Öğrenci Kariyeri
Siz de o daracık asansörlere bindiğinizde "Şimdi düşse nasıl kurtulurum? En iyisi zıplayayım." diyenlerden misiniz? Demeyin, daha yaşayacak çok yıllar var önümüzde çünkü... İşte bilimsel açıklamasıyla düşen asansörde hayatta kalabilme şansımızı arttıracak yöntemler:
Klostrofobiniz olmasa bile asansöre her bindiğinizde ister istemez aklınıza gelen bir ihtimaldir asansörün düşebilecek olması. Genelde klostrofobiyle başlayan asansör korkusu nihayetinde asansörün bir yerde kalacağı, kapılarının sıkışacağı ya da düşeceğine dair bir korkuya evriliyor.
Genelde asansör yolculukları 3-5 kat arasında gerçekleşiyor fakat iş hayatında gökdelenlerin hayatımızda kapladığı yerin artışıyla bu kat sayısı hayli arttı.
Yani, 3-5 katlı bir binada asansörün arızalanıp düşüşe geçmesiyle başımıza gelecekleri az buçuk kestirebiliyoruz ama kat sayısı arttıkça tedirginlik de artıyor.
Asansör kazaları gerekli kontroller yapılmadığında her zaman riskli sonuçlar doğurabilecek kazalar, bu yüzden umarız vereceğimiz bu önerileri uygulamanıza gerek kalmaz.
Her ne kadar bu konuda güvenlik sistemleri gelişmiş olsa da birkaç çelik halat sisteminin iyi çalışmadığı durumda ne yapmalı?
O halde senaryo üzerinden olasılıkları düşünmeye başlayalım. Asansöre bindik, giriş kat için gerekli yönlendirmeyi yaptık ve kalabalık asansörde gerginliği azaltmak için tam telefonumuzu cebimizden çıkaracakken bir sesle irkildik. Telaşa kapılmamaya çalışsak da içinde bulunduğumuz asansörün hızlanarak düşmeye başladığını anladık.
Asansörün yere çakılacağını hissettiğimiz an tüm gücümüzle zıpladık!
Öncelikle bu düşüş bir 'serbest düşüş' değildi, çünkü halen havanın direnci çok yüksekti ve biz de bu düşüş hızına uyum sağlıyorduk, zeminle temas halindeydik.
Ayrıca bizim kararımız zıplamak olsa bile bazı değişkenler sonucun ne olduğunu belirleyecek, örneğin kaç metrelik bir düşüş yaşıyoruz? Yerçekimi hesabını doğru yaparsak 5 saniye içerisinde ortalama 40 metre/saniye mesafeyi inmiş olacağız. Yani saatte 140 kilometre/saat hızdan bahsediyoruz.
Fakat bu hıza ulaşmamız pek mümkün değil, genellikle 1 ila 2 saniye arasında daha düşük bir hızla asansörler düşüşü tamamlıyor. Yani zıplama yeteceğimizi gözden geçirmemiz gerekiyor.
Normal şartlarda asansör düşerken hareketsiz kalmak asansörle aynı hızda düşüşe geçmek demek. Laboratuvar şartlarında yapılan araştırmalar insanların ortalamada 10-15 kilometre/saat hızla zıplayabildiğini gösteriyor.
Bu hıza ulaşma süremize asansörün düşüşünü fark edişimiz ve zıplama hareketini gerçekleştirme süremizi de ekleyelim.
Ortalama zıplama süresinin neredeyse yarım saniyeyle ölçülmüş. Ayrıca düşüş esnasında fizik yasalarına göre hayal ettiğimiz yüksekliğe zıplamak için normalde uyguladığımız kuvvetten daha fazlasına ihtiyaç duyduğumuz için zıplama hareketimiz tahminimizden daha düşük bir etki yaratacak.
Yere uyguladığımız kuvvetin asansörün düşüşüyle eşitlendiği durumda zıplama hızımız 7-8 kilometre/saati aşamayacak.
Sonuç, 140 kilometre/saat ile düşüşe geçen asansörde 7 kilometre/saat hızla zıplayarak yere ortalama 130 kilometre/saat hızla temas edeceğiz.
MythBusters ekibi bu formülün deneyini gerçekleştirdiğinde asansörün düşme anında zıplamanın asansör tavanına kafamızı sert biçimde çarpmamıza sebep olabileceğini göstermişti. Yani kırıklarla atlatabileceğimiz bir faciada can kaybı bile gerçekleşebilir.
O halde bir asansör düşüşe geçtiğinde vücut bütünlüğümüzü koruyabilmek için en mantıklı hareket ne olmalı?
Öneri, eğer mümkünse asansör zeminine uzanıp ellerimizle başımızı korumak. Bunu birkaç saniye içerisinde gerçekleştirmek çok zor olsa da.
Bu şekilde yere temas eden yüzey alanımızı artıracağımız için oluşacak basınç tüm vücudumuza dengeli olarak etki edecek ve eğer başımızı korumakta başarılı olursak yaşayacağımız etki minimuma inecek. En azından zıplamaktan daha iyi bir yöntem.
