Yaratıcı İnsanların Ortak Özellikleri

Yaratıcılık günlük olaylara, nesnelere farklı bakabilmek ve bunları kendi süzgecinden geçirerek farklı düşünce ve ürünleri ortaya koymaktır. Bu kelimenin insanda buluşmuş hali ise “yaratıcı insan” olarak anılmaktadır. San’a göre; “Yaratıcılık, her bireyde var olan ve insan yaşamının her bölümünde bulunabilen bir yeti, günlük yaşamdan bilimsel çalışmalara dek uzanan geniş bir alanı içine alan süreçler bütünü, bir tutum ve davranış biçimidir.” Bazılarımız bu yazıyı okurken “keşke ben de böyle olabilseydim” derken, bazılarımız “işte bu benim diyecek”, kimimiz ise yaratıcı olmanın gerektirdiği işlerden dolayı yaka silkecektir. Belki de bu kelimeyi duymaya tahammülü bile olmayacaktır.

Evet! Yaratıcılık dedik hani şu çoğu zaman reklamcılık ile uğraşan arkadaşlarımızın çektiği en büyük sıkıntı;

“Daima farklı olmak, basit şeylerden farklı düşünce ve nesneler ortaya koymak.”

Bazı araştırmalar, yaratıcılığın kalıtsal olduğunu gösteriyor. Cornell Üniversitesi’nden Prof. Kenneth Heilman, iki yarım lobdan oluşan beyni birleştiren corpus callosum’un, yaratıcı beyinlerde ortalamadan küçük olduğunu saptıyor. Bu nedenle de yaratıcı insanlar, beyinlerinin iki tarafını da kullanmak zorunda kalıyor. Aslında bu anormal bir durum olarak gözükse de farklı olmanın genetikliği ise buradan gelmektedir. Bazı araştırmalar ise yaratıcılığın insanın kendisini zamanla geliştirmesiyle olabileceğini ortaya koymaktadır.

Yaratıcılığın gelişmesine engel olan bazı faktörler vardır ki bunlar:

a) Duygusal Engeller: Utangaçlık, aptal yerine koyulma korkusu, yanlış yapma korkusu, belirsizliklere karşı hoşgörü yetersizliği ve aşırı öz eleştiri bu gruba girer.

b) Kültürel Engeller: Toplumsal değerler bir kültürden diğerine değişmektedir. Bazıları yaratıcılığı desteklediği gibi bazıları da engellemektedir. Hayal etmenin boşa harcanan zaman olarak kabul edilmesi, çok oyunun sadece çocuklar için olduğunun düşünülmesi kültürel engellere örnek olabilir.

c) Öğrenilen Engeller: Eşyaların kullanımı (fonksiyonel kalıplaşma), anlamların verilmesi, ihtimallerin beklenilmesi ve kutsallaşmış tabularla ilgili gelenek engellerini kapsamaktadır.

d) Algılama Engelleri: Adetler, problemlerin önemli olan ögelerini tanımada başarısızlığa yol açabilir. Bunlara aşağıdaki engel de eklenebilir.

e) Yüklü Program Engelleri: Kalıplaşmış konular yığını olan ve belli süre içinde tamamlanılması gereken eğitim programları da yaratıcılığa engel olabilmektedir...

Peki bu imrenerek baktığımız yaratıcı insanların ortak özellikleri nelerdir gelin bir bakalım:)

 Hayal Kurarlar



Evde, yolda hatta arkadaşlarımızla sohbet ederken bile hayal kurduğumuz zamanlar olabilir. Hayal kurmak beynimizi sürekli bir hareket halinde tutar ve daima aktif olmasını sağlar. Bu nedenle, hayal kurmak ve hayalleri aklımızda planlamak, beynin daha fazla çalışmasını sağlamaktadır. Unutmayalım ki, en büyük bilim insanları ve mucitler hayal kurarak başarılarını elde etmişlerdir.

Her Şeyi Gözlemlerler



Yaratıcı insanlar genellikle her şeyi gözlemlerler. Etrafınızdaki insanları bir düşünün, bu bir arkadaşınız, ablanız veya bu bir kuzeniniz olabilir. Bir kafeye gittiğinizde elbette sizin göremediğinizi görmüş, küçük küçük detaylara kadar etrafı izlemiş ve bunu size söylediğinde ise sizin aklınızdan "aaa ben bunu hiç fark etmemiştim" gibi bir cümle geçmiş olabilir. İyi bir gözlemleyici olmak fikirlerin gelişmesinde, farklı düşünceler ortaya koyma açısından önemli bir etkendir.

