Öğrenci Kariyeri
Çağımızın otomobil trendi olan elektrikli araçlar otomotiv sektörüne yeni bir soluk kazandırdı. Elektrikli araçlar, benzin fiyatlarının birçok ülkede sorun haline gelmesi ve dünya petrol rezervlerinde ciddi oranda azalma olmasından kaynaklı olarak mühendisler için yeni bir soluk oldu. Yaklaşık 10 yıldır gündeme gelen fakat son 5 yıldır ciddi manada üzerine çalışmalar yapılan elektrikli araçlar için yolun daha çok başındayız. Peki, bir asırdan fazladır kullandığımız içten yanmalı motorlu araçlardan farklı olarak elektrikli araçlar nasıl çalışıyor?
Farklı metot ve çalışma prensiplerine sahip elektrikli araçlarda genellikle güçlü bir elektrik motoru ve bunun yanında enerji sağlayan piller de bulunmakta. Elektrikli araçları diğerlerinden asıl farklı kılan şey ise rotorlu sistem kullanılmasıdır. Normal içten yanmalı motorlarda dakikada yapılan binlerce devir sırasında kusursuz bir ahenkle açılıp kapanan valfler, çakan kıvılcımlar, pistonların inanılmaz devinimi ve krank biyel mekanizmasıyla çalışmaktadır. Rotor sisteminde ise sadece tek bir dönen parça bulunuyor. Rotorun dönerek çalışıyor olması, içten yanmalı motorda olduğu gibi doğrusal piston hareketini dönme hareketine çevirmek için ekstra bir tasarım yapılmasına gerek bırakmıyor. Ayrıca içten yanmalı motorda olduğu gibi senkronize çalışması gereken parçalar da bulunmuyor. Kısaca basit iş, az kayıp.
Elektrikli otomobiller üretilirken yaşanan en büyük sorunlardan biri de bataryalardır. Büyüklükleri ve içlerinde ki kimyasallar nedeniyle bataryalar, elektrikli otomobillerin üretimini zor bir hale getiriyordu. Nikel bazla çalışan piller yerine doldurulabilir lityum-iyon piller geliştirildi. Geldiğimiz noktada elektrikli otomobillerin önemli bir bölümü ve neredeyse hayatımızda kullandığımız şarj edilebilir tüm teknolojik aletler lityum iyon piller ile çalışmaktadır. Markalara ve modellere göre değişiklik genellikle elektrikli araçlar şu an da ev tipi priz ile 8-12 saatte şarj olmaktadır. Türkiye’de şarj dolum yerleri büyük bir sorun teşkil etmekte. Yeni yapılan alışveriş merkezlerinin çoğunda bulunsa da elektrikli araçlar ülkemizde yeterince gelişmediği ve insanlardan halen ilgi görmediği için halen şarj yeri bulma konusunda zorlanıyoruz. Yakın gelecekte benzin istasyonları yerinde şarj noktaları görebiliriz.
Elektrikli araç piyasasının daha çok başında olsak da halen çok büyük sorunlar mevcuttur. Bunların başında pillerin istenildiği kalitede olmaması gelmektedir. Enerjiyi uzun vadede depolayamayan lityum-iyon piller ile ancak belli mesafeler gidilebiliyor. Enerjiyi daha iyi depolayan piller geliştirildiğinde bu sorun ortadan kalkacaktır.
Elektrikli araçların bir diğer sorunu ise iç mekanizmalarının özellikle bataryalarının çeşitli hava koşullarına dayanaklı olmaması. Türkiye’den örnek verirsek Erzurum’da kışın -40 dereceyi geçerken, yazın İzmir’de +40 dereceyi bulmaktadır. Bu aşırı değişken hava şartlarına dayanıklı bataryalar üretildiğinde bu gibi sorunlar giderilecektir. Yapılan bir araştırmaya göre hava şartları elektrikli araçlarda en az 5 yıl kayba sebep olabiliyor.
Elektrikli araçların başka sorunlarından biri de şehir içinde çok elektrik harcamasıdır. Uzun mesafe yollarda çok durma olmaz fakat şehir içlerinde dur-kalk yaparak gidilebildiği için şarj ömrünü azaltmaya sebep oluyor bu aynı zamanda iç yanmalı motorların da bir sorunu idi.
Tüm bu saydığımız sorunlar aslında işin başında olduğumuzdan kaynaklanmaktadır. Tesla şirketi bu sorunlardan en önemlisi olan pil sorununa çözüm aramak için Çin’e büyük bir atılım yaptı. Mali sıkıntılarına rağmen orada büyük bir fabrika açmak istiyor. Şirketin bu hamleyi boş yere yapmadığı aşikâr bir gerçek. Dünyada daha az izinle birçok ülkeye yatırım imkânı bulunurken özellikle Çin’e açmasının en önemli nedenlerinden biri ise pil teknolojisinde Asya’nın atılım halinde olmasıdır. Hızla gelişen dünyada bu sorunlar giderilerek daha iyi sonuçlar ortaya çıkabilir.
