Çin’in Chang’e-4 görevinin keşif aracıyla bilim insanları, Ay’ın uzak yüzünün metrelerce altındaki “gizli” yapıları görüntüledi. Bu gelişme Ay’ın milyarlarca yıllık bilinmeyen tarihini gözler önüne seriyor.
Yutu-2 keşif aracı, Ay yüzeyinin altındaki yapılardan geri yansıyan ve görüş alanının dışında kalan ses yankılarını dinleyerek Ay yüzeyinin derinliklerini görüntüleyen Ay Delici Radar (Lunar Penetrating Radar/LPR) yardımıyla bu keşfin yapılmasını sağladı.
Yutu-2 Uzay Aracı Ay’ın Karanlık Yüzünde Gizli Yapılar Keşfetti!
Yutu-2 aynı zamanda 2019’da Ay’ın uzak tarafına, yani Dünya’nın aksi yönüne dönük yüzüne iniş yapan ilk insan yapımı aygıt olarak tarihe geçmişti.
Geçmişte keşif aracının zemin delici radarını kullanan bilim insanları Ay yüzeyinin yalnızca ilk 40 metresini haritalayabilmişti. Ancak yeni yapılan keşifle Ay’ın yaklaşık 300 metre derinlikliğindeki gizli yapılar keşfedildi.
Yeni verilere göre Ay yüzeyinin altındaki ilk 40 metre toz, toprak ve kaya katmanlarından oluşuyor.
Radar analizi sayesinde büyük bir cismin Ay yüzeyine çarpmasıyla oluşan gömülü bir krater de ortaya çıktı ve Ay’ın altındaki eski lav akıntılarının haritalanmasını sağladı.
Araştırmacılar, makalede şu cümlelere yer verdi: “GPR, Ay’ın iç kısmına elektromanyetik darbeler gönderiyor ve yüzey altı katmanlardan yankılar alıyor. Yüksek frekanslı kanal verilerini, keşif aracının yolu boyunca çoğunlukla kaya kalıntıları ve topraktan oluşan ilk 40 metrelik kısmın yapısını tespit etmek için kullanıyoruz.”
Bilim insanları, bu oluşumu çevreleyen kırık kayaların muhtemelen çarpışmadan kaynaklanan enkaz olduğunu düşünüyor.
Araştırmacılar: “Bu araştırma sayesinde ilk 300 metrede, muhtemelen milyarlarca yıl önce meydana gelen bir dizi bazalt patlamasına işaret eden çok sayıda katman keşfettik” dedi.
Yakın zamanda The Journal of Geophysical Research: Planets adlı bilimsel dergide yayımlanan yeni bir makalede, Ay lavlarının milyarlarca yıl önce Ay’ın bu bölümündeki arazide akmış olabileceği görüşü dile getirildi.
Araştırmacılar aynı zamanda volkanik kaya katmanlarının Ay’ın yüzeyine yaklaştıkça inceldiğini de tespit etti.
Bilim insanları: “Bu lav akıntılarının kalınlık değişimi, patlama ölçeğinde zaman içinde azalmaya işaret ediyor” dedi.
Bu kanıtlara dayanan araştırmacılar, 4,5 milyar yıl önce Mars büyüklüğünde bir cismin Dünya’ya çarpıp bir parça kopararak bu parçanın Ay’ı oluşturmasından bu yana Ay’daki volkanik faaliyetlerin giderek azaldığını söyledi.
Bilim insanları: “Katmanlar derinlik azaldıkça inceliyor, bu da zamanla lavın dışarı akma hızının giderek yavaşladığını gösteriyor” tespitinde bulundu.
