Öğrenci Kariyeri
Dikdörtgen
Doğada hiçbir yerde dikdörtgene rastlanmaz ama şehirlerde her yerdedir. Pencereler, kapılar, futbol sahaları, binalar, eşyalar hep dikdörtgen biçimindedir. Dikdörtgen; yatay ve dikey hatları ve dik açılarıyla sağlamlığın ve dengenin sembolüdür. Dikdörtgen uygarlığın simgesidir.
Bir şehirde ne kadar çok ve mükemmel dikdörtgen görürseniz, o şehrin uygarlık, sanayi ve üretimde o derece ileride olduğunu anlarsınız. Şehirlerde dik hatlarla kesişen sokaklar, insana Kartezyen koordinatlar fikrini vermiştir. Dikdörtgen her ne kadar dik ve dengeli hatlara sahip olsa da en/boy oranı değişebildiği için, çeşitliliğin sembolü olarak kullanılabilir. Nitekim, çevremiz hepsi dikdörtgen biçiminde olan ama birbirine pek de benzemeyen cisimlerle doludur.
Kare
Bütün kenarları eşit olan kare, dik ve yatay hatlarıyla insanda güven duygusu uyandırır. Aynı zamanda alan ölçüsü birimidir. Büyük bir alanı karelere bölerek eşit birimler halinde paylaştırmak mümkün olduğundan, sosyal adaletin simgesidir aynı zamanda. Karenin olumsuz tarafı yumuşak kavisleri dolduramamasıdır. Sivri köşeleri yüzünden, oldukça erkeksi ve sert bir ifadesi vardır. Kareden yapılan bir cisim dönemez, olduğu yerde kalır. Her ne kadar karenin eni boyuna eşit olsa da gözümüz tarafından eni boyundan fazlaymış gibi algılanır. Çünkü insanoğlunda dikey boyutu basık algılama eğilimi vardır. Bu nedenle sanatçılar çalışmalarında karenin kenarlarını eşit çizmezler. İnsanoğlu kontrol etmek istediği her şeyi karelere bölmüştür. Buna örnek olarak Dünya’nın yüzeyini, kareli defterleri ve LCD ekranları gösterebiliriz.
Üçgen
Üç boyutlu karşılığı olan piramitle birlikte ele alındığında, geniş tabanı ve üstlere çıkıldıkça daralmasıyla toplumların hiyerarşik yapısını simgeler. Hiyerarşinin önemli olduğu toplumların piramit inşa etmesinin nedenlerinden biri de budur. İlk uygarlıklarda en altta üreten kitle, onun üstünde askerler, rahipler ve en üstte imparator bulunuyordu. Günümüzde de bu yapı pek değişmemiştir. İnsanoğlu zihnindeki hiyerarşik yapıyı doğaya da uyarlamaya çalışmıştır. Örneğin besin piramidinde en alta ezilen üreticileri (bitkiler), onun üstüne birincil tüketicileri (otoburlar) ve onun üstüne de ikincil ve üçüncü tüketicileri (etoburlar) yerleştirmiştir. Tabi söylenmese de piramidin tepesine insanın koyulduğunu biliriz. Üçgen, kaynakları kısıtlı olan toplumları da temsil ettiği için eşitsizliğin sembolü olarak kullanılmıştır. Üçgende bir açıyı genişlettiğinizde diğer açılar daralmak zorundadır. Bu da kısıtlı kaynaklara sahip bir toplumda, bütün açıların genişletilemeyeceğine, yani sosyal adaletin tam olarak sağlanamayacağına, bir başka deyişle eşitsizliğin mutlak olarak giderilemeyeceğine gönderme yapar ki iktidardakilerin alt tabakaya dayattığı fikir genelde budur.
