Ekonominin Finanstan Farkı Nedir?

 

 

İlk olarak belirteyim ki, esasen finans da birçok diğer dal gibi ekonominin bir alt dalıdır. Ancak diğer yazılarımı okuduğunuzda daha da netleşecektir.

Finans dediğimiz alanın birçok tanımı olmasıyla birlikte genel olarak hepimizin bildiği gibi rakamlar içeren, çeşitli değerleme hesapları yapılan, şirketlerin olmazsa olmazı bilanço sistemlerinde kullanılan teknik analiz içeren bir raporlama alanıdır. Kurum ihtiyaçları için fon yönetimlerinin uygun yükümlülükler dahilinde yapıldığı, maddi gelir elde etmek için yapılan teknik analizler, varlık risklerinin hesaplanması, şirket birleşmeleri, yapılacak olan yatırımlar, yapılan tüm bu işlemlerin zaman içindeki değeri ve şirketleri nasıl etkileyeceğine dair hesaplamaların yapıldığı belgelemelerdir. En önemli konulardan biri ise paranın zaman değeridir. Ekonomi ve işletmenin de birçok ortak dalından biridir. İnternet ortamında da kolayca rastlayabileceğimiz gibi finans dalının en genel tanımlamaları bu şekildedir. Günümüzde ekonomi mezunlarının da bu dalda benzer işlerde çalışmalarının tek nedeni, tüm ekonomistlerin ve iktisatçıların finans alanından ortak dersler görmek zorunda olmalarından kaynaklanmaktadır. Yani özet olarak finans ekonominin bir alt dalı olan mesleki bir faaliyettir. Bu yüzdendir ki hiçbir şirkette Chief Economical Officer (Chief Executive Officer değil, yanlış anlaşılmasın) pozisyonu bulunmaz. Onun yerine CFO (Chief Financial Officer), yani Finans Direktörü ya da Finans ve Mali İşler Müdürü pozisyonu bulunur. Bununla birlikte ekonomi dalından bağımsız olarak finans dalının muhasebeyle bire bir örtüşmesi de finansın temelinde muhasebe bilgisinin yatmasındandır. Zira, birçok ekonomi bölümünde zorunlu olarak muhasebe eğitimi verilmez. Örneği daha da basitleştirmek gerekirse, ekonomiyi çikolatalı kek olarak tanımlayalım. Finans, çikolatalı keki 10 kişi arasında paylaştırmak için kullanılan kesme şekli/yöntemidir. Muhasebe ise bu kullanılan kesme yönteminin matematiğidir. Gördüğünüz üzere aslında hepsi birbirinin alt dalı olarak görünmektedir. Finans dalının mesleki yüksek mertebelerinde (YMM [Yeminli Mali Müşavir], CFA [Chartered Financial Analyst]) muhasebe temelinin varlığını resmiyete döken belgeler kullanılmaktadır. Çoğu finans sorumlusunda (CFO, CFA vb.) bu belgeler resmi olarak bulunmak zorundadır.

 



 

Ek olarak finans dalına benzerliği nedeniyle hesaplarken finans dediğimiz, ancak işin mantığında ekonominin yattığı uluslararası piyasalar konusu olan döviz, endeksler, emtia ve pariteler bulunuyor. Çoğumuz televizyon izlerken ya da sosyal medyada Bloomberg ya da Investing gibi sitelere denk gelmişizdir. Uluslararası piyasaların bu 4 ürünü (daha onlarca farklı ürün ve hepsinin ayrı kategorisi vardır) sürekli artış ve azalış gösterir. Hatta yatırımcıların kullanmaktan en çok zevk aldıkları platformların başında gelir. Bu platformlarda kullanılan sistemin matematiği her ne kadar finans olsa da ana mantığı ekonomidir. En temel farklar da bu alanlarda meydana çıkar. Bir finansçı her zaman elindeki matematiksel verilere dayalı çalışır ve onun için matematik tüm çarkların dönmesini sağlayan tek etkendir. Elinde veri olmayan, istatistik kaynağı olmayan ya da belli işlemleri yapması için uygun nedenlere sahip olmayan hiçbir finansçı bir sonraki adıma geçemez. Az önce belirttiğim platformlarda ise konu finans matematiğinin çok daha ötesine gitmektedir. Ekonominin finanstan ayrıldığı başlıca noktalardan biri de buradadır. Ekonomiyi tanımladığım kısma geldiğimde bilgiler daha da netleşecektir ancak bu örnekte ekonomi sadece matematiksel verilerle ilgilenmediği için finanstan ayrılır. Mesela doların ya da altının uzun vadede (en az 2-3 sene) ya da kısa vadede (en fazla 6 ay) hangi seviyelerde olacağına finans matematiğiyle cevap veremeyiz. Neden mi? Burada ekonominin diğer alanları alan siyaset, politika ve sosyal bilimler gibi diğer çeşitli faktörler de ön plana çıkacaktır. Piyasalar sadece matematiksel koşullara sahip olmadığından diğer faktörlerin hepsiyle ekonomi dalı ilgilenecektir. Tabi verdiğim bu yatırım örnekleri dışında ekonomiyi finanstan ayırt edebileceğim çok fazla alan bulunuyor. Ekonomi dersleri almış çoğu öğrencinin “çok teorik bir alan” demesinin nedeni da burada gizlidir. Ekonomi finans gibi sadece matematikle ilgilenmez; tanımına geldiğim zaman göreceğiniz gibi resme daha da geniş çerçeveden bakmanız gerekecektir. Başta çok teorik gelen kavramların hepsinin felsefesi ve matematiği bulunmaktadır. Tüm bu kavramlar, kendilerini kullanabileceğimiz doğru yolları (strateji ve matematik) takip ettikçe zihnimizde daha da anlamlı hale gelmeye başlayacaktır. Sonuçta ekonomi sadece matematik değildir, sadece politika değildir, sadece sosyal bilimler değildir; en önemlisi de ekonomi tek bir bakış açısı değildir. Makalenin en sonunda anlaşılabileceği üzere de ekonomi felsefenin matematiğinden doğmuş olup verisiz tahmin yürütebilir ya da çok sayıda veri ve sayıyla çalışabilir; veri yelpazesi finansa göre çok daha geniştir, finans ise sadece meslektir.

 



 

Özgün İçerik: Bu içerik ÖğrenciKariyeri yazar ekibinden Batu ZENGİN tarafından oluşturulmuştur.