Dostoyevski'nin Sefaletle Geçen Hayatı ve Bilinmeyenleri

Dostoyevski, 1821 yılında Moskova’da dünyaya geldi. Babası zorba ve alkolik bir doktor, annesi ise hasta bir ev hanımıydı. Yazları Tuna kıyısındaki yazlıklarına giderlerdi. Bu sırada yazlıktaki hizmetçileri ile iyi anlaşıyordu fakat babası onlara çok kötü davranıyordu. Babası aynı zamanda cimriydi 18 yaşına gelinceye kadar abisi ve kendisine harçlık vermemişti. Buna rağmen babası çocuklarının iyi bir özel okulda eğitim görmesini istiyordu. Petersburg’da mühendislik okuluna başladı. Mezun olduktan sonra askeriyeye girdi. Askeriyeyi sevmez üstüne tam oturmayan üniformayla bir köşede hayallere dalıp giderdi. Abisine yazdığı bir mektupta “Askeriyeden, patatesten nefret ettiğim kadar iğreniyorum” diye yazmıştı. Bir süre sonra istifa etmişti.

 

Okul yıllarından fotoğraf

 

O sırada Balzac ve Schiller’den çeviriler yapıyordu ama bunlar ilgi görmedi ve para kazanmak için başka bir şey yapmaya karar verdi. Bu sırada epilepsi olduğu ortaya çıktı. Eğer çeviri yaptığı kitaplar ilgi görmediyse kendi kitap yazacaktı.”İnsancıklar” kitabına böylelikle başladı. Bunu bir dergide yayınlamak istedi fakat dergi kitap üzerinde bir takım değişiklikler yapmasını istedi. Dostoyevski reddetti ve borç altına girip kitabı kendi basmaya karar verdi. Arkadaşı bu kitap için Belinski’ye “Bir Gogol doğuyor “ diye bahsetmişti fakat Belinski bunu ciddiye almamıştı. Okuduğunda, hemen bir mektup ile “Sizden rica ediyorum yeteneğinizi değerlendirin ve ona karşı hep dürüst davranın. Böylece büyük bir yazar olabilirsiniz.” demişti. Bir anda herkesin dikkatini çekmeyi başardı. O sıralar Rusya’da yükselmekte olan sosyalizm ile tanıştı. İçinde Çarlık ajanlarının da bulunduğu bir toplantıda bulunduğu sırada tutuklandı. Hapse girdikten 4 ay sonra mahkemeden çıkan karar idamdı. 1849 Aralık ayında cezası için Petersburg’un en büyük meydanına diğer düşünce suçundan hüküm giyenlerle beraber bekliyordu. Karşısında duran bir polis memuru sırası gelen hükümlülerin ismini okuyup idama gönderiyordu. Tam o sırada gelen postacı polise bir zarf verdi ve zarfın içinde mahkûmların idam cezasının Sibirya’da sürgün hayatına çevrildiği söylendi. Sürgündeyken bir süre sonra er olarak orduya katıldı. Cezası bittikten sonra Maria İsaeva ile evlendi. Bu evliliği ”Çok mutsuzduk ama bu mutsuzluk ikimizi daha çok bağlıyordu.” şeklinde özetler. 1864’de karısını ve abisini kaybetti. Kanuni olarak yükümlülüğü bulunmamasına rağmen abisinin borçlarında üstüne aldı ve borç batağına saplandı. 1866’da Suç ve Ceza’ya başladı fakat yayınevinin Kumarbaz’ı bitirmesini istemesi üzerine ve gözlerinin de görmemesi üzerine bir stenograf tuttu ve 26 günde Kumarbaz’ı bitirdi.



                                                                                                              Stenograf yazısı

Sonrasında birbirlerine aşık oldular ve Stenograf Ana ile evlendi. Avrupa’da 4 ay süren bir balayı planladılar fakat bu süre 4 yıl sürdü. Avrupa’da kaldığı bu süre boyunca Ecinni, Budala ve Ebedi Koca eserlerini yazdı. Ana her gün kapılarına gelen alacaklılar, yayıncılar, kavgalı akrabalardan bıkmıştı ve Dostoyevski’nin hayatını düzene sokmaya başladı. Bu sayede bir süre sonra ömür boyu çektiği borç yükünü hafifletmeyi başardılar ama 1879’da Dostoyevski’nin sağlığı iyice bozulmuştu. Epilepsi krizlerinden haz aldığı ilk 10 saniyesi bile artık ona ızdırap veriyordu. Bunca sıkıntıya rağmen 1879’da Karamazov Kardeşler’i yayınevine şu notla beraber gönderdi “İzninizle size elveda demeyeyim. Daha 20 yıl yazmak ve yaşamak niyetindeyim.” 1881 Ocak’ta tekrardan hastalandı. Karısına Sefahatten Dönen Oğul kitabından parçalar okumasını söyledi ve son duyduğu şey bu kitabın kelimeleri oldu. Ölümünden sonra kitapları milyonlarca baskı yaptı ve hayatını sefalet içinde geçiren Dostoyevski mirasçılarına milyonlarca ruble bıraktı.

 

KAYNAKÇA

https://youtu.be/_plYQJu8PdQ