2020’nin başlarına dönün ve başka insanlarla buluşmalarınızı hatta gittiğiniz her yeri, temas ettiğiniz her şeyi kaydeden bir uygulamanın telefonunuzda olduğunu düşünün, kulağa saçma geliyor değil mi? Ancak devletler COVİD-19 virüsünün kontrol altına alınması için bu tür bir gözetimin toplumu normale döndürmede anahtar bir bileşen olmasını giderek daha olası hale geldiğini düşünmektedir. Avrupa Veri Koruma Süpervizörü bile AB çapında bir uygulamayı savunmuştur. Tam da bu sırada Apple ile Google arasında, iki hafta içinde bir araya gelen ve geçen Cuma günü açıklanan birlikte çalışabildikleri bir altyapı üzerinde benzeri görülmemiş bir işbirliğiyle, güçlü ve potansiyel olarak küresel bir iletişim izleme sisteminin zemini hazırladı.
Kontaktı izleme fikri açıktır. Birisi bir hastalığa yakalandığında, halk sağlığı çalışanlarının, hastalığın daha da yayılmasını durdurmak için bu temas noktalarını bulmak, test etmek ve muhtemelen izole etmek için o kişinin kiminle yakın temasta olduğunu bilmesi gerekir. Buradaki zorluk, her vakayı takip etmenin tipik olarak birkaç gün sürmesidir. Bu, dijital takibin devreye girdiği yerdir. Tüm bu dedektiflik çalışmaları, bir izleme uygulaması kullanarak anında gerçekleşebilir. Bir hastayla temas eden herkes – bir asansör veya ofis, otobüs veya tren – onlara nasıl test edileceği konusunda talimat verecek bir mesaj alır. İngiltere’de yapılan bir ankette, ankete katılanların yaklaşık üçte biri bu tür uygulamayı muhtemelen indireceklerini söyledi.
Apple ve Google’ı düşündüğümüzde yeni şirketlerin, STK’ların ve üniversite girişimlerinin aksine, bu şirketler zaten kritik bir kullanıcı kitlesine sahiptir. Bir yazılım güncellemesinden başka bir şey olmadan, dünya çapında yaklaşık 3 milyar telefonun kişi izleme işlevselliği olabilir. Belki de daha fazlası yani çok geniş bir kitleye hitap ettiği kesin. Bu iki büyük şirketten de böylesine kritik bir anda güçlerini birleştirip böylesine yaralı ve büyük bir uygulamayı hayata geçirmesi beklenirdi zaten.
Bunların hepsi olurken COVİD-19 diye bildiğimiz ve hayatımızı neredeyse durma noktasına getiren insan sağlığını bir anda etkileyip binlerce insanın ölümüne neden olan bu virüsü Türkiye Cumhuriyeti olarak en az hasarla atlatmaya çalışıyoruz. Ülkemizin çalışkan mühendisleri tarafından hayata geçirilen Hayat Eve Sığar uygulaması sayesinde vatandaşlarımız virüs hakkında daha kolay bilgi alabilecek. Ayrıca konum servislerini açarak nerelerin riskli bölgeler olduğunu uygulama sayesinde öğrenebilecekler. Bu ve bunun gibi pek çok özelliği olan uygulama artık bir tıkla telefonunuzda.
