Kaygının Başka Bir Yüzü: Başarı Korkusu

Hayatımız boyunca birçok korku türünü yaşamışızdır. Bunun en büyük örneklerinden biri de başarısızlık korkusudur. Gelin bir de madalyonun arka yüzünü inceleyelim: Başarı korkusu.

İlk başta kulağa saçma gelmesi normal olabilir. Başarı insanlık tarihi boyunca en çok istenen olgulardan biridir. Hayatta kalma başarısı, mutlu olmanın başarısı, para kazanmanın başarısı… Bunlar çoğu zaman bizlere mutluluk veren, bizi motive eden olgulardır. Peki, başarı her zaman mutluluk mu getirir?

Belki birçok insan için bu sorunun cevabı evettir ama kimi zaman büyük başarılar insanlar için baş edilemeyecek bir kaygı sebebi olabilir. Özellikle başarı korkusu/kaygısı toplumda çok yaygın değildir. Çünkü insanlar genelde bu gibi düşüncelerin mantıksız olduğunu düşünüp söylemeye hatta bunun üzerinde düşünmeye bile çekinirler.

Sebeplerine biraz göz attığımız zaman aslında kendimizin de bu sorundan mustarip olduğumuzu anlayabiliriz.

1. Konfor Alanından Uzaklaşmak

İnsanlar çoğunlukla konfor alanlarında daha güvende hissederler ve kendilerini çok daha rahat ifade ederler. Çoğu zaman konfor alanının dışına çıkmak başarıya adım atmak için bir mihenk taşıdır. Ancak önümüze gelen büyük bir başarı bize küçük adımlar attırmaz. Bazen baş edemeyeceğimiz büyüklükteki yeniliklerle karşılaşmak bizleri içerisinden çıkamayacağımız kaygılara sürekler.

İşte insanları başarı korkusuna sürükleyen en büyük sebep denebilir. Peki ne gibi durumlar bizleri konfor alanımızdan çıkartır. Özellikle başarıyla birlikte alışılmış çevreden uzaklaşma kendimizi yalnız hissetmemize sebep olabilir. Aynı zamanda çalışma düzeninin değişmesi, hiç bulunmadığımız ortamlarda bulunma gibi durumlar bizleri büyük bir kaygı selinin içerisine sürükleyebilir.

2. Süreçlerin Zorlaşması

İnsanların büyük bir kısmı başarılı olmanın hayaliyle yaşar. Bu yüzden bir şey için günlerce haftalarca hatta aylarca hiç bıkmadan düşünürüz. Bir kez başarıyı elde ettiğimizde tüm bunların geçeceğini kendimize hatırlatırız. İşte tam olarak burada bazı insanlar için bu durum tersi şekilde işliyor. Başarıyla gelecek olan daha da zorlu süreçler insanları başarı isteminden uzak tutabiliyor.

Özellikle başarıyı deneyimlemiş bazı insanlar tıpkı çocukların elleri sobaya değdiğinde yandığını öğrenmeleri gibi başarıdan sonra gelen bu zorlu süreçlerden kaçınmak için kendilerini ellerinden geldiği kadar başarıdan uzak tutmaya çalışabiliyorlar.

3. Belirsizlik

Hayatımızda belki de bizlere en çok zarar veren şeylerden biri de budur: Belirsizlik. Örneğin bir iş görüşmesinden sonra geri dönüşü beklemek bir nevi ölüm gibi bir olaydır hepimiz için. İşte başarı korkusunu yaşayan insanların en büyük kaygı sebeplerinden biri de başarının getireceği belirsizliktir. Yapacağınız her şeyi yaptınız, sürekli çalıştınız, işlerinizi büyüttünüz peki ya sonra…

Daha önce bahsettiğim şeylere bir de belirsizliğin büyük korkusu eklenince insanların başarıdan kaçması irrasyonel bir kaygıya sebep olabiliyor.

4. Zevkten Zorunluluğa

Kendi çapınızda yaptığınız küçük alışkanlıklar; örneğin yazılım, borsa, kar amacı gütmeyen küçük işleriniz bir anda büyük bir başarıya dönüşebilir. O zaman o küçük zevkler büyük sorumluluklara, onlar da önüne geçemeyeceğiniz korkulara dönüşebilir.

5. Göz Önünde Olma Korkusu

Göz önünde olmak, tanınmak birçok insanın hayalini süslese de başarıdan korkan insanlar için büyük ölçüde kaygı verici olabilir. Örnek insan görülme korkusu insanın omzuna bindiğinde bazen kaldıramayacağı bir yük haline gelebilir.

Hayatının sürekli izlenmesi, en küçük hatanın gözler önüne sürülmesi, başarısızlıkların abartılması, kıskanç gözler, geçmişindeki insanların seni istememesi büyük bir kaygı sebebi olarak insanların hayat kalitesini oldukça düşürebilir.

Tabi ki bu durumlar herkes için geçerli olmayabilir. Yazdığım birçok madde kimileri için saçma ya da ilgi çekmeye çalışan insanların küçük problemleri olarak görülebilir. Ancak eğer çevremizde böyle bir insan olursa bu insanın yanında olduğumuzu göstermek, her ne kadar anlayamasak ya da kendi mantık çerçevemizde bizlerin görüşüne uymasa da onların hayat kalitelerini yükseltmek için güzel bir yol olacaktır.