Sosyal Devlet Olma Yolunda Bir Adım: Sosyal Hizmetler Bölümü!

Günümüz modern dünyasında devletlerin en önemli amaçlarından biri sosyal devlet olup vatandaşlarının refahını en üst düzeyde tutmaktır. Tabii bunu yapmak için çeşitli argümanlar kullanılmaktadır. Bunlardan biri de “Sosyal Hizmet Bilgi Disiplini ve Mesleki Çalışmaları”dır; fakat ülkemizin de hedefleri arasında yer alan sosyal devlet için ''Sosyal Hizmet Bölümü'' ülkemizde yeteri derecede tanınmamaktadır. Gelin bu mesleği tanımak adına bu yazıya bir göz atalım.

Sosyal Hizmet Bölümü/Mesleği Derken Neyi Kastediyoruz?

Belki de en önemli meslekler arasında yer alan sosyal hizmetler, öncelikli olarak toplumda bulunan dezavantajlı kişilerin refahını yükseltmekle birlikte, toplumun genel refahının en üst düzeye çıkarılması için uğraşan ve mikro, makro ve mezzo düzeyde çalışmalar yapan bir bilim ve meslek dalıdır. Sosyal hizmet eğitimi ise bu mesleği icra etmek adına gerekli becerileri kazanmak için verilen 4 yıllık lisans ve 2 yıllık ön lisans eğitimleri olan bir eğitimi içerir. 4 yıllık eğitimi alanlar ise “Sosyal Çalışmacı” veya eski tabirle “Sosyal Hizmet Uzmanı” olarak meslek hayatına girmektedirler.



Ne zamandan beri 'Sosyal Hizmet Bölümü' ve mesleği ülkemizde mevcut?

1959 yılında 7355 sayılı kanunla alanda araştırma yapmak üzere Sosyal Hizmet Enstitüsü, sosyal hizmet eğitimi vermek üzere 1961 yılında 'Sosyal Hizmetler Akademisi' kurulmuştur. Hacettepe Üniversitesi belirli yıllarda sosyal hizmet eğitimi tek elinde yürütmüştür sonrasında ise yeni üniversitelerde sosyal hizmet bölümü açılarak eğitim yaygınlaştırılmıştır.



Ülkemizde hangi üniversitelerde sosyal hizmet eğitimi verilmekte?

Sosyal hizmet eğitimi yukarıda da bahsettiğimiz gibi öncelikle tek bir üniversite üzerinden eğitimi veriyorken şu an 40’ı aşkın sayıda üniversitede eğitim verilmektedir. Bu üniversiteler arasında sosyal hizmet eğitimini nitelikli verebilecek üniversiteler ise Hacettepe Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi olarak sayılabilir.

 

Eğitimde görülen derslerin içerikleri nelerdir?

Sosyal hizmet lisans eğitiminde üniversitelerin özerkliğinden kaynaklanan bir birlik sorunu bulunmaktadır. Bu yüzden sosyal hizmet lisans programı bazı üniversitelerde Sağlık Bilimleri Fakültesi’nde, bazı üniversitelerde Fen-Edebiyat Fakültesi’nde, bazılarında ise İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nde yer almaktadır;fakat genel olarak alınan dersler sosyal hizmete giriş, sosyal antropoloji, sosyal hizmet tarihi, sosyal hizmet kuram ve yaklaşımları gibi mesleği icra ederken ve bilimin temel bilgilerini oturtmak adına verilen derslerden oluşmaktadır.



Açık Öğretim Fakültesi’nde bulunan ''Sosyal Hizmet Bölümü'' ile herhangi bir farkı bulunmakta mıdır?

Açık Öğretim Fakültesi’nde bulunan 4 yıllık sosyal hizmet eğitimi ile örgün öğretimlerde bulunan sosyal hizmet lisans eğitimi arasında hiçbir fark bulunmamaktadır. Sadece örgün öğretimdeki öğrenciler derslere gitmektedir. Açık Öğretim Fakültesi’ndeki öğrenciler ise bölümü dışarıdan bitirmektedir;fakat insan ilişkilerini içeren ve birebir iletişimi gerektiren bir bölüm olan sosyal hizmetler bölümünün dışarıdan okunması nitelikli bir meslek elemanı olmak açısından birtakım sorunlar yaratacaktır.



İş İmkanları/Çalışma alanları nelerdir?

Sosyal Hizmet Bölümü Mezunları; Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nda, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nda, SSK’da, İş ve İşçi Bulma Kurumu’nda, DPT’de, Sosyal Hizmet İl Müdürlüklerinde, Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinde, Çocuk Bakım Yurtlarında, Kreş ve Gündüz Bakım Evlerinde, Yetiştirme Yurtlarında, Hastanelerde, Rehabilitasyon Merkezlerinde, Ruh Sağlığı Kurumlarında, Huzurevi ve Dinlenme Yurtlarında, Cezaevleri ve Çocuk Islah Evlerinde, Körler ve Sağırlar Okullarında, Emniyet Müdürlükleri Çocuk Bürolarında, Nüfus Planlaması ile ilgili kuruluşlarda çalışabilirler; ayrıca mezunların özel kreş ve gündüz bakımevi, huzurevi açma haklarıda vardır.



Nasıl bir kişilikte olmak gerekir?

Sosyal hizmet lisans programını bitirip “Sosyal Çalışmacı” unvanı alacak olan bireylerde bir takım becerilerin oturması gerekmektedir. Şüphesiz her mesleğin kendine göre kişilik uygunluğu ve becerileri mevcuttur. Nasıl bir savcı veya hâkim otoriter olmak zorunda ise sosyal çalışmacı olacak bireyin de birtakım özelliklere sahip olması gerekir. Bu özellikleri şöyle sayabiliriz:

• Yardımsever,


• İyiliği Önemseyen,


• Duyarlı,


• Duygusal Olmayan,


• Pragmatist Düşünebilen,


• Mantıklı Hareket Eden,


• İnsana Değer Veren,


• Empati Kurabilen,

gibi birtakım özelliklere sahip olması beklenmektedir. Aslında bu özellikler bizlere sosyal hizmetler bölümünün;  “İnsana insan olduğu için değer veren”  bir meslek olduğunu göstermektedir.