Crespi Etkisi Nedir? Örnekleri Nelerdir?

Crepsi etkisi, 1942 senesinde Amerikalı psikolog Leo P. Crespi tarafından ortaya konmuştur. Amerikalı psikolog Leo P. Crespi farelerle yaptığı çalışmalar sonucunda crepsi etkisini gözlemlemiştir. Crepsi etkisini basitçe şöyle açıklamak mümkündür; “pekiştirenin artırılması halinde ortaya konan performansın da artması.” Crepsi etkisi en kısa haliyle bu şekilde açıklanır. Aşağıdaki yazımızda crepsi etkisini sizlere daha detaylıca açıklayacağız. Crepsi etkisine örnekler vereceğiz. Siz de crepsi etkisini daha yakından tanımak ve bu konuda bilgilenmek istiyorsanız yazımızı okumaya devam etmenizi tavsiye ederiz. Şimdiden sizlere keyifli okumalar dileriz.

Crespi Etkisi Nedir?

Bir olayda durumu pekiştiren pekiştiricin artması sonucunda ortaya çıkan performansın da artması durumunda crespi etkisi ortaya çıkmaktadır. Pekiştirme arttıkça kişide davranışın görülme sıklığı artar. Bu durumu tam tersi şekilde görmek de mümkündür yani pekiştirmenin azalması sonucunda kişide davranışın gösterilme sıklığı azalır. Amerikalı psikolog Leo P. Crespi’nin yaptığı çalışmaları daha detaylı incelemek için ele aldık; Leo P. Crespi farelerle çalışmıştır. Fareleri bir labirente alan Leo P. Crespi farelere çeşitli görevler ve sonucunda ödüller verir. Deneylerde ödüllerin büyüklüğü arttıkça, farelerin daha hızlı çalıştığı sonucuna varılmıştır. Ödüller büyükten küçüğe doğru verilmeye başlandığında ise farelerin hareketlerinde yavaşlıklar görülmüştür. Deneylerde ödül büyüklüğünün öğrenmenin hızında da etkisi olduğunu kanıtlamaktadır. Yani pekiştirmenin büyüklüğü ile ortaya koyulan performansın gücü arasında pozitif anlamda bir ilişki söz konusudur, diyebiliriz.

Crespi Etkisi Örnekleri

Crepsi etkisi ile günlük hayatımızda fark etmesek de çok sık karşılaşırız. Crepsi etkisi gözlemlenen 4 tane örneği aşağıda sizler için sıraladık:

• Bir köpekle oynarken fırlatılan topu geri getirmesi için o topu her getirdiğinde bir ödül anlamında et parçası verildiğinde köpek bir süre sonra bu duruma alışacaktır.

• Çalışan bir kişinin maaşı 5 bin tl olsun. Bu kişinin maaşı 6 bin tl olduğunda performansında artış gözlenirken aynı kişinin maaşı 5 bin tl’ den 4 bin tl’ ye düşürülürse performansında düşüş gözlenir.

• Belirli bir saat ders çalışan çocuğunuza çikolata vereceğinizi söylediğinizde çocuğunuz daha fazla çikolata yiyebilmek için daha fazla ders çalışmak isteyecektir. Bu crepsi etkisidir ve çocuğunuzun performansında artış gözlenir.

• Odasını toplamak istemeyen çocuğunuza odasını toplaması halinde çocuğunuza harçlık vereceğinizi söylerseniz çocuğunuz odasını toplamaya başlayacaktır. Çünkü çocuğunuz karşılığında sizden harçlık alacağını bilir ve harçlık almak için odasını toplamak ister.

Crespi Etkisi Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Crespi etkisi ile yapılan işe bağlı olarak iş yapma miktarında ve hızında yani iş performansında değişiklikler ortaya çıkar. Leo P. Crespi’nin bulduğu bu crepsi etkisi ilkesine göre pekiştirenin güçlü olması sonucunda, davranışın yapılması daha kolay olur ve de ortaya daha yüksek performanslar çıkar. Crepsi etkisi hakkında bilinmesi gereken noktalarda bir diğeri, crepsi etkisinde ceza uygulamasının da büyük bir öneme sahiptir. Buna örnek verecek olursak, bir öğrencinin ödevlerini tam olarak yapması ve bunun sonucunda da öğretmeninden aferin alması performansında artış meydana getirir. Ancak öğretmeni bir süre sonra aferin demeyi bıraktığında öğrencinin performansında düşüş meydana gelir ve de ödevlerini tam olarak yapmaz olur. İşte bu örnekle de crepsi etkisini açıklamak mümkündür. Bu yazımızda crepsi etkisini ele aldık. “Crepsi etkisi nedir, crepsi etkisi örnekleri nelerdir, crepsi etkisi hakkında bilinmesi gerekenler nelerdir?” Tüm bu soruların cevaplarını sizler için verdik. Crepsi etkisini detaylı şekilde açıklayıp örnekler vererek sizlerin bu konuyu daha iyi anlamanızı hedefledik.