Bir 'Çılgın Proje'

Bir ‘Çılgın Proje’

Gündeme ‘çılgın proje’ olarak giren Kanal İstanbul Projesi, son yaşanan gemi kazasından sonra dikkatleri üzerine çekti. Sadece Türkiye için değil tüm dünyayı yakından ilgilendiren Kanal İstanbul'a yakından bakalım.

Proje Güzergahı:

İnşaat Mühendisliği’nin çeşitli dallarında (ulaşım, yapı, havalimanı vb.) girişimlerde bulunan Türkiye, bir başka önemli projeye adım atıyor. 2011 yılında Sn. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan Kanal İstanbul’un geçtiğimiz günlerde güzergahı belirlendi. Uzunluğu 45 km, yüzey genişliği 145-150 km, taban genişliği 125 km ve derinliği 25 km olan Kanal İstanbul, son belirlemelere göre Avcılar, Küçükçekmece, Başakşehir ve Arnavutköy’ den geçecek.

Kanal İstanbul güzergahı, Marmara Denizi’ni Küçükçekmece Gölü’nden ayıran kıstaktan başlıyor. Altınşehir ve Şahintepe mahallerinden geçecek Sazlıdere Baraj havzası boyunca devam edecek Kanal İstanbul, Terkoz ve Durusu mahallelerinin yakınlarında Terkoz Gölü’ nün doğusunda Karadeniz’e ulaşacak. Proje alanı Arnavutköy 6,5 km, Avcılar 3,1 km, Küçükçekmece 7 km ve Başakşehir 6.5 km ilçe sınırları içerisindedir.



Hafriyat ve Yapay Adalar:

Yatay mühendislik çalışmaları devam ederken, güzergâh inşaatının 5 yılda tamamlanması bekleniyor. Kanal İstanbul projesinin ekonomik ömrü ise 100 yıl.

Projenin 65 milyar TL yatırımla hayata geçirilmesi planlanıyor. İnşaat aşamasında 6 bin kişinin, işletme aşamasında bin 500 kişinin çalışması öngörülüyor. Kanal derinliğine bağlı olarak yaklaşık 1,5 milyar metreküp hafriyat çıkışı bekleniyor. Deniz ve dip taramasında da 115 milyon metreküp malzemenin çıkacağı tahmin ediliyor. Projeden çıkacak hafriyatla Marmara Denizi’ ne 3 grup ada yapılması planlanıyor. Bu adalardan

• Grup ada 186 hektar,


• Grup ada 115 hektar,


• Grup ada 104 hektar alanı kapsamaktadır.

Gemi Trafiği ve Çözümü:

Projenin başlangıcında boğazdan yıllık 3 bin gemi geçiyordu. Günümüzde geçen gemi sayısı 50 bini bulmuştur. Bir başka yapay kanal olan Panama Kanalı’nda ise bu sayı 17 bin gemi civarındadır. Kanal İstanbul projesinin yapılma nedenlerinden olan gemi trafiği, Marmara Denizi’ ne ve Karadeniz’ e yapılacak yük limanları ile çözüme kavuşturulması bekleniyor. Karadeniz’ e yapılacak liman 4,8 km uzunluğunda olacak; ayriyeten bin 500 hektar alana lojistik merkez kurulacak. 3. Havalimanı ve demiryolu entegresi sağlanacak. Küçükçekmece Gölüne 200, Sazlıdere’ ye 860 tekne kapasiteli yat limanı yapılması bekleniyor.

Kanal İstanbul üzerinde 6 köprü ile kara ve demiryolu ulaşımı sağlanacak. Yabani hayvanların geçişi içinde ayrıca 6 köprü daha inşa edilecek. Köprüler dışında kanal içerisinde acil durum rıhtımları da olacak. Dalga kıranlar, fenerler, Karadeniz ve Marmara Denizi’nde bekleme alanları inşa edilecek.

Kafalardaki Soru ‘ÇED Belgesi’:

Projenin detayları ortaya çıkarken ÇED belgesi merak ediliyordu. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na bağlı Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü, internet sitesinden ÇED sürecinin başladığını yayınladığı ilanla duyurdu. İlanda;

"İstanbul Küçükçekmece, Avcılar Arnavutköy, Başakşehir mevkisinde Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan Kanal İstanbul (Yat limanları, konteyner limanları ve lojistik merkezlerini içeren kıyı yapıları, denizden alan kazanımı, dip taraması, beton santralleri dahil) projesi ile ilgili olarak bakanlığımıza sunulan ÇED başvuru dosyası, Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği'nin 8. maddesi doğrultusunda incelenmiş ve uygun bulunmuş olup projeye ilişkin ÇED süreci başlamıştır."

 



Tartışmalar:

Kanal İstanbul projesi hem maliyet hem de proje açısında büyük ve kapsamlı olduğu için açıklanmasından sonra birçok tartışmaya neden oldu. Bir kısım bilim adamı projeyi savunurken bir kısım bilim adamı da projeye karşı çıktı. İstanbul’un coğrafik olarak fay hattında olması birçok bilim adamını kaygılandırırken yeni bir şehir düzeni kurulması için böyle kapsamlı bir projeye ihtiyaç olduğu görüşü de ortaya atıldı. Ayriyeten Marmara Denizi ve Karadeniz’ de yaşayan canlıların yaşamı tehlikeye gireceği bir başka tartışma konusu.

Yapılan çalışmalar ve edinilen bilgiler bizlere bu Çılgın Proje’nin Türkiye ve dünya açısından ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Her geçen gün projeye biraz daha ışık tutacaktır.

Kaynaklar:

Kaynak 1

Kaynak 2

Kaynak 3