Öğrenci Kariyeri
Titanik’in nasıl battığı soruları hakkında çokça yazılmış ve söylenmiş teoriler mevcuttur. Bu yazımızda ise bu trajedik kazayı bir mühendis gözüyle inceleyip, çoğu bilim insanı tarafından doğru olduğu kabul edilmiş bir teoriyi aktaracağız.
Dönemin en büyük mühendislik harikası ve asla batmaz denilen muhteşem gemi Titanik, daha ilk seferinde kendini okyanusun dibinde bulmuştur. Komplo teorilerinden tutun doğa dışı güçlerin sebep olduğu düşünülen teorilere kadar ortaya atılmış birçok ispatlanmamış teorilerden uzak durarak, mühendislik açısından bu geminin batma nedenini inceleyeceğiz.
Titanik Neden Battı!
Öncelikle Titanik, mürettebat tarafından fark edilmeyen bir buz dağına çarpmış ve buz dağı geminin sancak tarafını sert bir şekilde kazımıştır. Battığı dönemdeki raporlara göre, çarpmanın etkisiyle sancak tarafında 100 metrelik büyük bir yarık oluştuğu söylenmiştir; ancak günümüzde yapılan enkaz araştırmaları ve bilgisayar ortamında yapılan simülasyonlara göre, gemide devasa bir yarık meydana gelmemiştir. Çarpışmadan sonra, 100 metre uzunluğunda uzun bir çizik oluşmuş ve bu çizik içerisinde toplamı bir buçuk metrekare civarı olan küçük delikler oluşmuştur. Okyanus suyunun sahip olduğu basınçla su, bu deliklerden yüksek bir debiyle geminin içine girmeye başlamıştır. Raporlara göre Titanik’in batması ise üç buçuk saat sürmüştür. Yapılan analizlerde, yarıklar içinden giren suyun debisi bu yarıklara göre hesaplanmış ve bu debiye göre geminin üç buçuk saatte batacağı hesaplanmıştır.
Aslında Titanik asla batmayacak bir gemi olarak tasarlanmıştı. Tabanında birbirinden bağımsız kopartmanlar yer alıyordu. Bu kopartmanlardan biri su ile dolduğunda çelik kapılar kapanıyor ve su ile dolan bölge arasındaki bağlantı kesiliyordu; ancak çarpışma fark edildikten sonra bu kapılar hızlıca kapatılmadı ve su ile dolan kopartman sayısı artmaya başladı.Ardından dolan suyun etkisiyle kapanan çelik kapılar üzerine yüksek miktarda bir basınç etki etmeye başladı.Çarpışmanın etkisi ve hızla dolan okyanus suyuyla birlikte geminin devasa motorlarının bulunduğu kısımlarda meydana gelen patlamalarda buna dahil olunca Titanik, artık sona doğru gidiyordu. Gemi iyice suya gömülmüş ve tonlarca suyla dolan ön tarafın sahip olduğu ağırlığının etkisiyle, gemi öne doğru yatmaya başlamış ve arkada bulunan devasa üç pervane su yüzeyine çıkmıştı.
Geminin enkazında, geminin ön tarafıyla arka tarafının aralarında 800 metrelik bir mesafe ile ortadan ikiye ayrılmış şekilde bulunmuştur. Kurtulanların bazıları geminin su yüzeyinde ikiye ayrıldığını söylese de bazı kurtulanlara göre geminin bir bütün halde battığını böylece geminin, okyanusun içinde ikiye ayrıldığı düşünülmektedir ve yapılan simülasyonlar ise ikinci olasılığı doğrulamaktadır.
