Öğrenci Kariyeri
Bu yazı, stres altında olduğunda -özellikle sınav zamanlarında- çikolata ve benzeri tatlı tüketimini artıran arkadaşlarımız için kaleme alınmıştır!
Yüksek ölçülerde paketli gıda tüketiminin, (cips, çikolata gibi) şeker hastalığına varıncaya kadar birçok hastalığı tetiklediğini hepimiz biliyoruz; ama bu beslenme düzeninin öğrenme yeteneğimizi de etkilediğinin farkında mıyız? İlk kez 2014 yılında University of California, Los Angeles (UCLA)’da görev yapan nörocerrahi, biyoloji ve fizyoloji profesörü Fernando Gomez-Pinilla’nın araştırmalarının sonucunda ortaya çıkan bilgilere göre, fazla miktarda fruktoz içeren bir diyet uzun dönemde beynin öğrenme ve hatırlama yetisini olumsuz yönde etkiliyor. Ayrıca, İngiliz diyetisyen Lorraine Perreta, “Beynin Gıdası” isimli kitabında; hamburger, pizza, çikolata gibi besinlerin beynin çalışmasını engellediğini açıklıyor.
Bu demek oluyor ki; sınav döneminde stresimizi azaltması ve zihnimizi açması için yediğimiz her bir çikolata bar, aksine beynimizin çalışmasını engelliyor ve öğrendiklerimizi hatırlamamızı zorlaştırıyor. Bunun yerine uzmanlar, öğrendiklerimizi daha çabuk öğrenmemizi sağlamak amacıyla meyve tüketmemizi öneriyor. Hatta ve hatta, bazı meyvelerin aşırı miktarda fruktoz içermesi nedeniyle uzmanlar; az şekerli meyveleri (taze böğürtlen, dut) tüketmemizi öneriyor.
Dahası, 2015 yılında Kanada’daki Montreal Üniversitesi tarafından yürütülen bir araştırmada, insanlığın ortalama zekasının son 50 yılda 1 puan düştüğü saptanıyor. Bilim insanları, bu düşüşü aynı zamanda beslenme düzenimizin değişimine bağlıyor. Yaptıkları açıklamaya göre, yediğimiz pasta ve cheesecake türevleri içinde bulunan doymuş yağ, beynin dopamin hormonu salgılamasını engelliyor, hafızaya zarar veriyor ve beynin reaksiyon verme süresini uzatıyor.
Ayrıca, aşırı şeker tüketimi beynimizi öğrenme konusunda zorlamakla kalmayıp; şekere bağımlı hale getiriyor. Bu bağımlılık, uyuşturucu bağımlısı olmakla neredeyse aynı semptomları gösteriyor. Bu semptomların dışında, şeker bağımlılığı beraberinde diğer bağımlılıklara yatkınlık getiriyor ve iradesiz bireylere dönüşüyoruz. Aşağıdaki görselde normal, kokain bağımlısı ve obez bireylerin beyin görüntülerine yer verilmiştir. Görüldüğü gibi, kokain bağımlısı ve obez (yani bir nevi şeker bağımlısı) aynı fizyolojik görüntüler vermektedir.
Beynimizin, şeker konusunda bu kadar hassas olmasının nedeniyse; aslında insanlık tarihi boyunca metabolizmamızın şekere alışkın olmaması. İlk şeker, şeker kamışından 600 yıl önce elde edilmiş ve saf rafine şeker 200 yıldır insanın kullanımında. Rafine şekerin yaygın bir şekilde insan tarafından kullanılmasıysa, II. Dünya Savaşı’nın sonuna denk geliyor. Yani, yüzyıllarca insanlar doğadaki normal halde bulunan şekeri, meyve şekerini tüketiyor ve sindirim sistemini ve bağlı sistemlerini de doğadaki şekere göre geliştiriyor. Yani, vücudumuz tatlı yapımında kullandığımız fabrikasyon ürünü olan şekere henüz adapte olabilmiş değil.
Beynimizin şekere olan hassasiyetinin bir başka nedeniyse, kan şekerimizin değeri. Kan şekeri seviyemiz çok düşerse çoğumuz kendimizi uykulu, sinirli hissetmeye başlarız ve yeni bilgiyi öğrenmede güçlük yaşayabiliriz. Kan şekeri çok yüksek olduğunda yani çok fazla tatlı tüketimi yaptığımızda da dikkat kolayca dağılır.
Şekerin öğrenme üzerindeki bütün bu olumsuz etkilerine rağmen, spor ve egzersiz yaparak beynimizin odaklanma ve öğrenme gücünü artırabiliriz! Yapılan araştırmalar; egzersizin beyne daha fazla kan ve oksijen gitmesini sağladığını; endorfin artışı sağlayarak stresi azalttığını ve duyguları dengelediğini, böylelikle kişinin bilişsel sisteminde gelişim sağlayabileceğini vurguluyor. Aslında, spor yapacağımız vakti ders çalışarak harcayabileceğimizi düşünmemiz çok yanlış; çünkü egzersiz yaptıktan sonra bilincimiz daha çok açılacağı için daha hızlı öğrenme sağlayarak daha kısa bir zaman diliminde çalışmalarımızı bitirebiliriz. Sevgiler!
