5S KURALI NEDİR?

5S, çalışma ortamındaki kalite ve verimi arttırmak adına uygulanan bir toplam kalite tekniğidir. Bu kavram 1950’lerde Japonya’da ortaya çıkmıştır. 5S sistemi birbirini takip eden 5 adımda gerçekleşir. Her bir adım S ile başlayan Japonca kelimelerle ifade edildiği için 5S olarak adlandırılmaktadır.

5S sistemi düzenli, temiz ve kullanım amacına en uygun çalışma ortamını oluşturmayı amaçlar. Organizasyondaki düzen ve disiplini sağlayan bu kolay yöntem ayrıca işletmenin en küçük ayrıntılarını dahi denetleme olanağı sağlar. Bu bakımdan diğer iyileştirme tekniklerinin de temelini oluşturan bir sistemdir.

5S sistemi, sadece tertip ve düzenden fazlasını amaçlamakta, işyerini veya yaşam alanlarını daha ergonomik, güvenli ve verimli hale amacı taşıyan bir sistemdir. 5S tekniği, endüstriyel üretimde yalın üretim metodunun vazgeçilmez bir adımı haline gelmiştir. 5S'in açılımı şu şekildedir;

Seiri  (Ayıklama)

Seiton (Düzen)

Seiso (Temizlik)

Seiketsu (Standartlaştırma)

Shitsuke (Disiplin)


5s çalışmaları öncesinde tecrübeli kişi veya firmalarda 5s eğitimi almak faydalıdır çünkü 5s kuralını yanlış uygulamak hiç uygulamamak gibi olacağından adımların doğru uygulanması gerekir.

• 
  

     Seiri  (Ayıklama)

  
  Çalışma alanında sürekli olarak ihtiyaç duyulmayan malzeme, ekipman ve aletlerin düzenli bir şekilde çalışma alanından uzaklaştırılmasıdır.
  
  Ayıklama adımının iyi yapılması diğer adımların etkili olması açısından çok önemlidir. İhtiyaç olmayan malzeme ve aletlerin ortadan kaldırılması ile iş güvenliğini sağlamak kolaylaşacak, verimlilik ve ürün kalitesi artacaktır.Ayıklama adımı sayesinde çalışma ortamında boşta duran eşyaların, gereksiz ve düzensiz kabloların, zeminde duran el aletlerinin sağlık ve güvenlik riskleri oluşturması önlenebilir.

• 
  

     Seiton (Düzen)

  
  Karmaşık ve düzensiz bir işyerine sahip birçok kuruluşta gerekli bir malzemeyi, ekipmanı veya dökümanı aramanın işin normal bir parçası olduğu düşünülür, oysa bu arama katma değer yaratmayan bir faliyettir. Arama bir israftır.

• 
  

     Seiso (Temizlik)

  
  Çalışma alanlarında ve makinelerde çevre, üretim ve makine kaynaklı her türlü kirliliğin yok edilmesi ve korunmasıdır. Temizlik aynı zamanda duyu organlarımızla yapabileceğimiz bir kontroldür, oluşabilecek hataları önceden tespit etmemizi sağlar.
  
  Çalışma ortamının temizlik olmaması çalışanların morali bozarak psikososyal yönden risk oluşturur. Ayrıca iş hijyenini olumsuz etkileyerek bulaşıcı veya kısa süreli sağlık problemlerine neden olur. İşyeri temizliği ve düzeni, diğer bir çok problemi daha başlamadan ortadan kaldıran bir etkendir.

• 
  

     Seiketsu (Standartlaştırma)

  
  5S sistemini uygulamak ve sürdürmek ayrı ayrı sorunlardır.
  
  “STANDARTLAŞTIRMA” uygulanan bir yöntemin sürdürülebilirliğini sağlamak için kuralların belirlenmesidir.
  
  İlk 3S ile (Ayıklama, Düzenleme ve Temizleme) elde edilenlerin devamlılığını sağlamak için uygulamaların standart hale getirilmesidir.

• 
  

     Shitsuke (Disiplin)

  
  

Diğer adımların sürekliliğini sağlamak için standartlaştırma adımı ile belirlenen standart ve kuralların düzenli olarak kontrol edilmesidir. Disiplin adımı, diğer 4 adımı birbirine bağlayan çalışmadır.



5S çalışma ortamlarında; günlük temizliğin etkisiyle makine arızalarında, ayar için harcanan zamanda, israfta ve üretimin devamsızlığında azalmalar gerçekleşir. İş güvenliğinde, çalışanların motivasyonda, verimlilik ve karda ise artış oluşur. Bu nedenle her çalışma ortamı 5S tekniğini kullanmalıdır.

Özgün İçerik: Bu içerik Öğrenci Kariyeri yazarlarından Pınar KABADAYI tarafından oluşturulmuştur.