Titanik, tonlarca suyla dolarak okyanusun dibine doğru yol alırken oluşan iç gerilmeler ve okyanusun etki ettiği yüksek basınç nedeniyle ortadan ikiye yarılmıştır. Bu yarılmanın en büyük nedenlerinden biride geçiş sıcaklığıdır. Her malzemenin sahip olduğu bir darbe direnci vardır ve bu darbe direnci sıcaklıkla beraber değişkenlik gösterir. Sıcaklık düştükçe malzeme gevşekleşir ve daha kolay kopmasını sağlar. Sıcaklıkla meydana gelen bu düşme ani bir şekilde meydana gelip sünek malzemenin gevrek bir malzeme gibi davranmasını sağlayan bu sıcaklığa geçiş sıcaklığı denir.
Çelik kapılar birbirine o dönemde üretilmiş perçinlerle monte edilmiştir. Bu perçinler tasarlanırken esneme payı çok dikkate alınmamış ve oldukça tok bir şekilde üretilmiştir. Kapıya gelen kuvveti esnemeden karşılayan perçinler gevrek bir şekilde koparak suyun diğer kopartmanlara hızla girmesine neden olmuştur.
Okyanusun dondurucu soğukluğu, devasa metal kütlesi olan Titanik’in geçiş sıcaklığının etkisiyle gevrekleşmeye başlamasına ve yüksek basıncın etkisiyle birlikte ortadan ikiye ayrılmasına neden olmuştur. Geminin okyanusun içinde ayrılmasının bir başka kanıtı ise enkazda bulunan parçaların birbirinden fazla uzakta olmamasıdır. Eğer gemi yüzeyde ayrılmış olsaydı parçalar daha fazla savrulup daha uzak mesafelere dağılması gerekirdi.
Muhteşem Bir Eserden, Devasa Metal Yığınına...
Bütün bunlara yapılan insan hataları ve hesaplanamayan teknik hatalar da eklendiğinde, geminin batması kaçınılmaz olmuştur. Okyanusun güneş ışığından mahrum en karanlık yerinde ölü bir şekilde yatan Titanik, bu ortamda yaşayan ve metalle beslenen bakterilerin etkisiyle ileriki yıllarda tamamen yok olacak, geriye sadece tozları ve kazada hayatını kaybeden 1514 kişinin hatırası kalacak.
Kaynak 1
Kaynak 2
Kaynak 3
Dönemin en büyük mühendislik harikası ve asla batmaz denilen muhteşem gemi Titanik, daha ilk seferinde kendini okyanusun dibinde bulmuştur. Komplo teorilerinden tutun doğa dışı güçlerin sebep olduğu düşünülen teorilere kadar ortaya atılmış birçok ispatlanmamış teorilerden uzak durarak, mühendislik açısından bu geminin batma nedenini inceleyeceğiz.
Titanik Neden Battı!
Öncelikle Titanik, mürettebat tarafından fark edilmeyen bir buz dağına çarpmış ve buz dağı geminin sancak tarafını sert bir şekilde kazımıştır. Battığı dönemdeki raporlara göre, çarpmanın etkisiyle sancak tarafında 100 metrelik büyük bir yarık oluştuğu söylenmiştir; ancak günümüzde yapılan enkaz araştırmaları ve bilgisayar ortamında yapılan simülasyonlara göre, gemide devasa bir yarık meydana gelmemiştir. Çarpışmadan sonra, 100 metre uzunluğunda uzun bir çizik oluşmuş ve bu çizik içerisinde toplamı bir buçuk metrekare civarı olan küçük delikler oluşmuştur. Okyanus suyunun sahip olduğu basınçla su, bu deliklerden yüksek bir debiyle geminin içine girmeye başlamıştır. Raporlara göre Titanik’in batması ise üç buçuk saat sürmüştür. Yapılan analizlerde, yarıklar içinden giren suyun debisi bu yarıklara göre hesaplanmış ve bu debiye göre geminin üç buçuk saatte batacağı hesaplanmıştır.
