Bunca Zamandır Doğru Bildiğimiz Yanlışlar

Günlük konuşmalarımızda ağzımızdan çıkarken yanlış olduğunu pek fark edemediğimiz fakat yazılı halde gördüğümüzde yanlış olduğu bariz göze çarpan kelimeleri sizler için derledik. Kimi zaman gerçek anlamı dışında kimi zaman ise yanlış yazarak güzel ana dilimizi hak etmediği bir çıkmaza sürüklemek istemiyorsanız gelin bu doğru bilinen yanlışları birlikte inceleyelim.

Mevta

Arapça kökenli bu kelimenin “ölü” anlamına geldiği biliyor olabilirsiniz fakat çoğunlukla “mefta” şeklinde kullanımını gördüğümüz için doğrusunu yanlış biliyor olmanız da mümkün. Kelimenin ortasındaki “v” harfi günlük hayatta konuşma esnasında “f” harfine dönüşmekten kaçamasa da kelimenin doğru halini kullanmak için siz “f” harfinden kaçmayı deneyebilirsiniz.

Entelektüel

Fransızca kökene sahip ve “aydın” anlamına gelen bu kelime de günlük hayatta yanlış kullandığımız kelimelerden biri. Her ne kadar ısrarla “entellektüel” olarak kullansak da kelimenin doğru yazımı için tek “l” harfi kullanmak yeterli.

Nahif

İnce, hassas, kibar anlamına geldiğini düşünerek kullandığımız “naif” kelimesinin doğru yazımının “nahif” olduğunu biliyor muydunuz? Çoğunluk tarafından kullanımı yanlış bilinen bu kelimelerden “naif” olanını kullanmak istiyorsanız saf, deneyimsiz ve acemice anlamlarına gelmesi için kullanmalısınız. Fakat “hassas” anlamına gelen kelimeyi kullanmak istiyorsanız kelimenin tam ortasına “h” harfi eklemeniz gerekecek.

Yayımlamak

Herhangi bir belge, haber ya da basılı bir kitap için kullandığımız “yayınlamak” kelimesinde maalesef büyük bir harf hatası var. Sözcüğün doğru halinin “yayımlamak” olduğunu söylerken şunu da hatırlatmakta fayda var. Yayımlanan belgeler genel haliyle “yayın” olurken bu işi eyleme dönüştürdüğümüzde yayımlamış oluruz.

Malumun İlamı

Televizyonlarda ve radyolarda genellikle devlet büyükleri ve siyasetçilerin verdikleri kararlar için kullanılan bu kalıbı da “malumun ilanı” olarak kullananlar çoğunlukta. Fakat bu ifadeyi yanlış kullananlar için de belirtmemiz gerekir ki doğrusu “malumun ilamı”!

Boy Bos

Uzun boylu ve iri yapılı kişileri tanımlarken kullandığımız “boylu boslu” kalıbının kullanımı ise sık sık karıştırılıyor. Aman diyelim “boylu poslu” olarak kullanmaktan kaçınalım. Çünkü kalıbın doğru hali “boylu boslu” olarak biliniyor.

Görmezlik

Bir kimseyi görüp de görmemiş gibi yapmak anlamına gelen sözcük kalıbını sık sık karıştırsanız da hiç kimseyi görmemezlikten gelemeyeceğinizi söylemekte fayda var. Çünkü kelimenin doğrusu “görmemezlik” değil, eksiltilmiş olarak kullanılan “görmezliktir.”

Aşçı

“Bu da mı?” demeyin çünkü bu kelimeyi “ahçı” olarak bilenlerin sayısı hiç de az değil. Yemek anlamına gelen “aş” kelimesinden türetilen aşçı kelimesini başka bir şekilde kullanmamız mümkün değil.

Murdar

Kedilerin uzanamadığı ete “mundar” dediğini sanıyorsanız yanlış biliyorsunuz. Çünkü kediler bu kelimenin doğru yazılışını bilerek Türkçemizi yerinde kullanmak için uzanamadıkları ete “murdar” derler.

Direkt

En sık yanlış kullanılan kelimeler arasında olsa da sosyal medyada yanlış kullanımı sık sık karşımıza çıksa da maalesef bu kelimeyi hâlâ “direk” olarak kullananlar var. “Doğrudan” anlamına gelen “direkt” kelimesini, “ağaçtan ya da demirden yapılan uzun destek” anlamında kullanılan “direk” kelimesi ile karıştırmamakta büyük fayda var.

Küsurat

Günlük hayatımızda her ne kadar “küsürat” olarak bilinse de siz artan ve geriye kalan anlamlarına gelen bu kelimeyi kullanırken “küsurat” diyerek doğrusunu söyleyiniz.

Kupür

Gazete kupürlerinden bahsedilirken eğer siz de “küpür” diyenlerdenseniz bu kelimeyi çok yanlış kullanıyorsunuz demektir. Çünkü “küpür” diye bir sözcük olmadığı gibi kelimenin doğru yazılışı “kupür” şeklinde olmalıdır.

Restoran

Her iki şekilde kullanımına sık sık rastlasak da siz doğrusunu kullanmak için “restorant” değil de “restoran” demeyi tercih etmelisiniz.

Mütevazi

Alçak gönüllü anlamına gelen kelimeyi kullanırken “mütevazı” diyorsanız “birbirine paralel” demiş oluyorsunuz. İlla da alçak gönüllü demek isterseniz “mütevazi” kelimesini kullanabilirsiniz.

İnisiyatif

İnisiyatif gösteremeyeceğimiz yanlışlardan biri olan bu kelimeyi “i” harfini unutarak yazanlar çoğunlukta olsa da “insiyatif” başlı başına bir hata olarak görülüyor. Kelimenin doğru yazımı başlıkta da gördüğünüz gibi “inisiyatif” olarak biliniyor.

Unvan

Günlük hayatta sıklıkla kullandığımız kelimelerden olan bu kelimeyi de “ü” ile yazanlar çoğunlukta olsa da kelimenin doğru halini söylemek için “u” harfini kullanmanız yeterli.

Mahcup

Toplum içinde mahcup hissetmek istemiyorsanız bu kelimeyi yazarken kurallara uyarak “mahcup” değil de “mahcup” yazarak doğrusunu kullanmanızda fayda var.

Komodin

Günlük hayatta ağzımızdan “komidin” olarak çıktığı için belki de en masum hatalardan biri olan bu yazım hatasını ortadan kaldırmak için “komodin” yazmamız gerekiyor.

Silahşor

Listemizin sonunda yanlışını, ısrarla bizlere empoze edecek kadar emin kullananlar için ufak bir hatırlatma var. Ağzımızdan nasıl çıkarsa çıksın fakat “silahşör” olarak yazılmasın. Çünkü bu kelimenin doğru kullanımı da diğerleri gibi yanlış bilinse de “silahşor” şeklindedir.