Gazetelerden Mobil Dünyaya Geçiş: Farkları İle Medya Türlerine Bakış

Geçen yazımızda sosyal medyanın nasıl ortaya çıktığı ve sonuçlarıyla beraber neler yapılması gerektiğine dair bir takım önerilerde bulunmuştum. Bu yazımda ise medyanın nasıl şekillendiğine ve hangi türlerinin olduğundan bahsedeceğim. Medya sizce nedir? Konu ile alakalı çok tanımı yapılabilmekle beraber kısaca ve tek kelime ile anlatmak gerekirse iletişimdir diyebiliriz; fakat artık medya eskiye nazaran daha ileri bir boyuttadır. Yani eskiden medya aracı olarak gazete, dergi gibi daha araçsal bir sistem varken şu anki medya insanların daha çok “bir tık” mesafesinde olan bir kolaylıktır. Daha spesifik olarak açıklamak gerekirse medya ikiye ayrılmaktadır:

Geleneksel medya: Geleneksel, yani yazılı ve görsel basın (gazeteler, dergiler, televizyon) ve olayların bu kanallar vasıtasıyla insanlara haber olarak duyurulduğu ve bu yolla iletişim kurulan bir ortamdır.



Yeni Medya: Gelişen bilgisayar, internet ve mobil teknolojisi ile ortaya çıkan, kullanıcıların zamandan ve mekândan bağımsız bir şekilde interaktif olarak etkileşimde bulundukları sanal medya ortamıdır. Geleneksel medya dediğimiz, yazılı ve görsel basında yani gazete, televizyon ve diğer araçlarda iletim tek yönlüdür; ancak yeni medya araçlarında hedef kitle ile karşılıklı etkileşim mevcuttur.



Tabii ki eskisi ve yenisiyle medya bir bütündür. Yani günümüzde bu iki medya türü de bir karışım halinde bize sunulmaktadır. Kuşaklar açısından baktığımızda X, Y ve Z kuşaklarının bir arada yaşadığı düşünülürse bir kısmı eski medyayı kullanırken bir kısmı yeni medyadan başka bir medya aracı kullanmamaktadır. Uzun lafın kısası medya bir bütündür; fakat eski ve yeni arasında sistematiklik ve kullanışsallık olarak farklılıklar vardır. Gelin bu farklılıkları yakından inceleyelim:

• Sosyal medyada reklam hedeflemesi çok daha keskindir; fakat geleneksel medyada ise bu daha belirsiz bir hal almaktadır.


• Sosyal medyada maliyet geleneksel medyaya göre daha düşüktür; çünkü sosyal medyada reklam ve diğer haberleşme işlemleri bilgisayar üzerindeyken geleneksel medyada kağıt, basım gibi masraflar bulunmaktadır.


• Geleneksel medyanın araçlarını yani bir gazetenin köşesini ya da bir reklam alanını kullanmak için belli bir statüde, belli bir eğitimde olmanız; veya belli bir şirket arkasında olmanız gerekmektedir; ancak sosyal medyada üstte de belirtildiği üzere yayın yapmak isteyen herkes yer alabilir.


• Geleneksel medyada bir haber oluşturulduktan sonra değiştirilemez; ancak ertesi gün düzeltmesi yayınlanabilir; fakat bu durum sosyal medyada böyle değildir.


• Geleneksel medyanın okuyucuları, bu medyadaki herhangi bir haberle, haber yazarıyla anlık olarak iletişime geçemez; fakat sosyal medyada okuyucu bir yazarın yazısına kendi yorumunuzu ekleyerek Twitter veya Facebook hesabında paylaşabilir; o yazının altına yorumunu ekleyebilir ve hatta yazar sayfasında Facebook yorum eklentisi kullanmışsa bu yorumunu kendi Facebook profilinin duvarında otomatik olarak paylaşarak tüm Facebook arkadaşlarının haberdar olmasını sağlayabilir.


• Geleneksel medyada iletişimde yayınlanan bir habere etki günler haftalar sonrasında gelebilmektedir; ancak haber geleneksel ya da sosyal medyada yayınlansa bile bu habere sosyal medyada anında tepki verilebilir.

Bütün bu farklara rağmen medya iki haliyle de hayatımızda yer kaplamaktadır ve modern dünyanın etkisi altında kasıp kavrulan bizler medyayı kullanmaya devam edeceğiz gibi durmaktadır. Eskisi veya yenisi fark etmeksizin unutulmaması gereken tek şey vardır ki o da medyayı olumlu yanları ile kullanabilmektir. 

Özel İçerik: Umut Solmaz