Bugün yürürlükte olan 1982 anayasasının ilk 4 maddesi, Türkiye Cumhuriyeti’nin temel ilkelerini ve devletin yapısını belirleyen hükümleri içerir. Anayasanın ilk dört maddesi demek, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin temelleri demektir.
Peki, Anayasanın ilk 4 maddesi nedir ve neden değiştirilemez gelin birlikte bakalım…
Anayasanın İlk 4 Maddesi:
I. Devletin şekli
MADDE 1- Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir.
II. Cumhuriyetin nitelikleri
MADDE 2- Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, millî dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk Devletidir.
III. Devletin bütünlüğü, resmî dili, bayrağı, millî marşı ve başkenti
MADDE 3- Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür. Dili Türkçedir.
Bayrağı, şekli kanununda belirtilen, beyaz ay yıldızlı al bayraktır.
Millî marşı “İstiklal Marşı”dır.
Başkenti Ankara’dır.
IV. Değiştirilemeyecek hükümler
MADDE 4- Anayasanın 1’inci maddesindeki Devletin şeklinin Cumhuriyet olduğu hakkındaki hüküm ile, 2’nci maddesindeki Cumhuriyetin nitelikleri ve 3’üncü maddesi hükümleri değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez.
Hukukçulara göre anayasanın ilk dört maddesi, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin teminatıdır. İlk dört maddede yapılacak değişiklikler sonrası Türkiye, bildiğimiz ülke olmaktan çıkabilir. Bu sebeple anayasanın ilk dört maddesi değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif dahi edilemez maddesi birçok hukukçuya göre doğru bir kuraldır.
Ancak, dördüncü maddenin değiştirilemez olduğunu belirten bir madde bulunmadığından, anayasanın dördüncü maddesi değiştirildiği zaman anayasanın ilk üç maddesi de değiştirilebilir duruma gelecektir.
