Genişletilmiş Benlik Teorisi: Kullandığımız Eşyaları Benliğimizin Bir Parçası!

Benlik, bireyin kendini iç ve dış faktörlerinde etkisiyle yorumlaması sonucu kendi kişisel özelliklerini değerlendirmesine denir. Bizi denetleyen, yargılayan ve değerlendiren bir güç görevi gördüğü için günlük yaşantımıza önemli etkisi vardır.

Genişletilmiş benlik teorisi ilk olarak 1988 yılında Russell W. Belk'in yaptığı bir çalışmada bahsedilmiştir. Daha sonra bu teori William James tarafından geliştirilmiştir.

Genişletilmiş benlik için kısaca bireyin kullandığı eşyaları benliği olarak kabul etmesi diyebiliriz. İnsanlar kendileri için önemli ve değerli olan eşyalarla bir bağ kurarlar. Artık özellikle sürekli olarak kullandığımız metaları vücudunun bir parçası olarak görüyoruz. En basitinden bir örnek olarak telefonlarımızın hayatımızda ki önemini hepimiz biliyoruz. Telefona karşı öyle bir bağlılığımız var ki onsuz hiçbir yere gidemiyoruz. Sanki vücudumuzun bir organı gibi telefonu kullanıyoruz. Buna örnek olarak her türlü eşyayı verebiliriz.

Genişletilmiş benlik de tüketici bir ürün satın alırken kişiliğiyle bağdaşan metaları satın alır. Satın aldığımız ürünlerin renkli veya siyah-beyaz oluşu, süslü veya sade oluşu gibi birçok değişik özellikte olması kendi benliğimizin bir ürünü olarak verdiğimiz kararlardır.  Kullandığımız her ürün bizim benliğimizin bir parçasıdır.



Kullandığımız her eşya genişletilmiş benliğimizin bir parçası olmaz. Sürekli kullanılan, arada duygusal bir bağ kurulan, geçmişteki deneyimlerimizi, güzel anılarımızı aklımıza getiren eşyalar daha çok genişletilmiş benliğimizin bir unsurudur. Bizim için önemi büyük olan birinden aldığımız hediye de genişletilmiş benliğimize girer. O eşya da artık hayatımızın önemli bir parçası haline gelmiş olur. Bu eşyalar kayboldukları zaman birey kendisini bir boşlukta, derin üzüntüde hisseder. Vücudunun bir parçasından ayrılmış gibi olur. Bu yüzden o eşyalara karşı koruma güdümüz oldukça gelişmiştir.

Bu yazıda genişletilmiş benliğin eşyalara karşı olan boyutuna yer verdik ancak genişletilmiş benlik sadece eşyalara karşı değil insanlara, ailemize ve evcil hayvanlarımıza karşı da olabiliyor. Psikolojik açıdan bakacak olursak bazılarında bu tür durumlar travmalar sonucu bile ortaya çıkabiliyor. Ya da sonucunda travmalara yol açabiliyor.

 

Özel İçerik: Yasemin Altun