30 Yıl Savaşları, basit bir mezhep çatışması olarak başlamıştır. Ancak kısa süre içerisinde tüm Avrupa ülkelerinin çatıştığı milyonlarca kişinin ölümüne sebep olan kanlı bir savaş haline gelmiştir.
Bugün huzur içerisinde yaşıyor gibi görünen Avrupa ülkeleri tarihte birbirleriyle pek çok kez çatışmaya girmişlerdir. Bu çatışmalar sonucu milyonlarca insan yaşamını yitirmiştir. 30 Yıl Savaşları olarak bilinen savaş ise belki de Avrupa tarihinin en kanlı savaşıdır. Büyük küçük çatışmaların, kıtlığın yaşandığı savaşta 8 milyondan fazla insanın öldüğü tahmin ediliyor.
Tarihin En Kanlı Savaşlarından Biri: 30 Yıl Savaşları!
Her şey Katolik dışındaki diğer mezhepleri yasaklayan bir kral kararıyla başladı. Bu yasağın ardından baş gösteren isyanlar Avrupa’yı bir anda etkisi altına aldı. En sonunda barış sağlandı. Ancak Avrupa büyük kayıplar verdi.
17. yüzyılın ilk yarısı boyunca 1618 – 1648 yılları arasında gerçekleşen 30 Yıl Savaşları Avusturya Arşidükü II. Ferdinand’ın Kutsal Roma İmparatorluğu tahtına oturmasıyla başladı. II. Ferdinand’ın ilk kararı imparatorluk içerisinde yaşayan herkesin Katolik olduğunu duyurmak oldu. 1555 yılında imzalanan Augsburg Barışı’na aykırı olan bu karar barışı sonlandırdı. Çünkü Augsburg Barışı’na göre herkes dilediği dini seçebilirdi.
1583 – 1588 yılları arasında yaşanan Köln Savaşı ve 1609 yılındaki Julich Veraset Savaşı yüzünden zaten tehikede olan Kutsal Roma İmparatorluğu’nda II. Ferdinand’ın aldığı bu son karar, Avrupa’da tüm dengeyi alt üst etti.
30 Yıl Savaşları’nın Nedeni Nedir?
Bu karara ilk isyan Bohemya Krallığı’nda başladı. II. Ferdinand’ın aldığı bu son kararı iletmek için Bohemya Krallığı’na gelen bir elçi Prag Kalesi’nin camından fırlatıldı. Çünkü Avusturya ve Çeklerin yönettiği Bohemya Krallığı Protestan mezhebine mensuptu. İsveç ve Danimarka – Norveç Krallıklarını da yanına almayı başaran Bohemyalılar isyan ederek 30 Yıl Savaşları’nı resmen başlattılar.
1618 yılında Bohemya isyanıyla başlayan 30 Yıl Savaşları’nın ilk on yılında Almanya da Protestan Birliğinin yanında savaşa katıldı. II. Ferdinand ise Katolik olan yeğeni İspanya Kralı IV. Phillip’i yanına aldı. Savaşın en kanlı çatışması ise Transilvanya’da yaşandı ve bu savaşa Polonyalılar da katıldı. Hatta bu savaşa Osmanlı askerleri de dahil oldu. Kont Dracula efsanesini başlatan olaylar bu savaşta yaşanmıştır.
Savaşın başlarında II. Ferdinand’ın Katolik Birliği büyük zaferler kazandı. Doğu ve Kuzey Avusturya’daki isyanların büyük bir kısmı bastırıldı.
İsveç Savaşın Seyrini Değiştirdi!
İsveç kralı olan II. Gustav Adolf, 1630 yılında büyük bir askeri güçle Protestan Birliğine katıldı ve Katolik Birliğini mağlup ederek kaybedilen toprakları geri kazandı. İsveç Kralının 1632 yılındaki Lutzen Savaşı’nda öldürülmesi ise yeniden dengeleri değiştirdi.
Bohemyalı bir soylu olan Albrecht von Wallenstein, alınan bölgeleri yağmalamak istiyordu ve II. Ferdinand’dan bunun sözünü alınca onun yanında yer aldı. 50 bin kişilik bir ordu ile İsveçlilere saldırdı. Krallarını da kaybeden İsveçliler, 1635 yılında yapılan bu saldırı sonucunda yenildiler.
Sonunda Fransızlar da Savaşa Dahil Oldu!
Fransa Krallığı Katolik mezhebindendi ve Bohemya Krallığı’nda toplanan birlikten hoşnut değillerdi. Ancak Habsburgların rakibi oldukları için 1635 yılında II. Ferdinand’a karşı Protestanların yanında savaş katıldılar. Tam iki yıl boyunca savaştılarsa da başarı elde edemediler. Bu sırada II. Ferdinand ölmüş, yerine oğlu III. Ferdinand tahta çıkmıştı.
III. Ferdinand, İspanya ile birlikti. 1640 yılında Portekizlilerin İspanya’ya isyan etmesi ortalığı iyice karıştırdı. İspanya zaten güç kaybetmişti. 1642 yılında İsveçliler tekrar güçlendi ve Katolik Birliği’ne bir kez daha saldırdılar. Ancak 1643 yılında Danimarka – Norveç Krallığı bu sefer Katoliklerin tarafında savaşmaya başladı.
1643 yılında Fransız kralı XIII. Louis öldü ve yerine oğlu XIV. Louis tahta geçti. XIV. Louis henüz bir çocuk olduğu için ülke tehlike altındaydı. Ancak tüm bu olumsuzluklara rağmen Fransa güçlendi ve 1645 yılında yapılan Herbsthausen Savaşı’nda büyük bir galibiyet aldı.
30 Yıl Savaşları Nasıl Sona Erdi?
1647 yılında Katolik askerleri İsveç ve Fransa ordusunu püskürtmeyi başardı. 1648 yılında İsveçliler, Kutsal Roma İmparatorluğu’nun elinde bulunan Prag Kalesi’ni ele geçirdiler ve yağmaladılar.
1648 yılı boyunca büyük bir savaş olmasa da büyüklü küçüklü pek çok çatışma gerçekleşti. İspanya, Portekiz ve Hollanda üzerindeki hakimiyetini kaybetti. Almanca konuşan Orta Avrupa ülkeleri büyük haklar kazandı ve en sonunda Westphalia Barışı adı verilen bir antlaşma imzalanarak 30 Yıl Savaşları sonlandırıldı.
30 Yıl Savaşlarının Sonuçları Nelerdir?
- 30 Yıl Savaşları, 1618 yılındaki Bohemya isyanıyla başladı ve 1648 yılındaki Westphalia Barışı ile son buldu. Bu savaşlar Avrupa’daki çatışmalara, kıtlığa, tifüs salgınına ve 8 milyondan fazla insanın ölmesine sebep oldu.
- Savaşlar sonucu kıtadaki tüm dengeler değişti. Katolik kilisesinin otoritesi azaldı.
- Tarihçilere göre ulus devletlerin temeli bu dönemde atıldı, Avrupa ülkelerinin sınırları çizildi, her devletin kendi kararlarını alması kolaylaştı.
