Adalet Ağaoğlu’nu Gelin Daha Yakından Tanıyalım!

Türk edebiyatının en önde gelen isimlerinden olan Adalet Ağaoğlu 14 Temmuz 2020 Salı hayatını kaybetti. Boğaziçi Üniversitesi'nden yapılan açıklamada, "Edebiyatımızın büyük ismi, Boğaziçi Üniversitesi Fahri Doktora sahibi değerli yazar Adalet Ağaoğlu'nu kaybettik. Eserleriyle her zaman yaşayacak" denildi.

Adalet Ağaoğlu, 13 Ekim 1929 tarihinde Ankara, Nallıhan’da doğdu. Dört çocuklu bir ailenin ikinci çocuğu ve tek kızıdır. İlkokulu Nallıhan’da okudu sonra 1938 yılında Ankara’ya taşındılar. Ortaokul ve liseyi Ankara Kız Lisesi’nde tamamladıktan sonra 1950 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nin Fransız Dili ve Edebiyatı bölümünden mezun oldu.

İlk defa 1946 yılında Ulus gazetesinde tiyatro eleştirileri yayımlayarak yazarlığa başladı. 1948-50 arasında Kaynak Dergisi’nde şiirleri yayımlandı. Açılan bir sınavla Ankara Radyosu’na girdi. 1951-1970 yılları arasında Burada ve kuruluşundan sonra TRT’de çeşitli görevlerde bulundu. Kurumun özerkliğine el konulması gerekçesiyle TRT Radyo Dairesi Başkanlığı’ndan istifa etti ve 1970′den bu yana yazarlıktan başka bir işle uğraşmadı.

Ankara’nın ilk özel tiyatrosu olan Meydan Sahnesi'nin kurucuları arasında oldu. Meydan Sahne Dergisi’ni çıkardı. 1953 yılında tiyatro konusunda görgü ve bilgisin arttırmak üzere Paris‘e gitti. 1953 yılında yazdığı Bir Piyes Yazalım tiyatro oyunu 1953′te Ankara’da sahnelendi. Üst üste yazdığı oyunlarla altmışlı ve yetmişli yılların önde gelen oyun yazarlarından oldu. İlk romanı Ölmeye Yatmak, 1973 yılında yayımlandı. Bu ilk romanından itibaren tüm eserleri yoğun tartışmalara konu oldu. Ölmeye Yatmak, daha sonra yazdığı Bir Düğün Gecesi ve Hayır adlı romanlarla bir üçleme oluşturdu ve birçok ödül kazandı.

Adalet Ağaoğlu, 1986 yılında (İHD) İnsan Hakları Derneği’nin kurucuları arasında yer aldı. Ancak Temmuz 2005’de İHD’nin tek yanlı ırkçı-milliyetçi bir tutum takındığını belirterek ve “PKK yanlısı politika izliyorlar” diyerek istifa etti.

1983 yılından beri İstanbul’da yaşayan Adalet Ağaoğlu, 1996 yılında ciddi bir trafik kazası geçirdi ve iki yıl hastanede yattı.

ÖDÜLLERİ:

1974 – TDK Tiyatro Ödülü

1975 – Sait Faik Hikaye Armağanı, Yüksek Gerilim ile

1979 – Sedat Simavi Edebiyat Ödülü, Bir Düğün Gecesi ile

1980 – Orhan Kemal Roman Armağanı Bir Düğün Gecesi ile

1980 – Madaralı Roman Ödülü, Bir Düğün Gecesi ile

1991 – Türkiye İş Bankası Büyük Ödülü, Çok Uzak Çok Yakın ile

1992 – Lebon Kültür Merkezi (Lebon Cinema Clup) Edebiyat Ödülü, Ruh Üşümesi ile

1995 – Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat (Edebiyat) Büyük Ödülü

1997 – Aydın Doğan Roman Ödülü, Romantik Bir Viyana Yazı ile

Tiyatro ve Radyo Oyunları:

1953 – Bir Piyes Yazalım

1955 – Yaşamak

1964 – Evcilik Oyunu

1965 – Sınırlarda Aşk

1965 – Çatıdaki Çatlak

1967 – Tombala

1967 – Çatıdaki Çatlak

1970 – Sınırlarda Aşk-Kış-Barış

1973 – Üç Oyun: Bir Kahramanın Ölümü, Çıkış, Kozalar

1976 – Kendini Yazan Şarkı

1991 – Çok Uzak – Fazla Yakın

1992 – Duvar Öyküsü – Çocuklar ve Büyükler için Müzikli Danslı Oyun

2011 – Çağımızın Tellalı

Roman ve Hikayeleri :

1973 – Ölmeye Yatmak

1974 – Yüksek Gerilim (hikaye)

1976 – Fikrimin İnce Gülü

1978 – Sessizliğin İlk Sesi (hikaye)

1979 – Bir Düğün Gecesi

1980 – Yazsonu

1982 – Hadi Gidelim (hikaye)

1984 – Üç Beş Kişi

1986 – Geçerken (deneme)

1987 – Hayır…

1991 – Ruh Üşümesi

1993 – Karşılaşmalar (deneme)

1993 – Romantik Bir Viyana Yazı

1996 – Başka Karşılaşmalar (deneme)

1997 – Hayatı Savunma Biçimleri (hikaye)

2002 – Öyle Kargaşada Böyle Karşılaşmalar (deneme)

2011 – Yeni Karşılaşmalar (deneme)

2014 – Dert Dinleme Uzmanı

Adalet Ağaoğlu’nun dünyaya hoşça kal demeden önce Çınar Oskay ile yaptığı son söyleşiye linkten ulaşabilirsiniz.

Kaynak