Game Over: Kasparov ve Derin Mavi

Yapay zekayla insan zekâsı arasında yıllardır büyük bir oyun oynanıyor. Bu oyunu acaba kim kazabilecek? Yapay zekâ bir gün insan zekasını tamamıyla geçebilecek mi? Bu soru yıllardır cevaplanması en zor sorulardan olmuştur fakat insanlık tarihi 11 Mayıs 1997 yılında yeni bir döneme girmiştir. 1997’de New York’ta bir satranç maçı oldu ve o maç insanoğlunun gelişiminde büyük bir yol gösterdi. Bir tarafta Dünya satranç şampiyonu Garry Kasparov, diğer tarafta IBM’in ürettiği müthiş bilgisayar. Bir de adı var Derin Mavi. İnsan ile makine arasındaki 6 setlik maça insan beyninin son mücadelesi diyebiliriz. Satranç her zaman zihinsel çevikliğin, planlı hareket etmenin ve güçlü önsezinin sınavlarından biri olmuştur fakat bilgisayar sadece hesap yapabilir. Kendine özgü muhakemesi ve iç güdüsü yoktur.

Bir IBM uzamanı bilgisayarın komutlarını satranç tahtasına aktarmaktadır. Kasparov gibi bir satranç dehası anında 5 adımı birden hesaplayabiliyorken elektronik rakibi aynı anda 200 milyon hareketi denetleyebiliyordu. İlk oyunda Kasparov iyice gerilmişken, 4 saate yakın bir süre sonunda Derin Mavi yenildiğini kabul etti. Ama ikinci maç çok farklı olacaktı. İkinci maçta Kasparov, Derin Mavi’yi tuzağa çekmeye çalıştı. Bilgisayar tuzağa düşmedi ve rakibine karşı zekice bir hamle yaptı. Sanki bilgisayar düşünüyordu. Bir müddet sonra Kasparov teslim oldu. 6 setten oluşan bu maç sonucunda Deep Blue Kasparov’u 2.5’a karşı 3,5 puanla yenmeyi başardı. Böylece insanlık tarihinde ilk kez bir bilgisayar, dünya satranç şampiyonunu yenmiş oldu. Daha sonraki yıllarda Kasparov 2. oyunun “piyon c2-c4” hamlesinde Deep Blue'ya insanlar tarafından müdahale edilerek yardım edildiğini iddia etmiştir. Çünkü böyle bir durumda bir bilgisayarın 37.Qb6 hamlesini yaparak bir piyon kazanma eğiliminde olması beklenirdi ve bu beklentisi pek çok satranç otoritesi tarafından da onaylandı. Fakat IBM bu iddiayı ve Kasparov'un yeniden maç önerisini reddederek Deep Blue projesini sona erdirdi.



Her ne denirse densin ilk defa bir bilgisayar insanoğlunu masada alt etmişti. Makine insanoğlunu yenmişti. Kasparov’un yenilgisi bir dönüm noktası oldu. O günden sonra yapay zekâ alanında yapılan çalışmalar arttı ve günden güne de hızla artmaktadır. Bilgisayarlar insanlar gibi düşünebilir mi? Çoğu bilim insanı günün birinde de bunun olacağına inanıyor. Bu yükseliş biz insanlara zarar verecek mi, bunu zaman hepimize gösterecek.

(Garry Kasparov, 1963 yılında Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’nin başkenti Bakü’de Yahudi bir baba ve Ermeni bir anneden dünyaya gelmiştir. 1985’te Anatoli Karpov’u yenerek dünya şampiyonu unvanını kazanmıştır, bu unvanı 2000 yılında yenildiği Vladimir Kramnik’e devretmiştir. Onun Temmuz 1999’daki FIDE Rating listesinde gerçekleştirdiği 2851 ELO puanı yalnızca Magnus Carlsen tarafından geçilebilmiştir. Pek çok kişi Garry Kasparov’u tarihte görülmüş en güçlü satranç oyuncusu olarak kabul etmektedir.)

Özgün İçerik: Bu içerik Öğrenci Kariyeri yazarlarından Enes EREN tarafından oluşturulmuştur.