Beynimizde Neler Oluyor: Limbik Sistem #2

Biliyoruz ki beynimizin farklı bölgelerinin kişiliğimiz ve karakterimiz üzerinde birçok farklı işlevi var. Limbik sistem veya limbik beyin de bu etkileri yaratan beyin bölgelerimizden biri. Bu yazımızda limbik sistemi daha detaylı ele alacağız. 

Beynimizde neler oluyor serisinin ikinci yazısı olan Limbik Beyin ile sizlerleyiz.

Limbik Beyin Nedir?

Latince "limbus" kelimesinden gelen limbik kelimesi "sınır" anlamına geliyor ve ilk olarak fransız doktor Paul Broca tarafından tanımlandı. Limbik sistem ifadesi ise modern dönemde Paul MacLean tarafından adlandırıldı. Limbik sistem beynin derininde, beyin kabuğunun altında ve beyin sapının üzerinde yerleşmiştir. Henüz tam olarak deşifre edilememiş olmakla birlikte şu anki verilere göre beynin duygu merkezi olan limbik sistem; hipotalamus, amigdala, talamus ve hipokampüsten oluşuyor. 

Limbik Beyin Ne İşe Yarar?

Limbik sistem beynimizde duygusal ve davranışsal cevaplarla ilgilenen kısımdır. Özellikle beslenme, üreme, çocuk bakımı, savaşma veya kaçma gibi hayatın temel davranışlarına etki ediyor. Bunların yanında hormonal ve otonomik sisteme de etki ediyor. Temelde duygu ve davranışların düzenlenmesi, uzun süreli hafıza, motivasyon ve koku duyusunun işlenmesinden sorumlu beyin bölgelerinin ortak adıdır. Ayrıca beynin ödül merkezi de burada bulunur.

• Limbik Sistem: Korku, öfke, açlık, seksüel merkezleri barındırmasının yanı sıra aynı zamanda öğrenme ve hatırlama işlevlerini de yürütüyor.
• Hipotalamus: Endokrin sistemini (hormon salgılanması), otonom sinir sistemini (nefes almak, sindirim, kalbin atması, tükürük, terleme gibi bizim kontrolümüzde olmayan yaşamsal fonksiyonlar) ve uyku döngüsünü düzenliyor. Başlıca görevleri beslenme, cinsellik, vücut ısısı ve biyolojik saatin düzenlenmesi.
• Amigdala: Beynin olası tehlike anında işleri otomatik olarak ele alan kısmı. Stres anında hormon salgılayarak vücutta acil alarmı veriyor. Öfke, şiddet, korku, kaygı gibi olumsuz duyguların merkezi.
• Talamus: Koku alma duyusu hariç; tat alma, görme, işitme ve dokunma gibi diğer duyu organlarından sorumlu bölge.
• Hipokampüs: Kısa ve uzun süreli bellekten sorumlu kısım.

Limbik Beyin Hasar Görürse Ne Olur?

Büyük oranda otonom sinir sistemimiz ve endokrin sistemimiz üzerine etki ederek çalışan limbik sistemin bir önceki başlıkta da belirtildiği gibi birçok farklı fonksiyonu var ve hatta birçok duygu durumumuzun oluşmasında etkili bir beyin bölgemiz. Limbik sistemin hasar görmesi sonucu duygusal ve davranışsal durumumuz etkileneceği gibi vücudumuzda bu durumdan etkilenir.

Limbik sistem sıklıkla “serebral yapı * ” olarak sınıflandırılır. Bu yapı koku alma duyusu, duygular, araç sürme yeteneği, bellek, epilepsi, psikotik semptomlar ve bilişsel bozukluklar ile yakından ilişkilidir. Limbik sistemin işlevsel bağıntılığı duygular ve etkileri, bellek, duyusal süreç, zaman algılama, dikkat, bilinç, içgüdü, otonom kontrol ve motor davranışlar gibi birçok işlevi yerine getirdiği kanıtlanmıştır. Bilinen limbik sistem ile ilgili hastalıklardan bazıları epilepsi ve şizofrenidir.

*Serebral yapı: Serebral korteks, gri madde olarak da adlandırılan, beyinde bulunan bir örtüdür. 

Serimizin birinci yazısı Frontal Kortekse buradan ulaşabilirsiniz.

Özgün İçerik