Daire
Ay, Güneş ve canlıların irisleri daire biçimindedir. Bu yüzden antik filozoflar tarafından göksel (tanrısal) kabul edilmiştir. Göz yuvarlağının daire biçiminde olması onun ruha açılan bir kapı gibi algılanmasına neden olmuştur. Sanatçılar tarafından bir sembol olarak sıkça kullanılmasının nedeni de budur. Örneğin Picasso ünlü tablosu Guernica‘da tanrıyı, ampül içine yerleştirdiği bir gözle simgelemiştir. Türkler de nazar boncuğunda kullanmıştır. Küre ve daire, dik açılara dayalı Hristiyan uygarlığının aksine, kavisli hatlara dayalı İslam uygarlığının geometrisine daha uyumlu olduğu için Trigonometrinin temel olarak İslam âleminde geliştirilmiş olmasına şaşırmamalıyız.
Altıgen
Düzgün altıgen doğada karşımıza çıkan bir başka şekildir. Onu bal arılarının peteklerinde görürüz. Düzgün altıgen, Satürn’ün atmosferinde de gözlenmiştir. Altıgen ve onun yapısını oluşturan eşkenar üçgen, güzelliği ve dengesinden dolayı süslemelerde sıklıkla kullanılır. Benzer büyüklükte yedi küre (ya da çakılı) bir çukura koyarsanız, kendiliklerinden altıgen biçimini aldıklarını görürsünüz. Bu gözlem, pi sayısının kaba değerinin (3) belirmesinde yardımcı olmuştur.
Beşgen
Düzgün beşgen, doğada karşımıza çıkan bir başka şekildir. (Deniz yıldızının vücut biçimi.) Bir çok yerinde Altın Oran’ı içermesi nedeniyle pek çok matematiksel ve geometrik özelliğe sahiptir. Aynı zamanda (özellikle de Orta Çağ İslam sanatında) bir bezeme unsuru olarak kullanıldı. Bu dönemde beşgen ve benzeri Altın Oranlı şekiller kalıp olarak kullanılarak, olağanüstü karmaşıklıkta bezemeler ve süslemeler yapılmıştır. Altıgenle birlikte insan gözüne en güzel görünen şekillerden biridir.
KAYNAK
Doğada hiçbir yerde dikdörtgene rastlanmaz ama şehirlerde her yerdedir. Pencereler, kapılar, futbol sahaları, binalar, eşyalar hep dikdörtgen biçimindedir. Dikdörtgen; yatay ve dikey hatları ve dik açılarıyla sağlamlığın ve dengenin sembolüdür. Dikdörtgen uygarlığın simgesidir.
Bir şehirde ne kadar çok ve mükemmel dikdörtgen görürseniz, o şehrin uygarlık, sanayi ve üretimde o derece ileride olduğunu anlarsınız. Şehirlerde dik hatlarla kesişen sokaklar, insana Kartezyen koordinatlar fikrini vermiştir. Dikdörtgen her ne kadar dik ve dengeli hatlara sahip olsa da en/boy oranı değişebildiği için, çeşitliliğin sembolü olarak kullanılabilir. Nitekim, çevremiz hepsi dikdörtgen biçiminde olan ama birbirine pek de benzemeyen cisimlerle doludur.
Kare
Bütün kenarları eşit olan kare, dik ve yatay hatlarıyla insanda güven duygusu uyandırır. Aynı zamanda alan ölçüsü birimidir. Büyük bir alanı karelere bölerek eşit birimler halinde paylaştırmak mümkün olduğundan, sosyal adaletin simgesidir aynı zamanda. Karenin olumsuz tarafı yumuşak kavisleri dolduramamasıdır. Sivri köşeleri yüzünden, oldukça erkeksi ve sert bir ifadesi vardır. Kareden yapılan bir cisim dönemez, olduğu yerde kalır. Her ne kadar karenin eni boyuna eşit olsa da gözümüz tarafından eni boyundan fazlaymış gibi algılanır. Çünkü insanoğlunda dikey boyutu basık algılama eğilimi vardır. Bu nedenle sanatçılar çalışmalarında karenin kenarlarını eşit çizmezler. İnsanoğlu kontrol etmek istediği her şeyi karelere bölmüştür. Buna örnek olarak Dünya’nın yüzeyini, kareli defterleri ve LCD ekranları gösterebiliriz.
