"Nostalji" Nedir?

17. yüzyılda, Johannes Hofer isimli bir tıp öğrencisi,  İsviçreli paralı askerlerde görülen bir hastalık fark etti. Askerler halsizlik, uykusuzluk, kalp ritim bozukluğu, hazımsızlık ve ateş olmak gibi öyle güçlü semptomlar gösteriyorlardı ki , tek tek işten çıkarılmaya başladılar. Hofer bu hastalığın fiziksel olmadığını ve ülkelerine duydukları özlemden kaynaklandığını düşünüyordu. Böylece bu duruma eve döme anlamına gelen "nostos" ve acı veya özlem anlamına gelen "algos" sözcüklerinin birleşimiyle "nostalji" olarak adlandırdı. 

İlk zamanlarda nostljinin bir İsveç hastalığı olduğu düşünülüyordu. Bazı doktorlar, Alp dağlarındaki çan seslerinin, kişide travmaya neden olduğunu öne sürdüler. Komutanlar, firara veya intihara neden olabileceği korkusuyla, askerlerin İsveç şarkıları söylemelerini yasaklamışlardı. Fakat dünya çağında göçler başladıkça nostalji durumu farklı gruplarda da gözlenmeye başlandı ve uzun süre vatanından ayrılan kişilerin bu tarz duygulara daha yatkın olduğu anlaşıldı. 20. yüzyılın başlarında, profesörler bu durumu nörolojik bir hastalık olarak değil, depresyon gibi ruhsal bir durum olarak görüyorlardı. İlerleyen yıllarda nostalji anlayışı büyük ölçüde değişti. Kelime anlamı, vatan hasretinin göstergesi olmaktan çıkıp genel olarak geçmişe duyulan özleme dönüştü. Ayrıca kişiye zarar veren berbat bir hastalık olmaktansa, şiddetli ve hoş bir tecrübe olarak görülmeye başlandı. 

Doktorlar ve psikologlar, kişide hissedilen negatif semptomların  çoğunun nostalji nedeniyle gerçekleşmediğini ancak nostalji ile bağlantılı olduğunu fark ettiler. Aslında nostalji, yenilgi ve mutsuzluk hislerinden oluşan bir ruh hali olmasına rağmen, genelde insanları negatif bir hale sokmaz. Bunun yerine, bireylerin diğer insanlarla paylaştığı, kişisel anlamlar içeren ve tatmin edici tecrübelerini hatırlamalarını sağlayarak, kişinin iyi hissetmesine neden olur. Çalışmalar, insanları nostaljiye teşvik etmenin, insanların kendilerine olan saygılarını ve sosyal aitliklerini arttırdığını, psikolojik gelişimi desteklediğini ve onların daha merhametli davranmalarını sağladığını göstermiştir. Yani nostalji, ruhsal bir sıkıntı sebebi olmaktan çok, bu sıkıntıyla baş etmede güçlendirici bir yol olabilir. Günümüzde reklamcılık başta olmak üzere birçok alanda nostaljiden faydalanıyoruz. Aslında, nostaljiyi, geçmişte sıkışıp kalmış bir parçamızın işareti olarak görebiliriz, fakat nostalji bu şekilde işe yaramaz. Aksine, nostalji bizlere hayatlarımızın anlamı ve değeri olabileceğini hatırlatır, geleceğin zorluklarıyla mücadele etmemiz için güven ve motivasyon bulmamızda yardımcı olur.