Beynimiz travmalara karşı oldukça duyarlı bir organdır. Beyinde oluşan herhangi bir hasar işlevlerimizde aksaklıklara neden olabilir. Burada oluşacak hasar; konuşma, görüş, hafıza gibi çeşitli fonksiyonlarımızı etkiler. Bu hasarlar oluştuğu kısma göre farklılık gösterebilir.
Beynimizin çeşitli bölgelerinde fonksiyon kaybı varsa neler yaşarız? Serimizin ilk yazısında frontal korteksten bahsedeceğiz.
Frontal Korteks Nedir?
Frontal lob, frontal korteks veya lobus frontalis beynin ön tarafında bulunan, bilinçli düşünmeden sorumlu olan beyin bölgesidir. Frontal lob özellikle yürütücü işlevler, zihinsel esneklik ve problem çözümü konusunda önemli görevlere sahip olmasının yanı sıra kişilik özelliklerimiz konusunda da belirleyicidir. Bununla beraber prefrontal korteks olarak adlandırılan daha ön kısımlar ise davranışın kontrolünde önemli rol oynamaktadır.
Frontal Korteks Ne İşe Yarar?
Frontal lobumuz kafatasında oldukça büyük yeri kaplıyor ve hareket, telaffuz (Broca bölgesi *) gibi çeşitli işlevlere sahip. Kişiliğimizi belirleyen bölümse prefrontal kortekstir. Bu bölge; kişiliğimiz, duygusal durumumuz, değer yargılarımız ve eğilimlerimiz gibi konulardan sorumludur. Aynı zamanda dikkat sürecimizde de önemli bir role sahiptir. Genel olarak prefrontal korteksin en önemli özelliği düşünceleri ve hareketleri kişisel hedeflerimize göre koordine ediyor olmasıdır. Bununla birlikte kişilik özelliklerimiz hem genetiğimizden hem de çevresel faktörlerden ve deneyimlerden etkilenen değişkenlerdir.
*Broca bölgesi: Broca alanı veya Broca bölgesi insansı beynin ses üretimiyle bağlantılı işlevleri yürüten bir bölgesidir. Ses üretimi, iki hastada meydana gelen bozulmaları Pierre Paul Broca bildirdiğinden beri Broca bölgesiyle ilişkilendirilmektedir.
Frontal lobun fonksiyonları:
- Dikkatin sürdürülebilmesi
- Plan yapabilme
- Dürtülerin kontrol edilmesi
- Kişinin öz eleştiri yapabilmesi
- Problem çözebilme yeteneği
- İleriye yönelik düşünebilme
- Deneyim kazanma ve hatalardan ders çıkarma
- Duyguları tanımlama ve yaşama
- Empati
Frontal Korteks Hasar Görürse Ne Olur?
İşlevlerini bir önceki başlıkta belirttiğimiz üzere birçok fonksiyonumuzdan sorumlu olan frontal lobun hasar görmesi halinde kişisel özelliklerimizde büyük farklılıklara yol açabilir. Bu hasar travmatik bir beyin yaralanmasından, trafik kazasından veya başka bir komplikasyondan meydana gelebilir.
Frontal lobun hasar görmesi durumunda meydana gelebilecek fonksiyon bozuklukları:
- Dikkat süresinin kısalması
- Odaklanamama
- Dürtü kontrol sorunları
- Hiperaktivite
- Zamanı planlamada yetersizlik
- Duygusal donukluk
- Yanlış anlama eğilimi
- Yetersiz muhakeme yetisi
- Öğrenme güçlüğü
- Sosyal yetersizlik
Beynimizde olup bitenler aslında birçok yetimizle bağlantılı durumda hatta sahip olduğumuz bu fonksiyonlar psikolojimizi bile etkiliyor. Beklenmedik bir şekilde kendimizi depresif bir halde bulabiliyoruz.
Beyinle bağlantılı olan bu fonksiyonlarımızdan siz hangilerinde, ne gibi güçlüklerle karşılaşıyorsunuz?
Özgün İçerik
