1994 yılında sürüsünü otlatan bir çoban, Şanlıurfa’nın kuzeydoğusunda bazı oymalı taşlar buldu. Bulduğu taşları yetkililere götürünce, uzmanlar bu alanda araştırmalar yapmaya başladı. Kazılarda 45 tane T şeklindeki taş anıtın üzerinde yabani domuz, ördek, yılan, aslan, balık ve avcılık yapan insan figürleri vardı. Daha yüzlerce taş anıtın çıkarılmayı beklediği bölgenin tapınak olarak kullanıldığını tahmin ediliyor. Bu anıtlardan her biri 15 ton ağırlığında ve 6 metre yüksekliğindeydi.
Tarihin bilinen ilk ve en büyük tapınağı olan Göbekli Tepe’nin ilk inanış yeri olduğu söylenmektedir. Bölgede yaklaşık olarak 20 tapınak olduğu ama bunların yalnızca 6’sı ortaya çıkarıldığı söylenmektedir. En eski yapılardan olan Mısır Piramitlerinden ve Stonehenge’den bile daha eski bir zamana ait olduğu düşünülmektedir. Zaman olarak ise 12 000 yaşında olduğu söylenmektedir.
Göbekli Tepe tarihin en eski tapınağı, “dinin doğduğu yer” ve hatta “cennet bahçesi” de deniliyor. Kazıları yöneten Alman Arkeolog Klaus Schmidt, “Tüm kanıtlar gösteriyor ki burası insanlığın doğduğu yer. Göbekli Tepe, Adem’le Havva’nın yaşadığı Cennet Bahçesi’ndeki bir tapınaktı” açıklamasıyla bütün ilgi çekmeyi başarmıştı.
Alman arkeolog Schmidt, kutsal kitaplarda yer alan Adem ile Havva’nın kovulduğu Cennet Bahçe’sini Şanlıurfa’da olduğunu iddia ediyor. Göbekli Tepe’nin kutsal kitaplarda tasvir edilen yer olduğunu ileri süren arkeolog Klaus Schmidt, bulguların bunu ispatladığını savunuyor.
Schmidt, 14 bin yıl öncesine ait buluntulardan yola çıkıp Adem ile Havva’nın yasak elma ağacının meyvesinden yiyerek kovuldukları yerin “Göbekli Tepe” olduğunu ileri sürüyor.
Schmidt, kutsal kitaplardan da alıntı yaparak iddiasını savunuyor. İncil’in Yaradılış bölümünde cennet bahçesinin Asur’un batısında olduğu yazıyor. Göbekli Tepe de burada. Cennet Bahçesinin 4 nehirle çevrelendiği, bunlardan ikisinin de Fırat ile Dicle olduğu biliniyor.
Asur tabletlerinde Beth Eden adlı bir medeniyetten bahsediliyor. Yeri Göbekli Tepe’ nin bulunduğu yer tarif ediliyor. Tevrat’ta da bahçenin Suriye’nin kuzeyinde olduğu belirtiliyor.
Eden kelimesi Sümerce Ova anlamına geliyor. Göbeklitepe de Harran Ovası’nın hemen içinde.
Reading Üniversitesi’nden Steve Mithen, “Burası insan aklının anlamakta zorlanacağı kadar olağanüstü” diyor.
UNESCO göbekli Tepeyi dünya mirası listesine almak için hazırlanıyor. Geçici olarak dünya miras listesinde olan tarihin en eski tapınağını daimi listeye almak için çalışmalar da başladı.
