Gürcistan'ın Kanayan Yarası: Güney Osetya

Rusya ve Gürcistan arasındaki savaşın nedenleri arasında gösterilen Osetya bölgesi sorununu daha iyi anlayabilmemiz için bu özerk bölgeyi incelememiz gerekir;

Güney Osetya Cumhuriyeti (Respublika Hussar İrıston) resmi olarak Gürcistan sınırları içerisinde özerk bir bölgedir. Yüzölçümü 3.900 km karedir. Kafkasların en az nüfus yoğunluğuna sahip yerlerinden birisidir. Nüfusun yaklaşık %68’i Osetlerden oluşmaktadır. Osetlerden başka Ruslar, Gürcüler, Ermeniler ve Yahudiler yaşamaktadırlar. Ruslar, Ermeniler ve Yahudiler ise yoğun olarak başkent Tshinvali’de ikamet etmektedir. Güney Osetya’da resmi diller Osetçe ve Rusçadır. Cumhuriyet 4 bölgeye ayrılmış durumdadır, bunlar : Cavsk, Tshinvalsk, Znaursk ve Leningorsk bölgeleridir. Güney Osetya, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) döneminde özerk bölge olarak kurulmuştur. SSCB'nin dağılma sürecinde, 10 Kasım 1989'da Güney Osetya Özerk Bölgesi, bölgesel özerkliğin ‘özerk cumhuriyete’ çevrilmesi talebiyle Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti devletine başvurmuştur.

Güney Osetya özerk yönetimi, 1992 yıllarında tek taraflı bağımsızlık ilan etmiştir. Bağımsızlık ilanını kabul etmeyen Gürcistan ise Güney Osetya’daki ayrılıkçı yönetime karşı askeri operasyon gerçekleştirmiştir. Rusya’nın devreye girmesiyle, taraflar arasında ateşkes sağlanmıştır. Rus ordusu da bu bölgeye “barış gücü” olarak yerleşme olanağı bulmuştur fakat Rusya bugüne kadar bu özerk bölgenin bağımsızlık ilanlarını tanımamıştı. Ocak 2004’de Gürcistan’ın başına Sakashvilli geçti. Sakashvilli ABD’nin yoğun desteğini aldı. Bu tarihten itibaren, Amerikan destekli Tiflis Yönetimi’nin en büyük amacı Güney Osetya’daki ayrılıkçı yönetimi devirmek, yerlerine Tiflis’e bağlı yeni yönetimler oluşturmak, bu özerk bölgedeki Rus Barış Gücü’nü ülkeden çıkarmak, bu şekilde de Gürcistan’ın toprak bütünlüğünü korumaktı.

Ruslarla ilişkilerine bakacak olursak, Rus-Oset ilişkileri 18.yüzyıla dayanmaktadır. Osetyalılar Rusların Kafkaslara doğru yayılmasıyla birlikte tamamen Rusya’nın vesayeti altına girme konusundaki düşüncelerini sık sık dile getirdiler ve bunu Rusya’da devamlı olarak elçi bulundurarak pekiştirmişlerdir. Ek olarak günümüzde Güney Osetya halkının %90’ı Rus pasaportu taşımaktadır ve bu durum bize 18.yüzyıldan itibaren Rus-Oset ilişkilerinin ne durum da olduğunu göstermektedir.

2008 yılında çıkan Rusya-Gürcistan savaşı Güney Osetya üzerinden yapılmıştır.

8 Ağustos 2008’de Gürcü birlikleri bağımsızlık ilan edilen Güney Osetya’ya operasyon düzenlemiştir ve binlerce sivil ölmüş, 2 Rus savaş uçağı da düşürülmüştür. Bunun üzerine de Rusya güçlü bir birlikle Osetya’ya girmiş ve Gürcistan ile savaşmaya başlamıştır. 5 gün süren savaş sonucunda Avrupalı Devletlerin de araya girmesiyle Rusya ile Gürcistan arasında ateşkes imzalanmıştır. Ateşkesten on gün sonra da Rusya 26 Ağustos’ta Güney Osetya’nın bağımsızlığını tanıyan ilk devlet olmuştur.

2008 Güney Osetya Savaşı’nın temel sebebi, Gürcistan’da ki yönetimin Rusya’nın güdümünden, ABD ve Batı yönüne geçmesi olarak yorumlanabilir.

Sonuç olarak 1992 yılında Uluslararası çevrelerce tanınmayan bir referandumla bağımsızlığını ilan etmiş ancak bu bağımsızlık referandumu 2006 yılında tekrarlanmıştır. Bunun üzerine 2008 yılında Rusya-Gürcistan savaşı çıkmış ve Rusya aynı yıl içerisinde Güney Osetya’nın bağımsızlığını tanımıştır.  Şu anki Güney Osetya Cumhurbaşkanı 2017 yılında seçimleri kazanan Anatoliy Bibilov’dur.

Özgün İçerik: Atalay Moral