Güçlü Kadın Yazarlar: Wisława Szymborska

Polonyalı ünlü şair Wislawa Szymborska şiirin Mozart’ı olarak anılmaktadır. Ayrıca şair ironi ustası olarak tanınır ve on altı şiir kitabı vardır. Nobel edebiyat ödülü ve daha birçok ödülün sahibi kadın şairin şiirleri birçok dile çevrilmiştir. Nazi zulmünü birebir yaşayan Wislawa, Stalin zihniyetinin baskıcı tavırlarını yaşamış ve eserlerine yansıtmıştır.

1996’da Nobel Edebiyat Ödülü ile taçlandırılan, Polonya’nın yaşayan en ünlü kadın şairi Wisława Szymborska, 2 Temmuz 1923’te şimdi Kórnik’in bir parçası olan Prowent’te, Polonya’nın batısında doğmuştur. Doğduğu dönemde, babası zengin bir iş adamı ve toprak sahibi olan Kont Wladyslaw Zamoyski’nin kasabı idi. Ailesi son derece entelektüeldi. Herkes çok fazla okuyordu ve kitaplar üzerine konuşuyordu. Wisława şiirlerini hep babasına gösteriyordu, ve babası beğendiği şiirler için ona hediye olarak bir madeni para veriyordu.

Ailesiyle birlikte 1931'de Krakow'a taşındı. Szymborska, 1945'ten 1948'e kadar Jagellonian Üniversitesi'nde Polonya edebiyatı ve sosyolojisi okudu. 1945 yılının mart ayında, Wisława Szymborska Dziennik Polski adlı bir gazetede ilk şiiri olan Szukam słowa’yı (Kelimeyi Aramak) yayınlayarak edebi dünyaya ilk adımını attı. Kısa zamanda, birçok şiiri farklı gazetelerde ve yerel medyada yayınlanmıştı.

1948’de okulu bıraktıktan sonra iki haftada bir yayınlanan bir eğitim dergisinde sekreter olarak işe başladı. Aynı sıralarda bu dergi için bir illüstratör olarak çalıştı ve şiir yazmaya devam etti. 1949’da ilk şiir derlemesini bitirdi.

O zamanın çoğu entelektüeli gibi Szymborska’nın erken eserleri de dönemin Polonya’sına hakim olan Sosyalist felsefeyi yansıttı. İlk derlemesi Dlatego żyjemy (Hepimiz İşte Bu Yüzden Hayattayız, 1952) siyasi fikirlerini yansıtan birçok şiirine yer verir.

50’lerde Szymborska Polonyalı Birleşmiş İşçi Partisinin bir üyesi oldu. Sonraki derlemesi, Pytania zadawane sobie (Kendini Sorgulamak) 1954’te yayınlandı ve kendisinin Sosyalist fikirlerini gerçekten kucaklamış bir eserdi.

Ancak, Szymborska komünist ideoloji tarafından hayal kırıklığına uğratılmış hale geldi ve 1957’de yayınlanan üçüncü şiir derlemesi Wołanie do Yet (Yeti’ye Seslenmek) bu hayal kırıklığından ve düşüncelerinin nasıl değiştiğinden bahsetti. Bu derlemedeki şiirleri Komünizm ile, özellikle Stalinizm ile ilgili memnuniyetsizliğini ifade eder.

Wisława Szymborska 1 Şubat 2012’de Krakow’daki evinde, uykusunda huzurlu bir şekilde öldü. 88 yaşındaydı ve o sıralarda yeni bir şiirin üzerinde çalışıyordu.