Robot denildiği zaman aklımıza, insan gibi yürüyen, insan davranışları sergileyen, daha da önemlisi insan gibi düşünen ve karar verebilen makinalar geliyor. Bu düşüncede, seyrettiğimiz bilim kurgu filmlerin çok büyük etkisi var. Yıllar önce izlediğimiz ve hala da zevkle yeni bölümlerini takip ettiğimiz Yıldız Savaşları (Star Wars) filmi kahramanlarından C3P0, bu robotlara örnek verilebilir.
Bizler bu filmleri seyrederken, günlük hayatımızda olmasa da fabrikalarda robotlar kullanılmaya başlandı. Bunlara en güzel örnek, fabrikalarda parça taşıyan, boya ya da kaynak yapan Robot Kollar. Düşlediğimiz insan görünümündeki robotlardan farklı olan ve insanın yalnızca koluyla benzerlik gösteren bu robotlar, günümüzde üretimin yoğun ve hassas olduğu birçok fabrikada kullanılıyor ve monoton işleri insanlara bırakmadan sabırla yapıyor.
Robot kelimesi ilk olarak 1920 yılında kullanılmış olsa da, robotlara ait ilk kavramlar ve robot benzeri ilk makinalara ait bilgiler MÖ 3000 yıllarına kadar uzanmaktadır. Eski Mısır, eski Yunan ve Anadolu medeniyetlerinde otomatik su saatleri benzeri makinaların geliştirildiği bilinmektedir. Homerus’un İlyada eserinde insan yapımı kadın hizmetçiler anlatılmaktadır. MÖ 100 yıllarında yaşamış olan İskenderiye’li bir mühendisin otomatik açılan kapılar, fıskiyeler vb düzenekleri su ve buhar gücü ile çalıştırdığı eski kitaplarda yazılmaktadır. Daha yeni çağlarda Leonardo da Vinci’nin yürüyen mekanik aslanı olduğu söylenmektedir. Bu süreç içinde özellikle batı dünyasında iyi bilinmeyen El Cezeri’nin (MS 12 yy) robot teknolojisi konusunda çok sayıda ve zamanına göre çok ileri öneri ve uygulamaları bulunmaktadır.
Robot ; Tanımlar
Webster’s Dictionary (1993); Normal koşullarda insanlara atfedilen işlevleri yapan, veya şekilsel olarak insana benzeyen otomatik bir düzenek.
Amerika Robot Enstitüsü (1979): Çeşitli işleri yapabilmek için programlanmış hareketlerle malzeme, parça, alet, veya özel cihazları taşımak için tasarlanmış çok işlevli, tekrar programlanabilir düzenek.
Günümüz koşullarında ve robot sıfatı ile anılan çok sayıda örnekleri incelediğimizde, bu tanımlardan birincisinin yetersiz olduğu, robot kavramlarının insan işlevleri ve şekli ile tanımlandırılması ve sınırlandırılmasının yanlış olduğu açıktır. Bu nedenle, Robot tanımı olarak, “canlılara benzer işlevleri olan ve davranış biçimleri sergileyen makinalar” diyebiliriz. Robotların temel özellikleri olarak da işlevsel olarak kendi kendilerine yeter (otonom) ve programlanabilir veya öğrenebilir olmaları sayılabilir.
Robotların üç yasası (Isaac Asimow)
• Bir robot bir insana zarar veremez, veya kayıtsız kalarak bir insanın zarar görmesine neden olamaz.
• Birinci yasa ile çatışmamak şartı ile bir robot insanlar tarafından verilen emirlere uymak zorundadır.
• Birinci ve İkinci yasa ile çatışmamak şartı ile bir robot kendi varlığını korumalıdır.
Robot teknolojisi, çağımız gelişim süreci içinde gelişmekte olan birçok bilimsel ve teknolojik olgunun, “Robot” adını verdiğimiz teknolojik ürünler üzerinde bütünleşmesi ve uygulamasını içerir.
Ve gelelim gerçek insanlardan ayıramadığımız robot teknolojisine .. Max Aguilera-Hellweg hem doktor hem de fotoğrafçı. ‘Humaoid’ adlı yeni fotoğraf kitabında humanoid ve android adı verilen insansı robotların bizlere ne kadar benzediğine dikkat çekiyor. Hatta bazen o kadar benziyorlar ki, durum göreni duyanı ürkütüyor.
Yume, diğer adıyla Actroid-DER1, ABD’deki Carnegie Mellon Üniversitesi tarafından üretildi. Japonya’da üretilen robot, ticaret fuarlarında sergileniyor.
Joey Chaos adlı rock yıldızı tipli android Texas’ta üretildi. Hanson Robotics Joey’i siyasi görüşleri olan ve kapitalizmden anlayan bir robot.
Bu geminoid’i Fandher adlı şirket Japonya’da üretti. Robot Tokyo’da mağazaya gelen müşterileri karşılama amaçlı kullanıldı sonrasında da 2015 yılında Sayonara adlı filmde bir androidi oynadı.
CB2 bir adet çocuk robot. Kendisi Japonya’da Asada laboratuvarında robotların öğrenme yetilerini anlamak için üretildi.
Valkyrie adlı robot NASA tarafından Masachusetts Üniversitesi’nde üretildi. Şimdi ilk görevi için sınavlardan geçiyor. Görevi ne mi? Mars’a 2030’larda gidecek ekip için öncewden girip bir üs kurmak.
Geminoid HI-1 ATR Kyoto’da Hiroshi Ishiguro laboratuvarında üretildi.
Bina48 adlı geminoid Bina Rothblatt’e benziyor. 20 saat boyunca video söyleşi yapıp ailesi, anıları ve duyguları hakkında bilgiler veriyor. Bu insani olgular nereden mi geliyor? Kendisine yüklenilen kodlardan.
Bina48 ve kendisine göz kulak olanj Nick Meyer sohbet ediyorlar. Meyer, robota nasıl gittiğini sorunca, Bina48 ‘varoluşsal bir kriz’ yaşadığını belirtiyor.
http://kurumsal.data.atilim.edu.tr/pdfs/100430-sunum.pdf
http://www.cnnturk.com/yasam/bu-robotlari-gercek-insanlardan-ayirmak-zor?page=1