İlber Ortaylı’nın ‘Bir Ömür Nasıl Yaşanır’ Kitabında Gezip Görmeyi Önerdiği 5 İlgi Çekici Yer

İlber Ortaylı gezmek ile ilgili kitabında bizlere çok önemli iki anekdot sunar, aklımızın hep bir köşesinde yer almalıdır bunlar…

“Bir şehri gezmek emek ister. Okuyacaksınız, harita bakacaksınız, notlar alacaksınız, fotoğraf çekeceksiniz ve defter tutacaksınız.”

“Sokaklarında yürümeden çarşısına karışmadan bir şehri anlamak mümkün değildir. Öyle “Taksiden indim, otele gittim,”yok; yürüyeceksiniz.”

• Floransa

Floransa İtalya’da San Marino’ nun batısında bulunan ortası bir nehirle ayrılmış nispeten küçük bir şehirdir.  Hemen hemen her yerine yürüyerek ulaşmanın mümkün olduğu bir şehirdir. İlber Ortaylı kitabında Floransa ile ilgili şu cümlede bizlere önerilerde bulunmuştur. “Ben Floransa’ ya ilk gidişimde… Sabah Viyana’ dan inmişim, düşün. Bu arada Duomo’ya çıktım, kubbeye tırmandım. O sıralar kuyruk da yok, her yere baktım. Mesela Uffizi Galerisi’ne rahatlıkla girmiştim. Floransa’nın hakkını başka nasıl vereceksiniz? Eh gezerken yorulursunuz, doğrudur; ama yorulacaksınız ve bir fincan espresso ile dirileceksiniz, başka çareniz yok. Gezmek emek ister.”

• İran

İran tarihiyle, kültürüyle tam bir dipsiz kuyudur aslında. İran kültürünü hatırlayınca birçoğu insanın aklında tarihiyle birlikte ele alındığında mistik tarafının canlanması olasıdır. Son zamanlarda birçoğumuzun çekindiği bir ülke olsa da İlber Hocamız İran’ ı anlamadan Türkiye’yi anlayamayacağımızı savunur. İran’ a dair önerileri Tebriz, İsfahan hattını görmemiz gerektiğidir. Şayet eski İran’ ı görmek isteyenlerin Şiraz’a uzanması tavsiyesidir.

“Unuttuğumuz dil,müzik ve etrafa bakma sanatı Tebriz’dedir. Oranın insanı hem bakmayı hem dinlemeyi bilir. Unuttuğumuz Türkçe’nin kökü oradadır, konuşurlar halkı münevver bir halktır. İran’ın başkentinde öncelikle Arkeoloji Müzesi’ne gitmelidir; ardından da İslam Eserleri Müzesi ziyaret edilmelidir. Bu ikisi şart, çünkü bunlar üstün müzelerdir.”

• Ürdün, Petra Antik Şehri

Ürdün Orta Doğu’ da bulunan bir Arap ülkesidir. İlber Ortaylı’nın Ürdün’ e dair önerileri kitapta bilinenden farklı bir gözle bizlere sunulmuştur. “Okumuş her Türk insanının Petra’ yı görmesi gerekiyor. Oraya gitsinler ve mirası korumak nasıl olur görsünler. Bizde bir kesim Arap’ları küçümser ama bana kalırsa buna kimsenin hakkı yoktur. Çünkü Araplar miraslarını iyi koruyorlar.

• Roma

Roma, belki Avrupa denilince birçoğumuzun aklında gidilmesi gereken bir şehir olarak canlanıyor. Romantik bir şehir olan Roma’ yı İlber Ortaylı’da listesinden eksik etmemiş. Batıda en sevdiği ülke olarak İtalya’yı şehir olarak ise Roma’yı örnek vermiştir kendisi. “İtalya’nın şehirleri sıcaktır. İnsanı da kozmopolitizme açıktır, öyle Avrupalıların kalanına benzemez. Bir Türk İtalya’da rahat eder. Bana sorarsan biz İspanya'da da rahat ederiz.”

• Müzeler!

Son madde önerisinde bir yer söylemekten ziyade kitapta önerilmiş olan müzeleri sıralayacağız. Kitapta bahsedilen birçok şehrin çarpıcı noktaları bu kısımda toplanmıştır.

“Toparlayıp sayalım: Londra’da British Museum, Paris’ te Louvre Müzesi, Vatikan Müzeleri, Roma’ daki Capitol, Napoli’ de Arkeoloji Müzesi, Avusturya’da Kunsthistorisches Museum ve Ephesus Müzesi, Berlin’de Pergamon. Floransa dersen, şehirdeki tüm binalar ve sergileri ayırmadan söylemeliyiz. Çünkü Batı’yı anlamak için en mühim şehir Floransa’dır, orası Rönesans’la bütünleşmiştir. Her taşında sanat vardır.”

Müzelerle ilgili daha ayrıntılı bir yazı ilerleyen günlerde sizlerle olacak. İlber Ortaylı’nın yapmış olduğu bu eşsiz öneriler sadece bunlarla kısıtlı değil daha birçok ilgi çekici önerisi var, bu kitabı okuyan her birey kendine çok özel eşsizlikler, farklılıklar katabilir.

Kitaptan son bir alıntıyı sizlere aktarıp yazımızı sonlandırıyoruz. Keyifli okumalar…

“Şimdiki gençlere söylüyorum, zahmetten kaçmayın. Tren mi var, atlayın; yol mu var gidin. O yaşlarda yeni yerleri görmenin zevki başkadır. Tecrübeyle görmek de güzeldir ama gençlik enerjisiyle gezmek başkadır.”