8 Maddede Solak İnsanları Deşifre Ediyoruz

Bulunulan ortamlarda sol elini kullananlar insanlar diğerlerine göre hep bir tık daha dikkat çekmeyi başarıyor hatta öyle ki solak insanların sağ elini kullananlara göre daha zeki olduğu bile düşünülüyor. Solaklığın nedenleri halen bilimsel bir sır olmaya devam ederken sinirbilimciler bu ilginç olayı anlamak için çalışmalarına devam ediyorlar.

Solaklık hakkında henüz duymamış olabileceğiniz bazı bilimsel bulgular:

1. Dünyada yaklaşık 708 milyon insan sol elini kullanıyor. 

2,3 milyondan fazla kişiden oluşan örneklem büyüklüğüne sahip 200’den fazla araştırmadan ortaya çıkan istatiksel çalışma, sol elini kullananların oranının %9,2’i olduğunu ortaya çıkardı. Bu araştırmadan yola çıkarak 2019 yılında dünyada yaklaşık 7,7 milyar insan yaşadığını düşünürsek yaklaşık 708.400.000 kişinin sol elini kullandığı tahmin ediliyor.

2. Erkekler, sol ellerini kadınlardan daha fazla kullanıyor. 

144 çalışmadan (toplam örneklem büyüklüğü: 1.787.629 kişi) elde edilen bir analize göre erkekler kadınlara kıyasla %2 oranında daha fazla sol elini kullanma eğilimi gösteriyor. Nedenleri bilinmemekle birlikte bu durumun üzerinde hormonal ya da toplumsal faktörlerin rol oynadığı düşünülüyor. 

3. Kediler ve köpekler de solak olabilirler.

Sadece insanların solak olmayacağını biliyor muydunuz? Yakın zamanda kediler ve köpeklerin pençe tercihleri üzerine yapılan bir çalışma, kedilerin yaklaşık %36-46’sının sol pençelerini kullandığını belirledi. Köpeklerde ise bu oran %31-53 arasında. 

4. Sol elini kullananlar genellikle sporda kazanan taraf oluyor çünkü hamleleri rakiplerine daha şaşırtıcı geliyor.

Sol elini kullananların sporda sağ elini kullananlardan daha başarılı olduğunu biliyor muydunuz? Bu durum özellikle topla oynanan interaktif sporlar ile interaktif dövüş sporları için geçerli. Örneğin, 2019 yılında yapılan bir araştırmada dünya çapında su topu oyunlarında solaklığın etkileri araştırıldı. Sonuç mu? Solak erkek sporcular sağ elini kullananlara göre toplamda daha fazla atış yaparken dakikada yaptıkları atışlar da daha fazlaydı. Bu durumun nedeni olarak rakipleri, onlardan sağ el ile bir hamle beklerken onların sol ellerini kullanarak rakiplerini şaşırtmaları olduğu düşünülüyor. Benzer etkiler boks ve eskrimde de görüldü.

5. Solaklıkta genler de rol oynuyor.

Hollanda’daki Nijmegen Max Planck Psikodilbilim Enstitüsü araştırmacıları, 2019 yılında sol elini kullananları genetik açıdan inceleyerek şimdiye kadar yapılmış en büyük araştırmaya imza attılar. Araştırmacılar, solaklığın oluşumunda çok az sayıda genin rol oynadığını ortaya çıkarırken bunlar arasında beyindeki sinir hücrelerinin gelişiminde hayati bir rol oynayan MAP2’nin (mikrotübül ile ilişkili protein) yer aldığı bulgusuna ulaştılar.

6. Yaşamın erken dönemine ait farklı faktörler solaklığı etkiliyor.

Ancak genler her şey demek değil. Hollanda’da 2019 yılında yapılan bir başka araştırma farklı erken dönem faktörlerinin, sol ya da sağ el kullanımını etkilediğini gösterdi. Bu faktörler arasında doğum yılı ve doğum yeri bulunduğu için kültürel etkilerin de bir rol oynadığı ileri sürülüyor (Örneğin toplumların solaklara karşı tutumları değişiklik gösteriyor). Solaklık ayrıca doğum kilosu, doğum mevsimi, emzirme ve cinsiyet ile de ilgili. 

7. Genellikle çocukların çoğunun hangi ellerini kullanacakları 3 yaşında belli oluyor.

3 yaşındaki okul öncesi çocuklar üzerinde yapılan bir anket çocukların çoğunun sağ elini kullanmakta olduğunu ortaya çıkardı. Buna karşın ankete katılan çocukların %25’i, tek elle ya da iki elle yapılan görevlerde farklı ellerini kullandılar. Bu da 3 yaşındaki çocukların el kullanım şekillerinin halen gelişim aşamasında olduğunu gösteriyor.

8. Sol ayaklı olmak

Ellerimizin kullanımı insanlarda gözlenen tek motor asimetrisi biçimi değil. Aynı şey ayak kullanımı için de geçerli. Bir topa vurmak ya da ayak parmaklarınızla bir şeyleri yakalamak için sağ ya da sol ayağı tercih etmek örneğini verebiliriz. Bu, özellikle futbolcular için önemli bir özellik olarak kabul edilir.

KAYNAK