Üçgen
Üç boyutlu karşılığı olan piramitle birlikte ele alındığında, geniş tabanı ve üstlere çıkıldıkça daralmasıyla toplumların hiyerarşik yapısını simgeler. Hiyerarşinin önemli olduğu toplumların piramit inşa etmesinin nedenlerinden biri de budur. İlk uygarlıklarda en altta üreten kitle, onun üstünde askerler, rahipler ve en üstte imparator bulunuyordu. Günümüzde de bu yapı pek değişmemiştir. İnsanoğlu zihnindeki hiyerarşik yapıyı doğaya da uyarlamaya çalışmıştır. Örneğin besin piramidinde en alta ezilen üreticileri (bitkiler), onun üstüne birincil tüketicileri (otoburlar) ve onun üstüne de ikincil ve üçüncü tüketicileri (etoburlar) yerleştirmiştir. Tabi söylenmese de piramidin tepesine insanın koyulduğunu biliriz. Üçgen, kaynakları kısıtlı olan toplumları da temsil ettiği için eşitsizliğin sembolü olarak kullanılmıştır. Üçgende bir açıyı genişlettiğinizde diğer açılar daralmak zorundadır. Bu da kısıtlı kaynaklara sahip bir toplumda, bütün açıların genişletilemeyeceğine, yani sosyal adaletin tam olarak sağlanamayacağına, bir başka deyişle eşitsizliğin mutlak olarak giderilemeyeceğine gönderme yapar ki iktidardakilerin alt tabakaya dayattığı fikir genelde budur.
Daire
Ay, Güneş ve canlıların irisleri daire biçimindedir. Bu yüzden antik filozoflar tarafından göksel (tanrısal) kabul edilmiştir. Göz yuvarlağının daire biçiminde olması onun ruha açılan bir kapı gibi algılanmasına neden olmuştur. Sanatçılar tarafından bir sembol olarak sıkça kullanılmasının nedeni de budur. Örneğin Picasso ünlü tablosu Guernica‘da tanrıyı, ampül içine yerleştirdiği bir gözle simgelemiştir. Türkler de nazar boncuğunda kullanmıştır. Küre ve daire, dik açılara dayalı Hristiyan uygarlığının aksine, kavisli hatlara dayalı İslam uygarlığının geometrisine daha uyumlu olduğu için Trigonometrinin temel olarak İslam âleminde geliştirilmiş olmasına şaşırmamalıyız.
Altıgen
Düzgün altıgen doğada karşımıza çıkan bir başka şekildir. Onu bal arılarının peteklerinde görürüz. Düzgün altıgen, Satürn’ün atmosferinde de gözlenmiştir. Altıgen ve onun yapısını oluşturan eşkenar üçgen, güzelliği ve dengesinden dolayı süslemelerde sıklıkla kullanılır. Benzer büyüklükte yedi küre (ya da çakılı) bir çukura koyarsanız, kendiliklerinden altıgen biçimini aldıklarını görürsünüz. Bu gözlem, pi sayısının kaba değerinin (3) belirmesinde yardımcı olmuştur.
Beşgen
Düzgün beşgen, doğada karşımıza çıkan bir başka şekildir. (Deniz yıldızının vücut biçimi.) Bir çok yerinde Altın Oran’ı içermesi nedeniyle pek çok matematiksel ve geometrik özelliğe sahiptir. Aynı zamanda (özellikle de Orta Çağ İslam sanatında) bir bezeme unsuru olarak kullanıldı. Bu dönemde beşgen ve benzeri Altın Oranlı şekiller kalıp olarak kullanılarak, olağanüstü karmaşıklıkta bezemeler ve süslemeler yapılmıştır. Altıgenle birlikte insan gözüne en güzel görünen şekillerden biridir.
KAYNAK
Sıla Tanrıverdi
0 Yorum
Yorum Yap