Kaynak
Klostrofobiniz olmasa bile asansöre her bindiğinizde ister istemez aklınıza gelen bir ihtimaldir asansörün düşebilecek olması. Genelde klostrofobiyle başlayan asansör korkusu nihayetinde asansörün bir yerde kalacağı, kapılarının sıkışacağı ya da düşeceğine dair bir korkuya evriliyor.
Genelde asansör yolculukları 3-5 kat arasında gerçekleşiyor fakat iş hayatında gökdelenlerin hayatımızda kapladığı yerin artışıyla bu kat sayısı hayli arttı.
Yani, 3-5 katlı bir binada asansörün arızalanıp düşüşe geçmesiyle başımıza gelecekleri az buçuk kestirebiliyoruz ama kat sayısı arttıkça tedirginlik de artıyor.
Asansör kazaları gerekli kontroller yapılmadığında her zaman riskli sonuçlar doğurabilecek kazalar, bu yüzden umarız vereceğimiz bu önerileri uygulamanıza gerek kalmaz.
Her ne kadar bu konuda güvenlik sistemleri gelişmiş olsa da birkaç çelik halat sisteminin iyi çalışmadığı durumda ne yapmalı?
O halde senaryo üzerinden olasılıkları düşünmeye başlayalım. Asansöre bindik, giriş kat için gerekli yönlendirmeyi yaptık ve kalabalık asansörde gerginliği azaltmak için tam telefonumuzu cebimizden çıkaracakken bir sesle irkildik. Telaşa kapılmamaya çalışsak da içinde bulunduğumuz asansörün hızlanarak düşmeye başladığını anladık.
Asansörün yere çakılacağını hissettiğimiz an tüm gücümüzle zıpladık!
Öncelikle bu düşüş bir 'serbest düşüş' değildi, çünkü halen havanın direnci çok yüksekti ve biz de bu düşüş hızına uyum sağlıyorduk, zeminle temas halindeydik.
Ayrıca bizim kararımız zıplamak olsa bile bazı değişkenler sonucun ne olduğunu belirleyecek, örneğin kaç metrelik bir düşüş yaşıyoruz? Yerçekimi hesabını doğru yaparsak 5 saniye içerisinde ortalama 40 metre/saniye mesafeyi inmiş olacağız. Yani saatte 140 kilometre/saat hızdan bahsediyoruz.
Fakat bu hıza ulaşmamız pek mümkün değil, genellikle 1 ila 2 saniye arasında daha düşük bir hızla asansörler düşüşü tamamlıyor. Yani zıplama yeteceğimizi gözden geçirmemiz gerekiyor.
Normal şartlarda asansör düşerken hareketsiz kalmak asansörle aynı hızda düşüşe geçmek demek. Laboratuvar şartlarında yapılan araştırmalar insanların ortalamada 10-15 kilometre/saat hızla zıplayabildiğini gösteriyor.
Bu hıza ulaşma süremize asansörün düşüşünü fark edişimiz ve zıplama hareketini gerçekleştirme süremizi de ekleyelim.
Ortalama zıplama süresinin neredeyse yarım saniyeyle ölçülmüş. Ayrıca düşüş esnasında fizik yasalarına göre hayal ettiğimiz yüksekliğe zıplamak için normalde uyguladığımız kuvvetten daha fazlasına ihtiyaç duyduğumuz için zıplama hareketimiz tahminimizden daha düşük bir etki yaratacak.
Yere uyguladığımız kuvvetin asansörün düşüşüyle eşitlendiği durumda zıplama hızımız 7-8 kilometre/saati aşamayacak.
Sonuç, 140 kilometre/saat ile düşüşe geçen asansörde 7 kilometre/saat hızla zıplayarak yere ortalama 130 kilometre/saat hızla temas edeceğiz.
MythBusters ekibi bu formülün deneyini gerçekleştirdiğinde asansörün düşme anında zıplamanın asansör tavanına kafamızı sert biçimde çarpmamıza sebep olabileceğini göstermişti. Yani kırıklarla atlatabileceğimiz bir faciada can kaybı bile gerçekleşebilir.
O halde bir asansör düşüşe geçtiğinde vücut bütünlüğümüzü koruyabilmek için en mantıklı hareket ne olmalı?
Öneri, eğer mümkünse asansör zeminine uzanıp ellerimizle başımızı korumak. Bunu birkaç saniye içerisinde gerçekleştirmek çok zor olsa da.
Bu şekilde yere temas eden yüzey alanımızı artıracağımız için oluşacak basınç tüm vücudumuza dengeli olarak etki edecek ve eğer başımızı korumakta başarılı olursak yaşayacağımız etki minimuma inecek. En azından zıplamaktan daha iyi bir yöntem.
Kaynak
Sıla Tanrıverdi
0 Yorum
Yorum Yap