Öğrenci Kariyeri
Philip Zimbardo ABD'li bir suç psikoloğu. 1969'da yaptığı bir deneyde insanların suç eğilimlerini gözlemlemek istiyor. Daha sonra hem suç oranının yüksek olduğu hem de düşük olan "elit" kesimin yaşadığı alanlara birer araba bırakıyor. Arabalardan biri suç oranının yüksek olduğu, ücra mahalle olan Bronx'a, diğeri ise elit, suç oranının diğer deney grubuna göre düşük olduğu yer Palo Alto' ya bırakılıyor. Deneyi sürdürenlerin çoğunluğu Bronx'ta arabanın daha çok zarar göreceği ve parçalanacağını düşünürler. Ki öyle de olur. Bronx'da kısa sürede araba yağmalanır, parçaları çalınır. Yanılan görüş ise Palo Alto'dur. Elit kısmın yaşadığı, diğer deney yapılan bölgeye nazaran daha yaşanılır olan bu bölgede de yine aynı sonuç ortaya çıkmıştır. Bu durum ise şöyle gerçekleşmiştir. Araba bırakıldığı yerde ilk başlarda tepki almaz, ilgi çekmez. Bunu fark eden deneyi gerçekleştirenler arabanın bir camını kırar. Ve olanlar böyle başlar. Kırık camlı olan bu araba artık dikkat çekmiş ve bu "elit kesim" de arabaya zarar vermeye başlar.
Arabayı sahipsiz gören insanlar hep aynı tepkiyi vermişlerdir. O kırık yere bir taş daha atmışlardır. Bir camını kırmışlar veya yağmalamışlar. Bunun hiçbir suçla veya yaşanılan ortamla ilgisi yoktur. Düzensiz, bakımsız olan bir yere veya nesneye insanlar aynı tepkiyi vermektedirler. Bir alanın suç alanına dönüşmesi, bir sorunun ortaya çıkması hep ufak bir kırık, ufak bir taş ile başlamaktadır. Ufak bir sorunda sorunu fark edip onu onarmaya çalışmak gereklidir.
Yapılan deney, suç-ortam ilişkisini ortaya çıkaran bir çalışma olmuştur. New York Belediye Başkanı Rudolph Giuliani, o yıllarda şehre müthiş reformlar getirmiş. Şehrin yaşam kalitesini arttırmıştır. Bunu nasıl yaptığını soranlara ise; ''Bir metruk bina düşünün. Binanın camlarından biri kırık olsa bile onu hemen tamir ettirmezseniz, o binanın diğer camları da kırılmaya başlar. Ben ilk cam kırıldığında onu tamir ettim ve böylelikle şehir bu hale geldi.''
New York polisi ilk olarak en basit suçları yakalamaya başlamış. Toplu taşımaya biletsiz binenleri, çöpleri yerlere atanları, kamu malına zarar verenleri yakalayıp gerekli cezaları vermişlerdir. Bu durum diğer başka suçlara girmeden insanların düzelmesini sağlamıştır.
İnsanlar sokakta, mahallede veya şehirde bir otoriter düzen görmez ise orada suç oranı yükselmektedir. Otorite bir düzen olarak görülmelidir. Küçük ufak bir kırılmış cam veya bir direğin altına atılmış çöp düzenin bozulmasına neden olacaktır. O çöp poşetini orada gören insanlar diğer çöpleri de üstüne koyacak ve bir yığın haline getirecektir.
Kısaca şöyle söylenebilir; sorun her yerde gerçekleşebilir. Bu sorunu tamir edip, tedbiri alınmaz ise sorun bir suça dönüşüp toplum düzenini bozacaktır. Çalışma, okul, aile ortamında sorunu tespit edip hemen çözüme kavuşturulmalıdır. Küçük bir taş kırığı, büyük bir çatlak haline gelmeden huzurlu ve düzenli yaşamı korumak gereklidir. Bir kereden bir şey olmaz gibi söylemlerden uzak kalmalıdır.
Özel İçerik: Sevil Gödek
Arabayı sahipsiz gören insanlar hep aynı tepkiyi vermişlerdir. O kırık yere bir taş daha atmışlardır. Bir camını kırmışlar veya yağmalamışlar. Bunun hiçbir suçla veya yaşanılan ortamla ilgisi yoktur. Düzensiz, bakımsız olan bir yere veya nesneye insanlar aynı tepkiyi vermektedirler. Bir alanın suç alanına dönüşmesi, bir sorunun ortaya çıkması hep ufak bir kırık, ufak bir taş ile başlamaktadır. Ufak bir sorunda sorunu fark edip onu onarmaya çalışmak gereklidir.
Yapılan deney, suç-ortam ilişkisini ortaya çıkaran bir çalışma olmuştur. New York Belediye Başkanı Rudolph Giuliani, o yıllarda şehre müthiş reformlar getirmiş. Şehrin yaşam kalitesini arttırmıştır. Bunu nasıl yaptığını soranlara ise; ''Bir metruk bina düşünün. Binanın camlarından biri kırık olsa bile onu hemen tamir ettirmezseniz, o binanın diğer camları da kırılmaya başlar. Ben ilk cam kırıldığında onu tamir ettim ve böylelikle şehir bu hale geldi.''
New York polisi ilk olarak en basit suçları yakalamaya başlamış. Toplu taşımaya biletsiz binenleri, çöpleri yerlere atanları, kamu malına zarar verenleri yakalayıp gerekli cezaları vermişlerdir. Bu durum diğer başka suçlara girmeden insanların düzelmesini sağlamıştır.
İnsanlar sokakta, mahallede veya şehirde bir otoriter düzen görmez ise orada suç oranı yükselmektedir. Otorite bir düzen olarak görülmelidir. Küçük ufak bir kırılmış cam veya bir direğin altına atılmış çöp düzenin bozulmasına neden olacaktır. O çöp poşetini orada gören insanlar diğer çöpleri de üstüne koyacak ve bir yığın haline getirecektir.
Kısaca şöyle söylenebilir; sorun her yerde gerçekleşebilir. Bu sorunu tamir edip, tedbiri alınmaz ise sorun bir suça dönüşüp toplum düzenini bozacaktır. Çalışma, okul, aile ortamında sorunu tespit edip hemen çözüme kavuşturulmalıdır. Küçük bir taş kırığı, büyük bir çatlak haline gelmeden huzurlu ve düzenli yaşamı korumak gereklidir. Bir kereden bir şey olmaz gibi söylemlerden uzak kalmalıdır.
Özel İçerik: Sevil Gödek
Sıla Tanrıverdi
0 Yorum
Yorum Yap