MIT olarak tanıdığımız Amerika’da bulunan Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde görevli olan Türk Profesör Canan Dağdeviren ve ekipteki diğer araştırmacılar; kıyafetlere işlenebilen, bireylerin solunum fonksiyonları, kalp atış hızı ve vücut sıcakları gibi hayati fonksiyonlarını izlemek amacıyla sensörler geliştirdi.
Sensörlerin işlenildiği kıyafetleri giyen kişilerin vücuduna yakın bir şekilde özelleştirilebileceğini aktardılar ve ayrıca makinede yıkanabilir sensörlü giysilerin hastane veya evde hasta bireylerin takibinin sağlanması, sporcuların vücut analizlerini incelenmesi, astronotların hayati fonksiyonlarının izlenmesi için kullanılabileceğine dikkat çektiler.
LG Elektronik medya Geliştirme ve Yardımcı MIT profesörü Canan Dağdeviren daha önce geliştirilmiş benzer projelerden farklı olarak günlük hayatta giydiğimiz daha normal kıyafetlere benzer esnek bir kumaş kullanarak sensörlerin bulunduğu giysiler üretmek için gerçekleştirdikleri bu projede ilişkin: “Her gün kullandığımız bu kıyafetlere piyasa içerisinde bulunan herhangi bir elektronik parçayı veya laboratuvar yapımı özel elektronikler ekleyerek kendimize uygun giysilere sahip olabiliriz.” İfadelerini kullandı. “Bunlar özelleştirilebilir, bu nedenle vücutlarından sıcaklık, solunum hızı ve benzeri bazı fiziksel verilere ihtiyaç duyan herkes için giysiler yapabiliriz. Tekstil elektriksel olarak işlevsel değildir. Giysilerimizin pasif bir unsurudur, böylece günlük yaşantımız sırasında cihazları rahat ve uygun bir şekilde takabilirsiniz. Ana hedefimiz, vücudun fiziksel faaliyetlerini aynı vücut kısmından, herhangi bir fikstür veya bant gerektirmeden ölçmektir.”
GÖMÜLÜ SENSÖRLER
Diğer araştırma grupları benzer sensörler için hassas ve cilde bantlanması gereken sensörler geliştirdiler ancak Canan Dağdeviren ve birlikte çalıştığı Conformable Decoders grubu, çıkarılabilir elektronik sensörler içeren esnek yapıda bir kumaş kullanarak günlük giydiğimiz kıyafetlere benzer kıyafetler üretmek için yola çıktı.
Sayın Dağdeviren “Tekstil elektriksel olarak işlevsel değil. Günlük faaliyetleriniz sırasında cihazları rahat ve uygun bir şekilde takabilmemiz için bu sadece giysinizin pasif bir unsurudur.” diyor. Ana hedeflerinin, vücudun sıcaklık, solunum, kalp atışlarının hızlanmasını aynı vücut kısmından, herhangi bir fikstür veya bant gerektirmeden ölçülmesi olduğunu aktardı.
PEKİ BU SENSÖRLERİN ÖZELLİKLERİ NEDİR?
Elektronik sensörler epoksi adı verilen uzun ve esnek şeritli kaplama ile kaplanmış ve sonrasında da dar kanallara işlenmiş şekildeler. Kanallar, sensörlerin cildin ortaya çıkmasına izin veren ufak açıklıklara sahiptir. Bu çalışma ile araştırmacılar, 30 adet sıcaklık sensörü ile kullanıcının hareketini, kalp atış hızını ve solunum hızını ölçebilen bir ivmeölçer içeren prototip bir giysi tasarladılar. Dağdeviren ayrıca; “Dışarıdan gayet normal bir giysi olarak görülen bu geliştirilen sensörlü giysiler vücudunuzu sıkıştırarak sensörlerin aktif bölümlerini cilde temas ettiriyor. Daha sonrasında bu toplanan veriler kablosuz bağlantı ile akıllı cihazlara aktarılıyor. Elde edilen veriler sadece sizin cihazlarınıza değil ayrıca bulut sistemlerine yüklenerek doktorunuza gönderilebiliyor. Bu sensörler isterseniz başka kıyafetlere takılabiliyor ve sensörler çıkarılmadan da yıkanabiliyor. Bu sayede kişilerin egzersiz sırasında da giyilen sensörlü giysiler herhangi bir nem alma durumuyla karşı karşıya kalmadan kullanılabiliyor.” ifadelerini kullandı.
NERELERDE KULLANILABİLİR?
Kullanımı düşündükçe bir çok alanda kullanılacağı aşikar. Önem arz eden noktalarda sporcuların, hastaların, hasta yakınlarının, doktorların işlerini kolaylaştıracak ve yardımcı olacaktır.
- Spor salonlarında egzersiz yapan kullanıcıların kendi vücut sıcaklarını, kalp atışlarını ve solunum fonksiyonlarını takip etmek isteyen kullanıcılar için.
- Kişileştirilmiş telemedik şeklinde hastaların evde dahi kaldıkları yerden doktorlarının takibinin yapılması.
- Uzayda bulunan astronotların sağlık izlemlerinde.
- Doktora gitmeden veya görüntülü görüşme yapılsa bile belirli saptanmaları daha iyi şekilde değerlendirilerek hem erken adımların atılması hem de sürecin hızlandırılması amacıyla kullanılması.
Canan Dağdeviren Kimdir ?
Canan Dağdeviren, Türk fizik mühendisi. Piezoelektrik malzemeleri insan organlarının üzerine yerleştirerek organların hareketini elektrik enerjisine çeviren cihazların mucididir. Harvard Üniversitesi’nin Genç Akademi üyeliğine seçilen ilk Türk bilim insanıdır.
- Forbes dergisinin “30 yaşından genç 30 bilim insanı” listesine girdi
- Harvard Üniversitesi’nin Genç Akademi üyeliğine (Junior Fellow of Harvard) seçildi.
- MIT Technology Review’un her yıl derlediği 35 Yaş Altı Mucitler listesinde yer aldı.
- İllinois İnovasyon Ödülü (Illinois Innovation Prize) kazandı.