Aslında Titanik asla batmayacak bir gemi olarak tasarlanmıştı. Tabanında birbirinden bağımsız kopartmanlar yer alıyordu. Bu kopartmanlardan biri su ile dolduğunda çelik kapılar kapanıyor ve su ile dolan bölge arasındaki bağlantı kesiliyordu; ancak çarpışma fark edildikten sonra bu kapılar hızlıca kapatılmadı ve su ile dolan kopartman sayısı artmaya başladı.Ardından dolan suyun etkisiyle kapanan çelik kapılar üzerine yüksek miktarda bir basınç etki etmeye başladı.Çarpışmanın etkisi ve hızla dolan okyanus suyuyla birlikte geminin devasa motorlarının bulunduğu kısımlarda meydana gelen patlamalarda buna dahil olunca Titanik, artık sona doğru gidiyordu. Gemi iyice suya gömülmüş ve tonlarca suyla dolan ön tarafın sahip olduğu ağırlığının etkisiyle, gemi öne doğru yatmaya başlamış ve arkada bulunan devasa üç pervane su yüzeyine çıkmıştı.
Geminin enkazında, geminin ön tarafıyla arka tarafının aralarında 800 metrelik bir mesafe ile ortadan ikiye ayrılmış şekilde bulunmuştur. Kurtulanların bazıları geminin su yüzeyinde ikiye ayrıldığını söylese de bazı kurtulanlara göre geminin bir bütün halde battığını böylece geminin, okyanusun içinde ikiye ayrıldığı düşünülmektedir ve yapılan simülasyonlar ise ikinci olasılığı doğrulamaktadır.
Titanik, tonlarca suyla dolarak okyanusun dibine doğru yol alırken oluşan iç gerilmeler ve okyanusun etki ettiği yüksek basınç nedeniyle ortadan ikiye yarılmıştır. Bu yarılmanın en büyük nedenlerinden biride geçiş sıcaklığıdır. Her malzemenin sahip olduğu bir darbe direnci vardır ve bu darbe direnci sıcaklıkla beraber değişkenlik gösterir. Sıcaklık düştükçe malzeme gevşekleşir ve daha kolay kopmasını sağlar. Sıcaklıkla meydana gelen bu düşme ani bir şekilde meydana gelip sünek malzemenin gevrek bir malzeme gibi davranmasını sağlayan bu sıcaklığa geçiş sıcaklığı denir.
Çelik kapılar birbirine o dönemde üretilmiş perçinlerle monte edilmiştir. Bu perçinler tasarlanırken esneme payı çok dikkate alınmamış ve oldukça tok bir şekilde üretilmiştir. Kapıya gelen kuvveti esnemeden karşılayan perçinler gevrek bir şekilde koparak suyun diğer kopartmanlara hızla girmesine neden olmuştur.
Okyanusun dondurucu soğukluğu, devasa metal kütlesi olan Titanik’in geçiş sıcaklığının etkisiyle gevrekleşmeye başlamasına ve yüksek basıncın etkisiyle birlikte ortadan ikiye ayrılmasına neden olmuştur. Geminin okyanusun içinde ayrılmasının bir başka kanıtı ise enkazda bulunan parçaların birbirinden fazla uzakta olmamasıdır. Eğer gemi yüzeyde ayrılmış olsaydı parçalar daha fazla savrulup daha uzak mesafelere dağılması gerekirdi.
Muhteşem Bir Eserden, Devasa Metal Yığınına...
Bütün bunlara yapılan insan hataları ve hesaplanamayan teknik hatalar da eklendiğinde, geminin batması kaçınılmaz olmuştur. Okyanusun güneş ışığından mahrum en karanlık yerinde ölü bir şekilde yatan Titanik, bu ortamda yaşayan ve metalle beslenen bakterilerin etkisiyle ileriki yıllarda tamamen yok olacak, geriye sadece tozları ve kazada hayatını kaybeden 1514 kişinin hatırası kalacak.
Kaynak 1
Kaynak 2
Kaynak 3
Sıla Tanrıverdi
0 Yorum
Yorum Yap