Kendileri İçin Uygun Saatlerde Çalışırlar



Kendilerinin ne zaman nerede verimli çalışacaklarını bilirler ve ona kendi çalışma planlanını kurarlar. Bazı insanlar sabahları erken saatlerde çalışırken bazı insanlarda gece çok geç saatlerde verimli çalıştıklarını söylerler. Bu zamanın sabah ya da  gece olması değil ne zaman verimli çalıştıklarını bilmeleri çok önemlidir. Böylelikle beyinlerinin aktif çalışma zamanlarını bilip ona göre hareket etmektedir.

Sürekli Yeni Deneyim Peşinden Koşarlar



Yaratıcı insanlar, sürekli yeni deneyim ve yeni arayış peşinde koşmaktadırlar. Bu durumun ise hayal kurmak, dikkatli ve meraklı olmak gibi nedenleri bulunmaktadır. Yaratıcı insanlar farklı şeylere sürekli bir merak içinde eğilimlidirler. Onlar için denememişi denemek kadar zevklisi yoktur.

Yenilgiden Korkmazlar



Onlar için yenilgi korku değildir. Çünkü; farklı hayaller ve farklı deneyimler peşinden koşmanın az çok başlarına ne getireceklerini bilirler. Yenilgiden korkmazlar; fakat yenildiklerini de kabul etmezler. Bu yenilgiye sebep olan durum ne ise onu saptayıp farklı bir yöntemle tekrar tekrar denerler.

Her Şeyi Sorgularlar



Küçükken hepimiz büyüklerimize "şunun adı ne, bunun adı ne" der dururduk. İşte bunu sebebi ise meraklı oluşumuz ve her şeyi bilmek istememizdi. Yaratıcı özelliğe sahip insanların çocuklarla en büyük ortak noktası da budur. Her şeyi merak eder ve sebeplerini araştırırlar. Öğrendikleri bilgiler ise kaçınılmaz olarak onların hayal dünyalarını geliştirir ve farklı düşünceler ortaya koymalarına yardımcı olur.

Risk Alırlar



Farklı deneyimler peşinde koşan bu insanlar korkmadan "risk" alırlar. Risk almayı bilmeyen insanlar ise belki yapacakları bir şey olsa bile baştan kaybederler. Yaratıcı insanlarda ise böyle bir şeyden bahsedemeyiz. Onlar baştan her şeyin yolunda gitmeyeceğini bilirler; fakat bunu bilerek hareket ederler. Bu yüzden de karşısına çıkan tehditler onları kararlarından döndüremez.

Tüm Yaşamı Kendilerini İfade Etmek İçin Bir Fırsat Olarak Görürler



Yaratıcı insanlar yaşamda karşısına çıkan şeyleri kendilerini ifade etmek için bir fırsat olarak görürler. Hayata farklı açıdan bakan bu insanlar hayatın içinde kendilerine fırsat olabilecekler durumları kendi oltalarına takma konusunda ustadırlar.

Gerçek Tutkularının Peşinden Giderler



Daima kendi tutkularının peşinde koşmaktadırlar. Zorlu koşullarda çalışmak, psikologlara göre insanları zora ulaşma konusunda sürekli bir motive etme durumu vardır. Bu kendiliğinden motive olma durumu ise onları tutkularının peşinden koşmaya davet eder.

Zaman Kavramını Unuturlar



Bu insanlar bir şey düşünürken, bir tablo yaparken, bir yazı yazarken vs. zaman kavramını unuturlar. Tüm konsantrasyonunu yaptıkları işe verirler. Çoğu zaman yanındaki insanın ne dediğini bile duymazlar. Sanki o an orada sadece kendisi varmışcasına tüm odak noktasını yaptıkları işe verebilme konusunda yeteneklidirler.

Kendilerini Güzelliklerle Çevrelerler



Bu kişiler sanata ve güzel şeylere duyarlı kişilerdir. Sanat, onların çoğu zaman fikir kaynağı olduğu gibi onları motive de etmektedir. Yaratıcı insanlar kendilerini psikolojik olarak aşağıya çeken durumlardan uzak kalmaya çalışırlar.

Noktaları Birleştirirler



Yaratıcı insanların en büyük özelliği, diğer insanların göremedikleri noktaları görmektir. İşte bu insanlar bu noktalardan faklı fikir ve ürünler ortaya koymaktadırlar.

Yaratıcılık aslında olmayan bir şeyden değil "aslında var olan" nesne , fikir ve düşüncelerden farklı bir ürün orta koymaktır.

Özgün İçerik: Reyhan Metin