Öğrenci Kariyeri
Çağımızdan geçmişe şöyle bir göz attığımızda türlü türlü insanlar ve türlü türlü hastalıklar karşımıza çıkmıştır. İnsanoğlu bu hastalıklara sistematik çözümler getirmeye çalışmış; bir kısmına mantıklı ve izahı geçerli çözümler getirse de ne yazık ki bir kısmına -kanser gibi- hala net bir çözüm getirememiştir. Biz insanoğlunun çözüm getirirken geçirmiş olduğu aşamalara göz atacağız. Yani “İnsanlar hasta ama neden hasta?” sorusunu kendilerine sorduklarında vermiş oldukları cevapların ilk dönemlerdeki halini irdeleyeceğiz. Tabii işin fizyolojik kısmından ziyade psikolojik kısmını irdelemek daha yararlı olacaktır; çünkü fizyolojik rahatsızlıklar olarak adlandırdığımız rahatsızlıkların kimyevi ilaçlar ve fizyolojik tedavilerle zamanla geçirildiği görülmektedir. Fakat psikolojik rahatsızlık olarak tanımladığımız hastalıkların çözümü anında gelememekte veya net bir çözüm bulmak için türlü türlü yaklaşımlar ve kuramlar ortaya atılmaktadır. Lafı dolandırmadan ilk zamanlarda ortaya çıkan “Medikal Model Yaklaşımı”ndan bahsetmek yararlı olacaktır.
Medikal Model Yaklaşımı, nam-ı diyar Sigmund Freud tarafından geliştirilen ve insanların psikolojik rahatsızlıklarına bir çözüm niyetini amaçlayan bir yaklaşımdır. Bu yaklaşım bizlere psikolojik rahatsızlıkların nedenlerinden bahsetmektedir. Freud, kişilik üzerine yoğun çalışmalar yapan ve insanların kişilik oluşumlarını yakından inceleyen bir bilim insanıdır. Ona göre bireyler id, ego ve süper egosu ile yaşarlar. İd, temel dürtüleri yani saldırganlık ve cinsellikleri temsil ederken; ego id ve süperego arasında bir denge; süperego ise bireyin toplumsal yanını temsil etmektedir. Medikal model yaklaşımı ise bireylerin psikolojik rahatsızlıklarının kendilerinden kaynaklandığını ve çevrenin herhangi bir etkisinin olmadığını söylemektedir ve bireyleri hastalıklı bireyler olarak adlandırmaktadır. Bu yaklaşım 1960’lara kadar geçerliliğini sürdürmüştür. Sonrasında geliştirilen ekolojik sistem yaklaşımı bireylerin rahatsızlıklarını “Çevresi içinde birey” perspektifinde değerlendirmiş ve bireylerin sorunlarının çevresel kaynaklı olabileceğinden bahsetmiştir.
Medikal Model Yaklaşımı’nın adı ile pekte örtüşmediği görülmektedir. Adından insanlar ve insanların hastalıkları için iyi bir model olarak görüldüğü gözükmekteyse de aslında insanları etiketleyen, damgalayan ve yardım amaçlı olmasına karşın insanın psikolojik rahatsızlığını daha da ilerletmeye neden olan bir modeldir. Toplumun heterojen bir yapıya sahip olduğunu düşünürsek türlü türlü insanlar bulunmaktadır. Toplum içinde yapılacak böylesine bir damgalama bireylerin sosyal izolasyonlarına ve bireylerin ötekileşmesine neden olacaktır. Böylesine bir toplumsal yıkım ise toplumun sosyal bütünleşme olgusuna zarar verecektir. Neyseki geliştirilen diğer yaklaşımlar ve kuramlar insanın biriciklik özelliği ve hümanist yaklaşımlarla harmanlanmış olup insana değer verme konusunda büyük ilerleme kaydetmiştir.
Sonuç olarak insanlar çeşitli zaman dilimlerinde hastalıkların çözümü adına fikirler üretmiştir. Bu fikirler aynı insanların evrim teorisinde geçirdiği periyodlar gibi belirli aşamalardan ve elemelerden geçip evrilmiştir. Hümanist yaklaşım açısından bakacak olursak insanın değerli olmasından dolayı böyle bir fikrin 1960’lara değin gelmesi bile insanı düşündürmektedir. Nihayet ki geçerliliği artık günümüzde görülmemektedir. İlerleyen yazılarda görüşmek dileğiyle…
Özel İçerik: Umut Solmaz
Medikal Model Yaklaşımı, nam-ı diyar Sigmund Freud tarafından geliştirilen ve insanların psikolojik rahatsızlıklarına bir çözüm niyetini amaçlayan bir yaklaşımdır. Bu yaklaşım bizlere psikolojik rahatsızlıkların nedenlerinden bahsetmektedir. Freud, kişilik üzerine yoğun çalışmalar yapan ve insanların kişilik oluşumlarını yakından inceleyen bir bilim insanıdır. Ona göre bireyler id, ego ve süper egosu ile yaşarlar. İd, temel dürtüleri yani saldırganlık ve cinsellikleri temsil ederken; ego id ve süperego arasında bir denge; süperego ise bireyin toplumsal yanını temsil etmektedir. Medikal model yaklaşımı ise bireylerin psikolojik rahatsızlıklarının kendilerinden kaynaklandığını ve çevrenin herhangi bir etkisinin olmadığını söylemektedir ve bireyleri hastalıklı bireyler olarak adlandırmaktadır. Bu yaklaşım 1960’lara kadar geçerliliğini sürdürmüştür. Sonrasında geliştirilen ekolojik sistem yaklaşımı bireylerin rahatsızlıklarını “Çevresi içinde birey” perspektifinde değerlendirmiş ve bireylerin sorunlarının çevresel kaynaklı olabileceğinden bahsetmiştir.
Medikal Model Yaklaşımı’nın adı ile pekte örtüşmediği görülmektedir. Adından insanlar ve insanların hastalıkları için iyi bir model olarak görüldüğü gözükmekteyse de aslında insanları etiketleyen, damgalayan ve yardım amaçlı olmasına karşın insanın psikolojik rahatsızlığını daha da ilerletmeye neden olan bir modeldir. Toplumun heterojen bir yapıya sahip olduğunu düşünürsek türlü türlü insanlar bulunmaktadır. Toplum içinde yapılacak böylesine bir damgalama bireylerin sosyal izolasyonlarına ve bireylerin ötekileşmesine neden olacaktır. Böylesine bir toplumsal yıkım ise toplumun sosyal bütünleşme olgusuna zarar verecektir. Neyseki geliştirilen diğer yaklaşımlar ve kuramlar insanın biriciklik özelliği ve hümanist yaklaşımlarla harmanlanmış olup insana değer verme konusunda büyük ilerleme kaydetmiştir.
Sonuç olarak insanlar çeşitli zaman dilimlerinde hastalıkların çözümü adına fikirler üretmiştir. Bu fikirler aynı insanların evrim teorisinde geçirdiği periyodlar gibi belirli aşamalardan ve elemelerden geçip evrilmiştir. Hümanist yaklaşım açısından bakacak olursak insanın değerli olmasından dolayı böyle bir fikrin 1960’lara değin gelmesi bile insanı düşündürmektedir. Nihayet ki geçerliliği artık günümüzde görülmemektedir. İlerleyen yazılarda görüşmek dileğiyle…
Özel İçerik: Umut Solmaz
Sıla Tanrıverdi
0 Yorum
Yorum Yap