dönüştürülmesi isteniyor. Estetik bir görüntü için bu iki yapının tek bir bina haline getirilmesi gerekiyor fakat yönetmeliğe göre Boğaz etrafındaki iki yapıyı kütle olarak ya da içinden birleştiremezsiniz. Buradan kendine bir çözüm geliştirerek iki yapıdan nasıl tek bir ofis çıkarttığını bizlere açıklıyor.

Bu anlattığı üç hikâye karşısında dinleyenlerin kendini sorgulamasını, tasarım fikrinden yola çıkarak hayatlarıyla olan bağlantıyı kurmasını bekliyor ve konuşmasını şu sözlere sonlandırıyor: “Hiç hatırlayamayacağımız kadar geride kalmış bir geçmiş ile hiçbir zaman bilemeyeceğimiz kadar ileride duran bir gelecek arasında şu sorunun cevabını vermeliyiz: Biz, bize dayatılan yerden mi başlamalıyız düşünmeye ve hatta yaşamaya yoksa her şeye rağmen bunlara itiraz edip, bunları boş verip bildiğimiz yerden mi?”

İşte o ufuk açıcı ve etkileyici TEDx konuşması!

Özgün İçerik