Endüstri Mühendisliği Nedir, Ne Değildir?

Endüstri devrimi öncesi yakın kişisel denetimle gerçekleştirilen özellikle planlama ve örgütlendirme işlevlerindeki yetersizlikler sistemlerin karmaşıklaşmasıyla daha da artmıştır. Böylece insan, makina ve malzemeden oluşan sistemlerin tasarım, geliştirme ve kuruluşu ile ilgilenecek ve özellikle sistemin insan boyutunu da önem verecek bir mühendislik dalına da gereksinim duyulmaya başlanmıştır. Bu gereksinim bugün Endüstri Mühendisliği olarak bilinen çalışmaların başlamasına neden olmuştur.

Endüstri mühendisliği nedir en özet haliyle;

“Endüstri mühendisliği, en genel anlamda üretim-yönetim sistemlerinde verimliliği ve üretkenliği artırmak için yapılan çalışmaların tümüdür. Üretim-yönetim sistemlerinde, makine, malzeme, insan, yöntem, bilgi gibi çok sayıda ve değişik tür girdiler alınıp dönüştürülerek mal ve hizmet üretilir. Bu mühendislik dalında makine, hammadde ve işgücünün en etkin ve ekonomik olarak kullanılması, üretim araçlarının seçimi, düzenlenmesiyle ilgili her türlü kontrol ve analiz çalışmaları yapılmaktadır.”



Endüstri Mühendisliği bölümünde öğrenim gören mühendis adaylarında, çiçeği burnunda mühendislerde hatta mesleğinde ilerlemiş bir çok Endüstri Mühendisinde görülen bir “vaka” ile karşı karşıya olmamız. Bu vaka genelde; “Endüstri Mühendisi ne iş yapar” sorusunun sorulmasıyla ortaya çıkar.  Sorunun sorulmasıyla mühendisin ağzından kelimeler dökülmeye başlar ama anlatan ile dinleyen genelde aynı frekansta olmaz. Bu vakanın neden yıllardır devam ettiğini düşündüğümüzde karşımıza bununla ilgili onlarca neden çıkarıyor. Bunlar; toplumun bilgi seviyesindeki eksiklikler, ülkemizde endüstri kelimesinin tam anlaşılmaması, akademisyenlerin endüstriden uzak olması ve öğrencilerine Endüstri Mühendisliği faaliyet alanlarını yeterli örneklerle anlatamaması, iş dünyasının üniversite camiasından uzak olması, toplum olarak kendimizi ifade edebilmede ki eksikliklerimiz şeklinde çoğaltılabilir.

Endüstri mühendisinin mezun olunca sahip olacağı bazı donanımlar;

Bunlar; planlama, analiz, proje yönetimi, kalite, optimizasyon (en iyileme), verimlilik, ergonomi, tedarik zinciri, istatistik gibi alınan mesleki derslerle oluşan bilgiler, yaz dönemlerinde yapılan stajlar, eğer varsa arada iş tecrübesi ve orada kazanılan bazı teknik özelliklerin toplamıdır.

Genel manada bir Endüstri Mühendisi;

• Üretim planlanma yönetiminde,


• Ürünün nereden, ne zaman, en uygun fiyat ve kalitede alınacağının yönetiminde,


• Bir işin standart zamanın veya ergonomisinin belirlenmesinde,


• İşlerin daha kısa sürede, daha az maliyetle yapılabilmesi için verimlilik çalışmalarında,


• Kalite ve ar-ge biriminde ürünlerini geliştirme süreçlerinin yönetiminde,


• Ürünlerin stoklanması, taşıma ve sevkiyatının yönetimi gibi operasyonlarda,


• İhracat ve ithalat operasyonlarında,


• Ürün veya hizmetlerin pazarlanmasında, satışında, tanıtımında, reklamların planlamasında ve etkisinin ölçülmesinde,


• Müşteri şikâyetlerinin ve kurumun iletişimin yönetiminde, marka yönetiminde,


• Rakipleri ve gelişmeleri göz önüne alarak şirketin kısa, orta ve uzun vadede nerede olacağını öngörecek şekilde stratejik planlama yönetiminde...

Gibi daha birçok alanlarda görev alır bunun yanı sıra, devlet planlama, istatistik kurumları, sosyal sigortalar, bakanlıklar, bankalar, özel idareler, belediyeler, sivil toplum kuruluşları, meslek odaları, gibi alanlarda da benzer alanlarda çalışmalar yapabilir veya ailenin şirketi varsa direk yönetimine dahil olarak oradan kariyerine devam edebilir. Tabi ruh ve şartlar uygunsa girişimcilik yapmak için önünde hiçbir engel yoktur.



 “Ne iş yaparlar, nerelerde çalışabilirler?

1. Üretim Sistemleri Tasarımı ve Verimlilik


2. Üretim Sistemleri Kontrolü


3. Yönetim


4. Toplam Kalite Yönetimi


5. Yöneylem Araştırması (Kapasite, talep, maliyet gibi kısıtlar altında, karı en büyük yapacak şekilde üretim miktarlarının belirlenmesi...)


6. Karar Bilimleri (Yatırım ihtiyaçlarına yönelik Yatırım Planlama çalışmalarında...)


7. Yapay Zeka/Uzman Sistemler


8. Üretim planlama...

bu alanlar çalışabileceği en genel alanlardır.

Endüstri mühendisliğinin en önde gelen isimlerinden' Taylor'dan' bir söz;

"Maksimum refaha, ancak maksimum verimlilikle ulaşılabilir."