Özgün İçerik: Özge Özışıklıoğlu
Yüksek ölçülerde paketli gıda tüketiminin, (cips, çikolata gibi) şeker hastalığına varıncaya kadar birçok hastalığı tetiklediğini hepimiz biliyoruz; ama bu beslenme düzeninin öğrenme yeteneğimizi de etkilediğinin farkında mıyız? İlk kez 2014 yılında University of California, Los Angeles (UCLA)’da görev yapan nörocerrahi, biyoloji ve fizyoloji profesörü Fernando Gomez-Pinilla’nın araştırmalarının sonucunda ortaya çıkan bilgilere göre, fazla miktarda fruktoz içeren bir diyet uzun dönemde beynin öğrenme ve hatırlama yetisini olumsuz yönde etkiliyor. Ayrıca, İngiliz diyetisyen Lorraine Perreta, “Beynin Gıdası” isimli kitabında; hamburger, pizza, çikolata gibi besinlerin beynin çalışmasını engellediğini açıklıyor.
Bu demek oluyor ki; sınav döneminde stresimizi azaltması ve zihnimizi açması için yediğimiz her bir çikolata bar, aksine beynimizin çalışmasını engelliyor ve öğrendiklerimizi hatırlamamızı zorlaştırıyor. Bunun yerine uzmanlar, öğrendiklerimizi daha çabuk öğrenmemizi sağlamak amacıyla meyve tüketmemizi öneriyor. Hatta ve hatta, bazı meyvelerin aşırı miktarda fruktoz içermesi nedeniyle uzmanlar; az şekerli meyveleri (taze böğürtlen, dut) tüketmemizi öneriyor.
Dahası, 2015 yılında Kanada’daki Montreal Üniversitesi tarafından yürütülen bir araştırmada, insanlığın ortalama zekasının son 50 yılda 1 puan düştüğü saptanıyor. Bilim insanları, bu düşüşü aynı zamanda beslenme düzenimizin değişimine bağlıyor. Yaptıkları açıklamaya göre, yediğimiz pasta ve cheesecake türevleri içinde bulunan doymuş yağ, beynin dopamin hormonu salgılamasını engelliyor, hafızaya zarar veriyor ve beynin reaksiyon verme süresini uzatıyor.
Ayrıca, aşırı şeker tüketimi beynimizi öğrenme konusunda zorlamakla kalmayıp; şekere bağımlı hale getiriyor. Bu bağımlılık, uyuşturucu bağımlısı olmakla neredeyse aynı semptomları gösteriyor. Bu semptomların dışında, şeker bağımlılığı beraberinde diğer bağımlılıklara yatkınlık getiriyor ve iradesiz bireylere dönüşüyoruz. Aşağıdaki görselde normal, kokain bağımlısı ve obez bireylerin beyin görüntülerine yer verilmiştir. Görüldüğü gibi, kokain bağımlısı ve obez (yani bir nevi şeker bağımlısı) aynı fizyolojik görüntüler vermektedir.
Beynimizin, şeker konusunda bu kadar hassas olmasının nedeniyse; aslında insanlık tarihi boyunca metabolizmamızın şekere alışkın olmaması. İlk şeker, şeker kamışından 600 yıl önce elde edilmiş ve saf rafine şeker 200 yıldır insanın kullanımında. Rafine şekerin yaygın bir şekilde insan tarafından kullanılmasıysa, II. Dünya Savaşı’nın sonuna denk geliyor. Yani, yüzyıllarca insanlar doğadaki normal halde bulunan şekeri, meyve şekerini tüketiyor ve sindirim sistemini ve bağlı sistemlerini de doğadaki şekere göre geliştiriyor. Yani, vücudumuz tatlı yapımında kullandığımız fabrikasyon ürünü olan şekere henüz adapte olabilmiş değil.
Beynimizin şekere olan hassasiyetinin bir başka nedeniyse, kan şekerimizin değeri. Kan şekeri seviyemiz çok düşerse çoğumuz kendimizi uykulu, sinirli hissetmeye başlarız ve yeni bilgiyi öğrenmede güçlük yaşayabiliriz. Kan şekeri çok yüksek olduğunda yani çok fazla tatlı tüketimi yaptığımızda da dikkat kolayca dağılır.
Şekerin öğrenme üzerindeki bütün bu olumsuz etkilerine rağmen, spor ve egzersiz yaparak beynimizin odaklanma ve öğrenme gücünü artırabiliriz! Yapılan araştırmalar; egzersizin beyne daha fazla kan ve oksijen gitmesini sağladığını; endorfin artışı sağlayarak stresi azalttığını ve duyguları dengelediğini, böylelikle kişinin bilişsel sisteminde gelişim sağlayabileceğini vurguluyor. Aslında, spor yapacağımız vakti ders çalışarak harcayabileceğimizi düşünmemiz çok yanlış; çünkü egzersiz yaptıktan sonra bilincimiz daha çok açılacağı için daha hızlı öğrenme sağlayarak daha kısa bir zaman diliminde çalışmalarımızı bitirebiliriz. Sevgiler!
Özgün İçerik: Özge Özışıklıoğlu
Sıla Tanrıverdi
0 Yorum
Yorum Yap