Özgün İçerik: Enes Eren
Farklı metot ve çalışma prensiplerine sahip elektrikli araçlarda genellikle güçlü bir elektrik motoru ve bunun yanında enerji sağlayan piller de bulunmakta. Elektrikli araçları diğerlerinden asıl farklı kılan şey ise rotorlu sistem kullanılmasıdır. Normal içten yanmalı motorlarda dakikada yapılan binlerce devir sırasında kusursuz bir ahenkle açılıp kapanan valfler, çakan kıvılcımlar, pistonların inanılmaz devinimi ve krank biyel mekanizmasıyla çalışmaktadır. Rotor sisteminde ise sadece tek bir dönen parça bulunuyor. Rotorun dönerek çalışıyor olması, içten yanmalı motorda olduğu gibi doğrusal piston hareketini dönme hareketine çevirmek için ekstra bir tasarım yapılmasına gerek bırakmıyor. Ayrıca içten yanmalı motorda olduğu gibi senkronize çalışması gereken parçalar da bulunmuyor. Kısaca basit iş, az kayıp.
Elektrikli otomobiller üretilirken yaşanan en büyük sorunlardan biri de bataryalardır. Büyüklükleri ve içlerinde ki kimyasallar nedeniyle bataryalar, elektrikli otomobillerin üretimini zor bir hale getiriyordu. Nikel bazla çalışan piller yerine doldurulabilir lityum-iyon piller geliştirildi. Geldiğimiz noktada elektrikli otomobillerin önemli bir bölümü ve neredeyse hayatımızda kullandığımız şarj edilebilir tüm teknolojik aletler lityum iyon piller ile çalışmaktadır. Markalara ve modellere göre değişiklik genellikle elektrikli araçlar şu an da ev tipi priz ile 8-12 saatte şarj olmaktadır. Türkiye’de şarj dolum yerleri büyük bir sorun teşkil etmekte. Yeni yapılan alışveriş merkezlerinin çoğunda bulunsa da elektrikli araçlar ülkemizde yeterince gelişmediği ve insanlardan halen ilgi görmediği için halen şarj yeri bulma konusunda zorlanıyoruz. Yakın gelecekte benzin istasyonları yerinde şarj noktaları görebiliriz.
Elektrikli araç piyasasının daha çok başında olsak da halen çok büyük sorunlar mevcuttur. Bunların başında pillerin istenildiği kalitede olmaması gelmektedir. Enerjiyi uzun vadede depolayamayan lityum-iyon piller ile ancak belli mesafeler gidilebiliyor. Enerjiyi daha iyi depolayan piller geliştirildiğinde bu sorun ortadan kalkacaktır.
Elektrikli araçların bir diğer sorunu ise iç mekanizmalarının özellikle bataryalarının çeşitli hava koşullarına dayanaklı olmaması. Türkiye’den örnek verirsek Erzurum’da kışın -40 dereceyi geçerken, yazın İzmir’de +40 dereceyi bulmaktadır. Bu aşırı değişken hava şartlarına dayanıklı bataryalar üretildiğinde bu gibi sorunlar giderilecektir. Yapılan bir araştırmaya göre hava şartları elektrikli araçlarda en az 5 yıl kayba sebep olabiliyor.
Elektrikli araçların başka sorunlarından biri de şehir içinde çok elektrik harcamasıdır. Uzun mesafe yollarda çok durma olmaz fakat şehir içlerinde dur-kalk yaparak gidilebildiği için şarj ömrünü azaltmaya sebep oluyor bu aynı zamanda iç yanmalı motorların da bir sorunu idi.
Tüm bu saydığımız sorunlar aslında işin başında olduğumuzdan kaynaklanmaktadır. Tesla şirketi bu sorunlardan en önemlisi olan pil sorununa çözüm aramak için Çin’e büyük bir atılım yaptı. Mali sıkıntılarına rağmen orada büyük bir fabrika açmak istiyor. Şirketin bu hamleyi boş yere yapmadığı aşikâr bir gerçek. Dünyada daha az izinle birçok ülkeye yatırım imkânı bulunurken özellikle Çin’e açmasının en önemli nedenlerinden biri ise pil teknolojisinde Asya’nın atılım halinde olmasıdır. Hızla gelişen dünyada bu sorunlar giderilerek daha iyi sonuçlar ortaya çıkabilir.
Özgün İçerik: Enes Eren
Sıla Tanrıverdi
0 Yorum
Yorum Yap