Bir sistem arızası sonucu 12 yıl önce kaybedilen NASA’nın IMAGE isimli uydusu, amatör bir gök bilimci tarafından bulundu. NASA’nın bu uydu içindeki verilerle Dünya’nın manyetosferine ilişkin eski verileri yeniden sunabileceği gündeme geldi.
Scott Tilley, boş zamanlarını casus uydulardan gelen radyo sinyallerini takip ederek harcayan bir kozmoloji hayranıdır. Bu nedenle daha önce başarısız olmuş ve yörüngede bir şekilde kaybolmuş uyduların da izini sürüyor.
Geçtiğimiz aylarda SpaceX ve NASA tarafından fırlatılan ve görevi büyük bir gizlilikle dünya kamuoyundan saklanan Zuma uydusunun izlerini arıyor. Çünkü bu uydunun fırlatmadan sonra başarısız olduğu söylentileri ortalıkta dolaşıyor. Fakat Tilley, Zuma’nın yerine NASA’nın IMAGE uydusunu keşfetti. Araştırmaları sırasında 2000-017A isimli bir uydudan sinyal alan Scott, bu uydunun aradığı şey olmadığının farkındaydı. 2000 yılında üretilen ve Aralık 2005’te uzaya gönderilen 150 milyon dolar değerindeki görevin neferi ile karşı karşıyaydı. Fakat Scott bu uydunun gizemini çözmek için oldukça amatördü. Bu nedenle yardım almaya ihtiyacı vardı. ABD Houston’daki Rice Üniversitesi’nde görev yapan uzay fizikçisi Patricia Reiff, amatör gök bilimci Scott Tilley ile temas kurdu. Yakalanan sinyaller, uydunun hala çalışmakta olan parçalarının olduğunu gösteriyorlar.
Tilley’in duyurusu ve uydunun kimlik tespitinin ardından bilim insanları, birkaç gün boyunca eski yazılımları ve sinyal kayıtlarını deşifre ederek bir döktüler. Artık Tilley’in bu keşfine destek veren koca bir ekip vardı. IMAGE uydusunun uzay telsizlerini yeniden kumaya çalışan bilim insanları, uzay aracının yörüngedeki dönüş hızının çok yavaş olduğunu dile getirdiler. Yarım tonluk ağırlığıyla bir çeşit teleskop görevi gören uydu, Dünya’nın manyetik alanında bulunan yüklü parçacıkların görüntülenmesi amacıyla gönderilmişti. IMAGE’in üzerindeki araçlar, manyetosfer katmanının iç tarafındaki atomların çarpışmaları sonucunda ortaya çıkan nötr (yüksüz) parçacıkları yakaladı. Diğer bir deyişle, uzayın başladığı bölgedeki manyetik alanla güneş ışınları arasındaki ilişkiyi analiz ediyordu. IMAGE’in sinyalleri, 2005 yılının sonlarına doğru kaybedildi. Görev o döneme kadar muazzam düzeyde verimlilikle ilerliyordu. NASA, uydunun güç şebekesinde yaşanan bir arızadan kaynaklanan durum sonucunda kaybedildiğini açıkladı. Uydunun güneş panellerinin iletişim koptuktan sonra aktif olarak çalışmayacağı düşünülüyordu. Ancak beklenen olmadı ve uydu uzun yıllardır çalışır bir şekilde uzaydaki yörüngesinde süzüldü.
IMAGE yeniden tam anlamıyla faaliyete geçirilebilirse, kuzey ışıkları dahil olmak üzere Dünya’nın manyetik alanı ile ilgili pek çok detaylı bilgi edinebiliriz.
