Üniversiteden İş Dünyasına Giriş 101

Hepimiz dün gibi hatırlarız okulu bitirdikten sonraki işe başladığımız o ilk günü. Belki kariyerimizin en iyi şirketi ya da en iyi pozisyonu değildi ama mezun olduktan sonra iş hayatına attığımız ilk adım olduğu için unutulmazlar arasında. Günümüzde ise tecrübesi olmayan 8 milyon üniversite öğrencisinin yeni mezun programları dışında kurumsal bir şirkete giriş yapabilmesi pekte kolay gözükmüyor.

Ortalama yaşın 32 olduğu Türkiye’de nüfusun %31’ini Y, %30’unu Z kuşağı oluştururken her yıl yüzbinlerce öğrenci mezun oluyor. Bununla birlikte yeni mezun programlarına rağbet gün geçtikçe artıyor ve binlerce öğrenci arasından öne çıkmak yeni yetkinlikler gerektiriyor.

Hal böyleyken üniversiteden mezun olmuş ya da olmak üzere olan binlerce genç aday, iş dünyasına atacağı ilk adımdaki “ama nasıl?” sorusuna cevap arıyor. Yeni mezun programıyla kurumsal kariyerine başlamış ve çok sayıda yeni mezunla mülakat yapmış birisi olarak internette yer alan tavsiyelere birkaç ekleme yapmak istiyorum.

Kendi işin gibi çalışacağın bir şirket seç

Öncelikle kariyer yolculuğuna çıktığın zaman geri dönüşün olmayacağını ve hayatının üçte birini çalışarak geçireceğini hatırlatmak isterim:) O yüzden Will Shortz’un dediği gibi “En sıradan, sıkıcı kısımlarını bile seveceğiniz bir meslek seçin. O zaman hep mutlu olursunuz.” Sabah alarmını ertelemeden kalktığın anlamlı bir işte çalışmaya başladıktan sonra mutluluğunu sürdürebilmek için naparsan yap ama asla emekli olma.

Özgeçmişini saniyelere sığdır

İşe alım uzmanlarının CV incelemek için sadece 6 saniyesini ayırdığını biliyor muydun? Başta kulağa biraz garip gelebilir ama bir pozisyon için binlerce başvuru geldiğini düşünürsen daha anlaşılır olacaktır. CEO’ların bile CV’lerini tek sayfaya sığdırdığı dünyada iki yıllık deneyimle dört sayfa CV hazırlamak pekte akıllıca olmayacaktır. İnternette ufak bir araştırma yaparak CV hazırlamayla ilgili birçok içerik bulabilirsin ama hazırlayacağın CV’de saniyelerle yarıştığını unutma.

Hikayeni Oluştur

Özgeçmişinde yazdığın deneyimler ve başarılar her ne kadar gerçek olsa da işe alımcının seni tanımasına yeterli değildir. Mülakatta hikayeleştirerek anlatacakların mezuniyet ortalamandan çok daha dikkat çekecek ve akılda kalacaktır. Tabi etkileyici bir hikaye oluşturabilmek için de güçlü bir içeriğe ihtiyacın var. Burada iş veya staj deneyimi, eğitim, yabancı dil ve sosyal hayatındaki başarıları birbiriyle konuşturup anlamlı bir bağlam oluşturmalısın. Veriyle konuşmak her zaman iyidir ama veriler uçar akılda sadece hikayeler kalır.

Bol bol staj yap

İş hayatının ilk adımı staj yapmakla başlar. Zorunlu stajlar seni diğer adaylardan bir adım öne geçirse de asıl önemli olan gönüllü yaptığın stajlardır. Bu stajlar sayesinde iş dünyasıyla ilgili edineceğin tecrübe ve kuracağın bağlantıların faydasını ilerde yaşayarak anlarsın. Farklı alanlarda stajlar yaparak mezun olduktan sonra hangi alanın kendine daha uygun olduğunu ve hangi alanda ilerlersen daha başarılı olacağını görme fırsatı yakalarsın. Stajyer olarak girdiği şirkette uzman olarak kariyerini sürdüren birçok kişi tanıyorum. Tabi staj yapmak fotokopi çekmek değil fakat herkesin hayatında fotokopi çektiği bir dönem olmuştur.

Master için aceleci olma

Günümüzde yüksek lisans yapmış bir şekilde iş başvurusu yapmanın bir adım öne geçireceği kesin gibi gözükse de Dünya Ekonomik Forumu’nun açıkladığı 21. Yüzyılın yetkinliklerine baktığımızda duygusal zeka, bilişsel esneklik, yaratıcılık, liderlik gibi kavramlar ön plana çıkıyor. 20. yüzyıl üniversitelerinin verdiği eğitimler ise bu yetkinlikleri karşılamakta oldukça zorluk çekiyor. Yeni mezunsan ve akademide ilerlemek istemiyorsan bir süre çalışıp deneyim elde ettikten sonra yüksek lisans yapmak kariyerin için daha isabetli bir tercih olabilir.

Öğrenmeyi Öğren

Bilginin bu kadar kolay erişilebildiği bu günlerde her şeyi bilmek yerine her şeyi öğrenebileceğini bilmek geleceğin iş gücünde önemli role sahip. Eskiden bir şeyi öğrenmek için ya uzmanını bulup sorman ya da onlarca ansiklopedi arasından araştırman gerekirdi, artık tek tuşla binlerce ansiklopedide arasından istediğin bilgiye saniyelerde ulaşabiliyorsun. Alvin Toffler’in dediği gibi “21. yüzyılın cahili okuyup yazamayanlar değil, öğrenemeyen, eskiden öğrendiklerinden gerektiğinde vazgeçemeyen ve yeniden öğrenemeyenler olacaktır.” Bu dönemde Google, Yaani gibi arama motorlarını doğru ve etkili kullanarak teknik beceri gerektiren birçok işte şansını yükseltebilirsin.

Duygusal Zekanı Keşfet

Kavram çağına girdiğimiz 21. yüzyılda şirketler artık teknik ve uzmanlık becerilerinin yanı sıra duygusal yakınlık, benlik bilinci, empatik iletişim, anlam becerilerine sahip çalışanları bünyesine kazandırmayı hedeflediği bir döneme girdik. Yapılan araştırmalar da duygusal zekayı etkin bir şekilde kullanan çalışanların iş hayatında 43 kat daha başarılı olduğunu gösteriyor. İşe alımlarda ön plana çıkan Intelligence Quotient yakın gelecekte yerini Emotional Quotient’a bırakacak gibi gözüküyor. Konuyla ilgili merakı olanların Daniel Goleman’ın “EQ neden IQ’dan daha önemlidir?” kitabını okumasını öneririm.

Yukarıdaki başlıkları detaylandırıp çoğaltabiliriz fakat yeni jenerasyonun okumayı pek sevmediğini bildiğimiz için ayrıntılara girip uzatmıyorum:) Mezun olup kariyer yolculuğuna çıktığın zaman bu tavsiyeleri uygularken yeni asfalt dökülmüş pürüzsüz bir yol ile karşılaşmayacağını hatırlatmak isterim. Bu yolculukta yaralanmalara açık olmalı bunlara karşı esneklik ve dayanıklılık göstermelisin. Yani beş yere iş başvurusu yapıp olumsuz dönüş aldığında altıncısı için yeniden yola koyulup nereye başvuru yapacağına bakmalısın. Tam burada Einstein'ın sözü karşımıza çıkıyor "Delilik aynı şeyi tekrar tekrar yapıp farklı sonuçlar beklemektir."