Bir Sinirbilim Kahramanı: Phineas Gage

Gage, 1848 yılında, Amerika’da bir demiryolu inşaatında çalışıyordu. Bir gün şantiyede bir kayanın patlatılması gerekti ve bunun için kayanın üzerine delik açıldı. Yaklaşık 110 cm bir demir kullanılarak bu deliğe barut, kum ve fitil dolduruldu. Fakat tam bu sırada, belki de sinirbilimde çığır açan o kaza gerçekleşti.

Deliğe doldurulan barut bir anda kontrolsüzce patladı ve 6 kg ağırlığında 100 cm boyundaki demir levyeyi Phineas’ın gözüne hızlıca fırlattı. Levye büyük bir hızla Gage'in sol gözünden girdi ve kafatasından çıkarak 25 m uzaklığa fırladı.

Levyenin gözüne girmesiyle, Phineas’ın beyninin sol lobu tamamen hasar gördü. Fakat işin ilginç kısmı tam da buradaydı. Gage, olaydan sonra kısa bir süre baygın kaldı ve sonrasında bilinci yerine gelerek ayaklandı, kendi çabasıyla bir at arabasına binerek doktora gitti. Gage’i muayene eden doktor, bu kazadan sonra oldukça şaşırır. Çünkü Phineas’ın çoktan ölmüş olması gerekirken o anlamlı cümleler bile kurabiliyordur. Belli bir zamandan sonra Phineas sağlığına kavuşsa da davranışları tamamen değişmiştir. O yıllarda bu değişime anlam verilemese de yıllar sonra gerçekler anlaşılır.

Bu olay, beyin travması ve kişilik değişimi arasındaki ilişkiyi açıklayan ilk vaka olma özelliğini taşır. Vakayı sonrasında inceleyen Dr. David Ferrier, beynin ön frontal korteksinin kişilikle ilgili olduğunu saptadı. Gage şanslıydı, başına gelen bu “felaket” aslında bir mucizenin sonucuydu. Öyle ki levye beynin yalnızca ön frontal korteksine zarar vermişti. Kazadan sonra elde edilen tüm bu bulgular tıp ve psikoloji dünyasında büyük yankı uyardı ve sonrasında da yapılan birçok çalışmaya rehber oldu.

Özgün İçerik