Ceren Çelebi İngiltere’nin başkenti Londra’da, 2017 yılında gerçekleşen olay sosyal medyada ve medya dünyasında geniş yankı uyandırdı. Vice dergisi yazarı Oobah Butler, gerçekte hiç var olmayan bir restoranı, yalnızca internet üzerindeki algı yönetimiyle TripAdvisor’da Londra’nın en iyi restoranı yapmayı başardı.
Sahte Yorumlarla Başlayan Çılgın Deney
Butler, geçmişte küçük bir gelir karşılığında restoranlar adına sahte yorumlar yazdığını belirtiyor. Ancak bu yorumların restoranlar üzerinde ne denli etkili olduğunu fark edince, çok daha büyük bir deneye girişti. Hedefi basitti ama çarpıcıydı: Hiç var olmayan bir restoranı, dijital ortamda zirveye taşımak.
Bunun için kendi arka bahçesindeki küçük kulübeyi hayali bir restoran haline getirdi. Adını “The Shed at Dulwich” koydu. Mekan, sadece randevuyla çalışıyordu ve adresi gizliydi. TripAdvisor’a sahte bir işletme profili açan Butler, restorana özgün ve ayrıcalıklı bir hava katmak için ilginç detaylar ekledi.
Menüde Yemek Yok, Sadece “Duygular” Var!
İşin en ilginç kısmı ise menüde gerçek yemeklerin bulunmamasıydı. Fotoğraflar için ayaklarını “et” gibi gösterip üzerine tıraş köpüğü sürdü, marketten alınmış donmuş ürünleri özel sunumlarla çekti. Her bir yemeğe de “Empati”, “Şehvet”, “Rahatlık” gibi soyut isimler verdi.Butler, tanıdıklarına sahte ama tutarlı yorumlar yazdırdı. Yorumlarda restoranın “küçük ama çok özel olduğu”, “bahçede harika bir atmosferde yemek yendiği” ve “altı hafta boyunca tamamen dolu olduğu” detayları özellikle vurgulandı.
6 Ayda Zirveye
Bu strateji kısa sürede meyvesini verdi. TripAdvisor sıralamasında hızla yükselen restoran, önce ilk 1500’e, ardından ilk 300’e ve en sonunda Londra’daki 18.000 restoran arasından 1. sıraya yükseldi.
Rezervasyon talepleri ardı ardına gelirken, Butler herkese “yoğunluk nedeniyle şu an doluyuz” yanıtı verdi. Bu durum restoranın gizemini ve cazibesini daha da artırdı. Gıda tedarikçileri numune ürünler göndermeye, medya organları röportaj talep etmeye başladı.
Sahte Restoranda Gerçek Akşam Yemeği
Zirveye ulaştıktan sonra Butler, restoranın gerçekte hiç var olmadığını hâlâ bilmeyen 10 misafiri, sözde bir akşam yemeğine davet etti. Bahçedeki kulübede, marketten alınmış dondurulmuş yemekler mikrodalgada ısıtılarak servis edildi.Sonuç şaşırtıcıydı: Misafirlerin hiçbiri yemeklerin kalitesinden şikâyet etmedi. Bazıları yemeğin “hafif ama sofistike” olduğunu bile söyledi.
Butler: “Gerçekten çok, çok kolaydı.”
Deneyini 2017 Aralık ayında Vice’da yayınlayan Butler, insanların yalnızca algıya dayanarak nasıl karar verdiğini gözler önüne serdi.TripAdvisor daha sonra restoranı listeden kaldırdı ve sistemlerinin “genel anlamda iyi çalıştığını” savundu.
Ancak olan biten, dijital çağda markalaşma ve algı yönetiminin gerçeklikten daha etkili olduğunu tüm dünyaya bir kez daha gösterdi.
Son Söz
Oobah Butler’ın bu sosyal deneyinde görüldü ki; günümüzde insanlar, tanınırlık ve ayrıcalık duygusunu, kalite ve gerçeklikten daha fazla önemsiyor.Ve dijital dünyada gücü elinde tutanlar, çoğu zaman gerçeği değil, algıyı yönetenler oluyor.
